Với 1.044 gia đình hiếu học, 100% số thôn, dòng họ khuyến học cùng tổng số quỹ khuyến học huy động được trên 297 triệu đồng, nhiều năm liền xã Nam Lợi đã trở thành đơn vị dẫn đầu huyện Nam Trực về công tác khuyến học, khuyến tài. Hiện tại, toàn xã có trên 300 người có trình độ đại học, 25 người có trình độ thạc sỹ, 12 người có học vị tiến sỹ, 3 người có học hàm phó giáo sư, nhiều người đã và đang giữ cương vị cao trong các cơ quan, các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước, là tấm gương sáng trên con đường lập thân, lập nghiệp để các thế hệ con cháu noi theo.
Người Nam Lợi xưa nay vẫn truyền tụng câu chuyện của cụ Trần Văn Tri, người thôn Duyên Hưng, hơn 90 năm về trước: Sau khi bôn ba nơi đất khách quê người gần hai chục năm, ở tuổi 40 cụ mới trở về làng, cụ dành trọn số tiền chắt chiu được cho việc học hành của con cái. Năm người con của cụ đều trở thành nhà giáo có đức độ, có uy tín; cháu đích tôn trở thành tiến sĩ và trên ba chục con, cháu, chắt của cụ đều là bác sĩ, kỹ sư, nhà giáo. Noi gương gia đình cụ, nhiều người dân trong xã dù khó khăn đến đâu cũng cố gắng chắt chiu cho con cháu học hành. Nhiều nhà giáo của xã khi còn đứng trên bục giảng đã hết lòng dạy cho học sinh và cả khi về hưu vẫn nhiệt tình kèm cặp, dìu dắt con em khắp trong xóm ngoài làng. Nhà giáo Trần Thận đã có hàng chục năm dạy học sinh kém, bồi dưỡng học sinh giỏi không lấy tiền công, vợ thầy cùng sớm khuya lo cơm nước cho các cháu đến ăn ở ngay tại nhà… Cách đây 15 - 20 năm, xã Nam Lợi đã từng có bác Vũ Kim Tuấn ở thôn Đô Thượng, bác Trần Minh ở thôn Duyên Hưng đoạt Huy chương Vàng, Huy chương Bạc môn Toán quốc tế. Bốn anh em: Vũ Kim Huyền, Vũ Kim Tuấn, Vũ Kim Thủy, Vũ Kim Thư đều tốt nghiệp đại học, trong đó có 3 người có học vị tiến sỹ… Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về xây dựng phong trào khuyến học, khuyến tài, năm nào xã cũng có hàng chục học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi từ cấp huyện đến cấp quốc gia, có em đoạt Huy chương Đồng trong kỳ thi học sinh giỏi khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hàng năm, việc khen thưởng cho học sinh giỏi, giáo viên giỏi, giúp đỡ học sinh nghèo có điều kiện đến trường luôn được Hội Khuyến học xã và các chi hội dòng họ, thôn làng lo toan sâu sát. Những người con quê hương Nam Lợi, dù đang công tác ở đâu cũng đều một lòng dõi theo sự học hành, thành đạt của con trẻ. Bằng nguồn quỹ quyên góp được, đã giúp được nhiều con em gia đình nghèo, có hoàn cảnh khó khăn có điều kiện đến trường. Nhiều em liên tục đạt danh hiệu học sinh giỏi, sinh viên giỏi. Riêng năm 2010, xã đã có 1.120 lượt học sinh được khen thưởng, trong đó có 64 em đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện đến cấp quốc gia, 31 em đỗ vào các trường đại học. Nhiều em trong xã tiếp tục đạt được những thành tích xuất sắc trên giảng đường đại học như em Nguyễn Đức Cảnh, sinh viên Học viện phòng hóa quân đội, được kết nạp Đảng ngay từ năm thứ hai, 2 lần đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp Cục chính trị binh chủng, được Hội Sinh viên tặng giải thưởng “Sao tháng giêng” và được tuyên dương thủ khoa xuất sắc toàn quốc…
Có được phong trào khuyến học hiệu quả và rộng khắp là do tâm huyết của nhiều cá nhân, gia đình, dòng họ trong xã đã luôn quan tâm đến việc học của con cháu. Hiện tại, xã đã có 13 dòng họ được Huyện ủy, UBND huyện Nam Trực tặng bức trướng khuyến học, khuyến tài. Từ năm 2004 đến nay, Nam Lợi liên tục xếp thứ nhất toàn huyện về phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, 3 lần được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen./.
Minh Hồng
