Theo số liệu của Công an tỉnh, trong năm 2010, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 201 vụ, 310 trẻ em và người chưa thành niên vi phạm pháp luật và phạm tội, trong đó đối tượng phạm tội trong độ tuổi từ 16-18 chiếm 35,1%, từ 14-16 chiếm 53,2%, dưới 14 tuổi chiếm 11,6%. Không chỉ có những hành vi vi phạm pháp luật, gây rối trật tự công cộng, các em còn phạm tội nghiêm trọng như: giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích, cướp giật, trộm cắp… Đơn cử như các vụ: Ngày 17-1-2010, Công an huyện Nghĩa Hưng triệt phá ổ nhóm trộm cắp tài sản gồm 3 đối tượng: Mai Văn Hưởng (SN 1995), Phạm Văn Đức (SN 1995), Nguyễn Văn Duy (SN 1996) là học sinh Trường THCS xã Nghĩa Hùng, có hành vi trộm cắp xe máy nhãn hiệu Lifan (BKS 18S2-6038) của anh Trần Văn Hoà, trú tại xã Nghĩa Thành. Qua điều tra khai thác, 3 đối tượng đã khai nhận từ tháng 12-2008 đến thời điểm bị bắt, bọn chúng đã gây ra 8 vụ trộm cắp tài sản gồm: 1 xe máy, 5 xe đạp, 3 máy bơm nước. Đêm 20-5-2010, Công an xã Xuân Thượng (Xuân Trường) bắt quả tang các đối tượng Đỗ Văn Khánh, Đặng Văn Tuyên (đều SN 1995), trú tại xã Xuân Thượng đang cắt trộm đường dây điện thắp sáng dẫn vào Bưu điện văn hoá xã. Qua đấu tranh khai thác, 2 đối tượng đã khai nhận, chúng đã 5 lần cắt trộm dây điện kéo vào các hộ dân; số tiền từ bán dây điện trộm cắp, bọn chúng dùng để chơi game online.
Tình trạng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật và phạm tội gia tăng hiện nay không chỉ là nỗi lo của gia đình, nhà trường mà là của toàn xã hội, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình ANTT trên địa bàn. Nguyên nhân của tình trạng trên là do công tác quản lý giáo dục con em tại gia đình chưa được quan tâm đúng mức; biện pháp quản lý, giáo dục chưa phù hợp; trẻ vị thành niên lại là lứa tuổi đang có sự thay đổi mạnh mẽ về tâm sinh lý, muốn khẳng định mình, không muốn phụ thuộc và dễ bị tác động, rủ rê, lôi kéo của các đối tượng xấu. Nhiều em bị tác động tâm lý từ các loại phim ảnh bạo lực, các trò chơi trên mạng Internet, văn hoá phẩm không lành mạnh ảnh hưởng lớn đến việc học tập, sinh hoạt của các em, dẫn đến nảy sinh nhiều tiêu cực. Trong khi đó, nhiều phụ huynh không chú ý đến sự phát triển tâm sinh lý của con cái, lại nuông chiều thái quá, không nghiêm khắc trong việc dạy bảo con em mình mà mải lo công việc, làm ăn buôn bán. Một số trẻ em phải sống trong hoàn cảnh gia đình cha mẹ bất hoà, dẫn đến sự thiếu hụt về tình cảm, phát triển lệch lạc do thiếu sự quan tâm, chỉ bảo của gia đình nên dễ bị kẻ xấu lợi dụng và lôi kéo vào con đường phạm tội. Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa gia đình - nhà trường - xã hội ở nhiều nơi còn bị buông lỏng, thiếu thông tin đồng bộ và biện pháp ngăn chặn kịp thời các hành vi phạm pháp của các em ngay từ ban đầu. Vấn đề giáo dục pháp luật, đạo đức công dân chưa được chú trọng đúng mức, đặc biệt là việc trang bị kiến thức về kỹ năng sống cho học sinh chưa được đầy đủ. Việc quản lý nhà nước về trật tự xã hội ở một số nơi còn bị buông lỏng.
Trước thực trạng trên, với vai trò là lực lượng nòng cốt, thời gian qua Công an tỉnh đã chủ động tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên; trong đó làm tốt công tác rà soát thanh thiếu niên, học sinh có biểu hiện nghi vấn phạm tội, nắm chắc hoạt động của các ổ, nhóm tội phạm liên quan đến người chưa thành niên nhằm đánh giá đúng tình hình, đề ra các biện pháp quản lý, phòng ngừa hiệu quả. Trên cơ sở đó, Công an tỉnh chỉ đạo công an các huyện, thành phố giao trách nhiệm cụ thể cho lực lượng cảnh sát khu vực và công an phụ trách xã, phường, thị trấn kết hợp chặt chẽ với ban giám hiệu các trường đóng trên địa bàn có biện pháp quản lý, giáo dục đối với số học sinh có biểu hiện chưa ngoan, học sinh chậm tiến, đồng thời tổ chức điều tra, khám phá nhanh các vụ án, xử lý nghiêm các trường hợp trẻ vị thành niên làm trái pháp luật để nâng cao tính răn đe, giáo dục, phòng ngừa. Công an tỉnh còn chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền giáo dục, ngăn chặn tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên, từ đó thu hút sự tham gia của các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội với các hoạt động bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em nói chung và phòng ngừa trẻ em làm trái pháp luật nói riêng. Trong công tác phối hợp, ngành Giáo dục - Đào tạo đã thực hiện hiệu quả kế hoạch liên ngành trong công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong học sinh, sinh viên; các nhà trường tăng cường công tác giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, đạo đức cho học sinh, duy trì sự liên hệ chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường để thông báo kịp thời kết quả học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cũng như các biểu hiện lệch lạc trong suy nghĩ, lối sống của học sinh để cùng phối hợp giáo dục, quản lý, uốn nắn kịp thời các hành vi sai trái của các em nhằm hạn chế các hành vi vi phạm, làm trái pháp luật…
Việc làm tốt công tác phòng ngừa, tăng cường các biện pháp đấu tranh, trấn áp tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa Công an tỉnh với các ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội đã từng bước ngăn ngừa hiệu quả và giảm dần tình trạng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật, góp phần đảm bảo ổn định trật tự an toàn xã hội trên địa bàn./.
Thu Thủy
