Từ nhiều năm nay, Quỹ Bảo hiểm Y tế (BHYT) luôn đặt trong tình trạng báo động do bội chi và luôn có nguy cơ vỡ quỹ. Song người có thẻ BHYT và dư luận lại phản ánh việc chi tiêu của quỹ chưa đạt hiệu quả cao.
 |
| Khám, điều trị bệnh cho người có thẻ BHYT tại Bệnh viện Lao và Bệnh phổi tỉnh. Ảnh: Xuân Thu |
Theo báo cáo của BHXH huyện Trực Ninh, quỹ BHYT luôn bội chi ở mức cao. Năm 2009, quỹ đạt trên 9 tỷ đồng nhưng tổng chi trên 16 tỷ đồng. Tại BHXH huyện Ý Yên, năm 2009, nguồn quỹ thu được trên 10 tỷ đồng nhưng bội chi trên 7 tỷ đồng… Cả 10 huyện, thành phố đều xảy ra tình trạng quỹ BHYT bội chi. Năm 2009, toàn tỉnh có 660106 thẻ BHYT, tổng quỹ là 165,344 tỷ đồng. Đến nay, chưa tiến hành quyết toán tổng quỹ năm 2009 nhưng ước lượng vượt chi khoảng gần 80,5 tỷ đồng, bằng gần 50% tổng quỹ.
Tình trạng bội chi đặt quỹ BHYT tỉnh vào nguy cơ vỡ quỹ. Có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu do kinh phí chữa trị ở tuyến trên (chi phí khám chữa bệnh đa tuyến) lớn. Ví dụ, BHXH huyện Trực Ninh có nguồn quỹ mỗi quý trên 1 tỷ đồng nhưng có quý kinh phí chữa trị ở tuyến trên đã chiếm gần hết quỹ, chỉ dư ra 28 triệu đồng cho chăm sóc sức khoẻ ban đầu và khám chữa bệnh tuyến dưới. Lý giải điều này, cơ quan BHXH cho biết: Xuất phát từ quy định cho phép tuyến trên thoải mái, tự do trong khám, chữa bệnh cho bệnh nhân BHYT tuyến dưới chuyển lên. Cũng vì quy định này dẫn đến tình trạng người bệnh luôn tìm cách vượt tuyến, tạo ra sự quá tải ở khối bệnh viện tuyến trên. Vì vậy, tổng quỹ BHYT năm 2009 là 165,344 tỷ đồng nhưng chi phí chăm sóc sức khoẻ ban đầu của 229 trạm y tế cấp xã và y tế cơ quan, trường học chỉ là 1,59 tỷ đồng.
Theo ý kiến của người dân, nguyên nhân bội chi có sự "đóng góp" rất lớn của ngành Y tế - cơ quan sử dụng quỹ BHYT có thẻ BHYT. Đối với ngành Y tế hiện nay đang có 2 vấn đề nổi cộm trong việc sử dụng quỹ BHYT. Thứ nhất, các đơn vị y tế trực tiếp chăm sóc sức khoẻ, chữa trị cho bệnh nhân đang sử dụng thuốc theo đơn giá đấu thầu. Điều đáng quan tâm là giá thuốc đấu thầu và giá thực trên thị trường có sự chênh lệch không nhỏ… Vấn đề thứ hai là điều kiện cơ sở y tế tuyến đầu tỉnh ta hiện nay còn hạn chế. Trên 40% trạm y tế tuyến xã còn thiếu bác sỹ, phòng bệnh, trang thiết bị dụng cụ y tế còn rất thiếu thốn nên khó giữ bệnh nhân chữa trị để hạn chế chi phí đa tuyến.
Đến quý I-2010, tổng quỹ BHYT tỉnh đạt 68 tỷ đồng với 734703 thẻ BHYT, đến nay, chi trong tỉnh đạt gần 39 tỷ đồng. Với "lệ thường" chi phí đa tuyến và thanh toán trực tiếp luôn cao hơn so với chi phí cho tuyến đầu trong tỉnh, việc vượt quỹ quý I là không thể tránh khỏi. Đã đến lúc cần có giải pháp hạn chế tình trạng này. Trong đó, BHXH tỉnh cần nâng cao vai trò tham mưu cho BHXH Việt Nam và các cơ quan quản lý quỹ xây dựng, hoàn thiện cơ chế quản lý quỹ BHYT và đặc biệt là nâng cao trách nhiệm quản lý hiệu quả việc sử dụng quỹ BHYT./.
Hoàng Văn
