 |
| Ảnh minh họa (nguồn internet) |
Tôi vô tình bắt gặp hình ảnh người phụ nữ chở đầy một xe mạ đi qua giữa phố phường trong một ngày thu nắng đẹp. Có lẽ người ấy chở mạ về vùng ngoại ô kịp cấy ở những chân ruộng lụt loại lúa bao thai hồng thân cao, cơm dẻo. Mầu mạ non vô tình thức dậy trong tôi ký ức về những cọng rơm vàng nơi chốn quê yên ả và đẹp đẽ.
Tôi lại thích rơm vàng bằng những gắn bó khác. Vào cữ mưa ngâu cuối cùng để trời sang thu bà cháu tôi thường có những buổi tối bên rơm vàng cùng các câu chuyện cổ. Trời không lạnh nhưng do mưa ngâu dai dẳng nên người ta có cảm giác se se muốn ngồi bếp lửa. Bà nhóm nồi cám lên, ủ vỏ lạc khô chung quanh cho lửa đượm rồi đem một ôm rơm nếp (quê tôi gọi là rơm rò) ra chặt đốt tuốt lấy lõi rơm bện chổi. Bà cầm nắm rơm vừa chặt, chống xuống đất rồi xoè đầu rơm trên tay dạy tôi cách tuốt. Tôi cũng lần mò tỉ mẩn tuốt khỏi áo rơm cái lõi dai vàng óng rồi bó thành từng con rơm to bằng ngón chân cái xếp ngay ngắn trên nền bếp. Tôi nhớ lại dáng vẻ vừa bỏm bẻm nhai trầu của bà, vừa đưa tay tãi rơm ra. Cứ năm con rơm nhỏ xếp so le một chút bà bện được một cái chổi bà lại bảo: "Áo cho công chúa chổi sắp xong rồi". Tôi lại hong hóng mong bà bện nhanh xong để ngắm những sợi rơm buông thõng xuống điệu đà như cái váy trên thân chổi. Và biết bao đêm, tôi đã tin nàng công chúa chổi ấy giống tôi, biết vui buồn. Bà còn kể cho tôi một câu chuyện thật ám ảnh mà mãi đến bây giờ khi bà không còn nữa tôi mới hiểu một cách tường tận. Bà đặt cái chổi nằm xuống đất một tay giữ chặt, một tay lấy chiếc thìa nhôm đã mòn cạo thật mạnh những hạt thóc còn bám trên rơm. Rồi bà kể, chính những hạt thóc sót lại này đã cứu ối người... thoát khỏi nạn đói năm Ất Dậu.
Thu này, bà tôi không còn để có dịp so sánh, nhớ lại mùa thu mấy chục năm trước. Chỉ có những sợi rơm vàng trên tay bà là mãi đan vào tâm hồn tôi một thế giới tình cảm rộng lớn. Bắt đầu từ sợi rơm, tôi biết quý trọng người làm ra hạt thóc, biết chia sẻ nhọc nhằn với ruộng đồng. Mỗi vụ lúa về, nhìn màu vàng trải dài trong xóm, ngõ, tôi lại nao nao kỷ niệm về bà. Chính bà, không ai khác đã bện những sợi rơm tình cảm cuộc đời mình vào chúng tôi, những đứa trẻ con hồi ấy./.
Mai Phương
