Về làng Bằng Trang xã Trực Thanh (Trực Ninh) vào sau ngày khai giảng năm học mới, chúng tôi được chứng kiến khung cảnh thật thanh bình: Trên các con đường đổ bê tông rộng rãi, sạch sẽ, từng nhóm em nhỏ trong những bộ quần áo mới tay cầm cặp sách với đủ sắc màu đang tíu tít đến trường. Ông Vũ Đình Cán, một người từng nhiều năm gắn bó với phong trào xây dựng làng văn hóa Bằng Trang cho biết: "Mặc dù điều kiện kinh tế còn khó khăn, nhưng nhờ tinh thần đoàn kết và quyết tâm, nhân dân làng Bằng Trang đã vươn lên trong phát triển kinh tế và xây dựng đời sống văn hoá, trở thành một trong những làng đầu tiên của huyện Trực Ninh được UBND tỉnh công nhận "Làng văn hóa" từ năm 1999”.
Làng Bằng Trang vốn từ 2 làng nhỏ Tang Bình và Cảnh Tài hợp lại, có 5 dòng họ Vũ, Trần, Phạm, Nguyễn, Ngụy với khoảng 500 khẩu. Hưởng ứng phong trào xây dựng đời sống văn hóa, bám sát sự chỉ đạo của Đảng bộ xã, hai chi bộ Đảng ở 2 xóm với 50 đảng viên đã lãnh đạo nhân dân tháo gỡ khó khăn, phát huy thế mạnh trong phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới. Cán bộ, đảng viên trong xã đã gương mẫu, đi đầu trong việc tham gia các lớp chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, thử nghiệm giống mới, tăng năng suất cây trồng, vật nuôi, từ đó vận động người dân làm theo. Năng suất cây trồng mỗi năm đều tăng, nhiều hộ dân trong làng đã xây dựng trang trại chăn nuôi, sản xuất tập trung. Một số hộ phát triển kinh tế theo hướng mở mang ngành nghề mới như kinh doanh xăng dầu, sản xuất vật liệu xây dựng. Các ông Phạm Duy Đức, Lương Xuân Quyết mở nghề kinh doanh xăng dầu, sản xuất vật liệu xây dựng đã tạo việc làm cho nhiều lao động trong xóm. Kinh tế phát triển, làng bây giờ đã có 70% số hộ khá giả, giàu có và gần 30% số hộ kinh tế trung bình. Kinh tế khá giả, người dân nơi đây hưởng ứng nhiệt tình việc đóng góp xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Vừa qua, làng đã vận động nhân dân đóng góp tu bổ, cải tạo hệ thống đường liên xóm được xây dựng từ những năm 1990 đã xuống cấp. Con đường làng hiện đã được đổ bê tông với chiều ngang 2,5m, đường liên thôn 2m bảo đảm cho xe ôtô 5 tạ đi vào thu mua nông sản của bà con nông dân.
Cùng với phát triển kinh tế, người làng Bằng Trang rất quan tâm đến các lĩnh vực văn hóa - xã hội. Trên cơ sở các hương ước, quy ước đã được xây dựng, các gia đình đều ký kết thực hiện. Nhiều năm nay, quy chế việc hiếu, hỷ được các gia đình thực hiện nghiêm túc. Hội làng diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng hàng năm cũng được tổ chức gọn nhẹ nhưng vẫn bảo đảm trang trọng, uy nghiêm. Người dân còn tích cực tham gia các CLB: Xây dựng gia đình hạnh phúc, Không sinh con thứ 3, Phòng chống tệ nạn xã hội. Các đoàn thể: Hội Người cao tuổi, Hội CCB, Hội Phụ nữ đã tích cực vận động hội viên, gia đình, người thân tránh xa các tệ nạn xã hội, sống chan hòa, tình nghĩa với bà con lối xóm. Nhiều năm liền, trong làng không có người mắc nghiện ma túy, cãi nhau gây mất an ninh trật tự. Phong trào khuyến học, khuyến tài được đẩy mạnh. Cả 5 dòng họ trong làng đều thành lập quỹ khuyến học, thường xuyên động viên, phát thưởng cho các cháu học tập có kết quả cao vào dịp khai giảng năm học mới, ngày giỗ tổ. Trong đợt thi đại học, cao đẳng vừa qua, làng có 13 em học sinh thi đỗ đại học, cao đẳng nâng số lượng con em trong làng học hành đỗ đạt lên tới gần trăm người. Nhiều gia đình trong thôn có 2 con học đại học.
Đi lên từ ruộng đồng, làng Bằng Trang đã tạo dựng cho mình diện mạo mới với 11 năm là Làng văn hoá cấp tỉnh./.
Đức Thiện