 |
| Ảnh minh họa. (Nguồn: Internet) |
Tại tỉnh ta, các quảng cáo thuộc ngành Thông tin - Truyền thông quản lý bao gồm quảng cáo trên Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh, Truyền hình cáp Nam Định, một số tạp chí, ấn phẩm được Bộ Thông tin - Truyền thông cấp phép hoạt động, mạng internet. Qua kiểm tra nhìn chung hoạt động quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương cơ bản chấp hành các quy định pháp luật hiện hành. Đối với hoạt động quảng cáo thuộc thẩm quyền của ngành Văn hóa - Thể thao và Du lịch quản lý, thời gian qua công tác cấp phép, thanh kiểm tra việc chấp hành của các đơn vị được cấp phép, cũng như xử lý vi phạm đã được tăng cường. Tuy nhiên một số bất cập trong quy định pháp luật hiện hành đang “tạo điều kiện” cho người quảng cáo có thể lách luật, nhà quản lý thì bị “bó tay”. Chẳng hạn quy định về quảng cáo tấm lớn, theo hướng dẫn đối với các biển quảng cáo tấm lớn ngoài trời có diện tích từ 40m2 trở lên thì phải được Sở Xây dựng thẩm định thiết kế, kết cấu… để bảo đảm an toàn cũng như mỹ quan đô thị. Những đơn vị muốn chấp hành đúng quy định về diện tích thì đang vấp phải khó khăn khi xin phép là chưa có quy hoạch. Những tấm biển quảng cáo có diện tích dưới 40m2, không phải qua khâu thẩm định này. Đây chính là kẽ hở để người quảng cáo có thể lách luật. Hay hiện tại chỉ quy định quản lý đối với bảng, biển, pa- nô, áp phích băng-rôn…, nhưng không có quy định đối với các quảng cáo tấm lớn được “bắn” trực tiếp vào các bức tường nhà. Một kẽ hở khác hiện nay đang làm đau đầu các nhà quản lý ở địa phương là việc lạm dụng chính sách xã hội hóa để quảng cáo đang rất phổ biến và càng ngày các doanh nghiệp có nhu cầu quảng cáo lớn, kéo dài càng khai thác triệt để. Xuất phát từ hoạt động tài trợ cho các sự kiện văn hóa, thể thao, lễ kỷ niệm…, việc quảng cáo của các nhà tài trợ trong các sự kiện này đã được quy định cụ thể nhưng gần đây, việc lạm dụng các quy định này đang ngày càng phổ biến. Chẳng hạn như việc xã hội hóa hoạt động thông tin cổ động, tuyên truyền. Trên khắp các đường phố chính của thành phố Nam Định có thể thấy mật độ dày đặc các pa-nô tuyên truyền về ATGT, tuyên truyền pháp luật, bảo vệ môi trường, phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, thậm chí các tấm biển “khu phố văn hóa”… Trên các tấm pa-nô đó đều có lô-gô quảng cáo về doanh nghiệp tài trợ ở vị trí dễ nhìn, dễ thấy nhất. Nhiều tấm pa-nô do nội dung tuyên truyền dài, chữ nhỏ, treo trên đường phố, thậm chí bị tán cây che nên người đi đường không thể đọc hết nội dung tuyên truyền mà chỉ kịp xem phần quảng cáo ở cuối pa-nô. Ở các tấm băng-rôn treo trên các đường phố, nhiều tấm còn gắn thêm cả các đuôi nheo ở hai đầu băng rôn quảng cáo cho nhà tài trợ. Các hoạt động này đều được cơ quan quản lý nhà nước cho phép. Nếu quảng cáo đơn thuần, với vị trí đẹp, có giá trị và thời gian quảng cáo lâu như vậy, đơn vị quảng cáo sẽ phải đầu tư khoản kinh phí lớn hơn nhiều so với chi phí tài trợ và gắn tên mình lên đó. Như vậy, sự biến tướng quảng cáo này đang gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước. Không những thế, trong một số trường hợp đơn vị tài trợ được khoán trắng để thực hiện nội dung tuyên truyền trong khi lại không có chuyên môn nên có thể dẫn đến sai sót, thậm chí sai luật. Có thể kể đến việc Cty Vinaphone 3G tài trợ cho Ban ATGT thành phố lắp dựng một loạt các biển chỉ đường tại các ngã tư trên địa bàn thành phố vi phạm Điều 37 (điểm b khoản 1 và điểm b khoản 2) Luật Giao thông đường bộ về thẩm quyền tổ chức, báo hiệu giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh và khoản 3 điều 45 Luật Giao thông đường bộ quy định “Không được gắn vào công trình báo hiệu đường bộ các nội dung không liên quan tới ý nghĩa, mục đích của công trình báo hiệu đường bộ”. Trên tất cả các biển báo này đều có gắn biển phụ quảng cáo về nhà mạng Vinaphone 3G. Không những thế, các biển báo này còn sai Điều lệ báo hiệu đường bộ khi đặt biển báo sau ngã tư. Về nguyên tắc, các biển báo phải đặt trước vị trí có hiệu lực nhưng do nhà mạng không có chuyên môn, lại chỉ quan tâm đến mục đích thu hút sự chú ý vào nội dung quảng cáo của mình nên lại dựng biển báo ngược. Sai sót này đã được Phòng CSGT đường bộ-đường sắt Công an tỉnh phát hiện, tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành chức năng đi khảo sát, kiến nghị Ban ATGT tỉnh chỉ đạo Sở GTVT và Ban ATGT thành phố sửa chữa. Tuy nhiên đến nay việc khắc phục vẫn không được thực hiện (!).
Trong nền kinh tế thị trường, nhất là xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, hoạt động quảng cáo ngày càng sôi động, phong phú, công tác quản lý sẽ càng phức tạp. Ở tỉnh ta, việc xây dựng kế hoạch, ban hành chính sách phát triển quảng cáo, quy hoạch hoạt động quảng cáo, các khu vực, vị trí phục vụ cho quảng cáo hiện đang còn hạn chế. Đó là một nguyên nhân gây khó khăn cho công tác quản lý của các cơ quan chức năng, nhất là việc xử phạt vi phạm. Chẳng hạn tình trạng các đơn vị quảng cáo hết thời hạn cho phép không tổ chức tháo dỡ bảng, biển, pa-nô áp-phích quảng cáo, vừa chiếm vị trí, thậm chí cũ rách gây mất mỹ quan đô thị. Cơ quan quản lý phát hiện nhưng không có kinh phí để tổ chức tháo dỡ (pháp luật quy định đơn vị quảng cáo phải tự tháo dỡ). Pháp lệnh Quảng cáo và Nghị định của Chính phủ đã trao cho UBND cấp tỉnh và Sở VH-TT-DL quyền “tổ chức, hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật quảng cáo tại địa phương”. Như vậy việc sớm xây dựng quy hoạch quảng cáo, ban hành các văn bản cụ thể là giải pháp cần thiết để tăng cường quản lý hoạt động quảng cáo trên địa bàn, ngăn chặn việc lợi dụng hoạt động tài trợ để quảng cáo, để bảo đảm vừa phát huy hiệu quả hoạt động quảng cáo, vừa tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước./.
Vân Anh
