Lứa tuổi vị thành niên (VTN) là giai đoạn phát triển nhanh về thể chất, tâm sinh lý. Trong giai đoạn này, trẻ dễ bị ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành vi từ những tác động của môi trường sống, sinh hoạt. Nhiều vấn đề về sức khoẻ ở người lớn xuất phát từ những thói quen trong giai đoạn VTN như hành vi tình dục, rượu chè, ma tuý… Do đó, việc giáo dục giới tính cho lứa tuổi này rất cần thiết, nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh về thể chất và tinh thần. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ thường băn khoăn khi nào giáo dục giới tính cho con và sẽ giáo dục như thế nào? Không ít người tránh đề cập đến những vấn đề về sinh lý, về các biện pháp tránh thai đối với lứa tuổi VTN và cho rằng cung cấp cho trẻ những kiến thức về giới tính sẽ làm ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành động của trẻ. Một phụ huynh ở phường Bà Triệu (TP Nam Định) tâm sự: “Nói với con cái về vấn đề giới tính theo tôi là cần thiết nhưng tôi thấy ngại, đến tuổi thì chúng tự biết”(!).
 |
|
Tuổi trẻ huyện Giao Thủy tuyên truyền về công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên.
Ảnh:
Lam Hồng
|
Trao đổi về vấn đề này, BS Đặng Văn Tùng, Trưởng khoa CSSK - SS VTN (Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh) cho biết: Hiện nay vấn đề giáo dục giới tính cho trẻ VTN (từ 10 - 19 tuổi) rất ít được quan tâm. Cha mẹ thì... ngại nói chuyện giới tính với con. Còn thầy cô giáo thì vẫn còn e ngại khi đề cập đến vấn đề tình dục. Khi tư vấn cho các em tại các trường THCS, THPT, tôi thấy rằng, các trường càng xa trung tâm thì sự lơ mơ của các em về giới tính càng rõ. Trong khi đó, mong muốn, thắc mắc của các em rất nhiều... Và khi những thắc mắc, mong muốn đó không biết hỏi ai thì các cháu tự chia sẻ với nhau. Điều này vô cùng nguy hiểm vì kiến thức lơ mơ thì các cháu cũng sẽ hiểu lơ mơ... dẫn đến hành động sai, lệch lạc. Hậu quả của vấn đề này là tỷ lệ trẻ VTN nạo phá thai rất cao. Còn về tâm, sinh lý của tuổi VTN, BS Tùng cho rằng: Có sự khác biệt giữa lứa tuổi từ 13 đến 17 và lứa tuổi trên 18 về hành vi tình dục, ngừa thai và sự chấp nhận nguy cơ. Lứa tuổi dưới 17 có khuynh hướng ít chú ý đến những ảnh hưởng lâu dài do hành động của mình gây ra. Lứa tuổi này thường thiếu kiến thức về các phương pháp ngừa thai, dễ có thai ngoài ý muốn, dễ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Trong giai đoạn hiện nay, trước sự bùng nổ của các phương tiện thông tin, các hình ảnh về sex, bạo lực, hút thuốc, uống rượu, ma túy... là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến suy nghĩ và nhận thức của tuổi VTN. Ở giai đoạn này, các em dễ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những yếu tố tác động của xã hội, nếu như không có sự định hướng đúng từ gia đình và nhà trường, một số em bắt chước, lối sống buông thả, đua đòi...
Ở tỉnh ta, giáo dục giới tính cho trẻ VTN nói chung và học sinh nói riêng phần lớn được ngành Giáo dục - Đào tạo và các tổ chức đoàn thể thực hiện qua những diễn đàn, những buổi sinh hoạt nói chuyện về giáo dục sức khỏe sinh sản VTN. Từ năm 2008 đến nay, Trung tâm CSSK-SS tỉnh phối hợp với các địa phương thành lập 5 CLB “CSSK-SS VTN” tại các xã: Nghĩa Châu, Thị trấn Rạng Đông (Nghĩa Hưng); Nam Thái, Nam Hồng (Nam Trực); Yên Đồng (Ý Yên) tổ chức hàng chục buổi sinh hoạt, thu hút đông đảo học sinh tham gia. Trong các buổi sinh hoạt CLB, các bạn trẻ được cung cấp kiến thức và sự hiểu biết về vấn đề SKSS, tâm sinh lý tuổi VTN như tình bạn, tình yêu, hôn nhân, cách phòng tránh thai và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, nhất là vấn đề tình dục an toàn. BS Nguyễn Văn Đường, Giám đốc Trung tâm CSSK-SS tỉnh cho biết: Giáo dục giới tính bao gồm nhiều nội dung: sự phát triển của giới tính, SKSS, các mối quan hệ cá nhân, tình cảm, về ngoại hình, về vai trò của giới. Giáo dục giới tính giúp trẻ VTN có quan điểm tích cực về tình dục, đồng thời cung cấp các thông tin và kỹ năng để trẻ VTN có thái độ và hành vi đúng. Việc CSSK-SS VTN hướng các em đến những suy nghĩ, đánh giá, lựa chọn đúng đắn trong tình bạn, tình yêu để tiến đến hôn nhân khi trưởng thành, có đủ điều kiện về sức khỏe, vật chất, được chuẩn bị về tinh thần cho việc sinh con và nuôi con trong điều kiện tốt nhất. Việc giáo dục giới tính cho lứa tuổi VTN rất cần thiết, nhằm hướng các em có lối sống lành mạnh, có quan điểm tích cực về tình yêu, đồng thời cung cấp các thông tin và kỹ năng để các em có thái độ và hành vi đúng trong cuộc sống, hiểu biết và có trách nhiệm về những quyết định của mình. Đây là công việc phức tạp và tế nhị, do vậy trách nhiệm tuyên truyền không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành Y tế mà đòi hỏi có sự vào cuộc của toàn xã hội, các tổ chức chính quyền, đoàn thể, nhà trường và gia đình cùng phối hợp thực hiện./.
Việt Thắng
