Cụ thể hóa Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 5-8-2008 Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh đã được các cấp, các ngành, địa phương và nhân dân trong tỉnh triển khai thực hiện đạt hiệu quả, góp phần “kiến tạo” không gian, cảnh quan môi trường sống và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn.
 |
| Cổng làng Hoành Đồn, xã Hải Đường (Hải Hậu). |
Thành tựu bao trùm
Còn nhớ, hơn 10 năm trước khi tỉnh bắt tay thực hiện chương trình xây dựng NTM, không ít người còn “nghi ngại” về những mục tiêu, định hướng đặt ra trước những bộn bề khó khăn, thách thức. Xuất phát điểm kinh tế của tỉnh thấp, tiềm lực nội tại nền kinh tế nông nghiệp, nông thôn, nông dân còn nhiều hạn chế sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc bố trí, huy động nguồn lực cho việc thực hiện chương trình. Thậm chí ngay với xã điểm Hải Đường (Hải Hậu) do Trung ương chỉ đạo lựa chọn cũng đã gặp những lúng túng khi triển khai bởi tư tưởng chờ đợi từ Trung ương, hiểu chưa thấu đáo tư tưởng chỉ đạo lấy người dân làm chủ thể trong xây dựng NTM. Thậm chí ngay với chương trình xây dựng NTM đã nhanh chóng được triển khai đồng loạt ở các huyện, thành phố và từng bước tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ trong nông nghiệp, nông thôn. Bằng nhiều giải pháp, sáng tạo, đồng bộ và tạo được sự đồng thuận trong nhân dân trên cơ sở vận dụng linh hoạt những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đến cuối năm 2019, Nam Định là 2 tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành mục tiêu tỉnh NTM; sớm 1,5 năm so mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra. Xác định xây dựng NTM chỉ có khởi đầu mà không có thời điểm kết thúc, sau đó Tỉnh ủy, UBND tỉnh tiếp tục tập trung chỉ đạo các ngành chức năng, các huyện, thành phố tích cực thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Mặc dù gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng toàn diện đến đời sống kinh tế - xã hội của nhân dân, song với quyết tâm nỗ lực không ngừng nghỉ, tỉnh đã hoàn thành chỉ tiêu phấn đấu giai đoạn 2019-2021, toàn tỉnh có 106/204 xã, thị trấn (chiếm 52%) đạt chuẩn NTM nâng cao, kiểu mẫu. Huyện Hải Hậu có 100% số xã, thị trấn; huyện Nghĩa Hưng có 71% số xã; huyện Vụ Bản có 56% số xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Tỉnh Nam Định được Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia đánh giá là một trong những tỉnh thực hiện tốt chương trình xây dựng NTM nâng cao. Một diện mạo NTM trù phú, thân thiện, hiện đại đang hiện lên ngày càng rõ nét, sự hài lòng, đồng thuận của người dân nông thôn ngày một nâng lên. Đời sống vật chất, mức thu nhập của người dân nông thôn tăng lên rõ rệt. Chương trình OCOP đạt được kết quả tích cực, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Các địa phương đã xây dựng được 146 sản phẩm OCOP cấp tỉnh xếp hạng từ 2 sao đến 4 sao, không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân mà còn chuẩn hóa các sản phẩm đặc sản của địa phương, tạo nguồn lực tại chỗ để nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM. Tham luận tại hội nghị tổng kết Nghị quyết 26 do Bộ NN và PTNT mới đây tổ chức, UBND tỉnh Nam Định đã khẳng định, chương trình xây dựng NTM của tỉnh đã đạt được những thành tựu bao trùm, khá toàn diện; định vị được vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
 |
| Nông thôn mới xã Nghĩa Lạc (Nghĩa Hưng). |
Phát huy sức mạnh nhân dân
47 năm trước để thực hiện mục tiêu “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào” của tiền tuyến lớn miền Nam, hậu phương lớn miền Bắc, trong đó có Nam Định, đã không tiếc máu xương, nêu cao khẩu hiệu “thóc không thiếu 1 cân, quân không thiếu 1 người”. Tinh thần đó đã góp phần quan trọng làm nên đại thắng lịch sử 30-4-1975, đất nước được hòa bình, non sông quy về một mối. Phát huy tinh thần ấy trong xây dựng quê hương, đất nước, nhất là thực hiện chương trình xây dựng NTM, NTM nâng cao, kiểu mẫu, hàng nghìn gia đình, doanh nghiệp, những người con xa quê thành đạt đã không tiếc “tấc đất, tấc vàng”, từng thửa ruộng, mảnh vườn, góp sức, góp công, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để xây dựng quê hương tươi đẹp, trở thành những miền quê đáng sống. Nhờ những tấm gương hết lòng vì việc làng việc xã mà trong những năm qua toàn tỉnh đã huy động được trên 22 nghìn tỷ đồng đầu tư xây dựng NTM. Người dân đã hiến tặng 2.897ha đất nông nghiệp và hiến 206ha đất thổ cư để làm đường giao thông, thủy lợi nội đồng và các công trình phúc lợi. Từ đó, hàng nghìn km đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng được xây dựng mà Nhà nước không phải đền bù, giải phóng mặt bằng, vừa giải quyết khó khăn về ngân sách, vừa đảm bảo tiến độ thực hiện. Đặc biệt người dân nông thôn đã thay đổi tư nhận thức, chủ động phối hợp, hợp tác xây dựng được 458 mô hình cánh đồng lớn với diện tích 22.343ha, trong đó có 3.121ha được doanh nghiệp, HTX bao tiêu sản phẩm; xây dựng được 38 mô hình, chuỗi liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 15-20% so với phương pháp, cách làm truyền thống. Rõ ràng, chủ trương, đường hướng, cách làm đúng và trúng trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã huy động được sức mạnh của lòng dân, mỗi người dân nông thôn đã tự ý thức được trách nhiệm “làm chủ” trong xây dựng NTM nên đã tự giác, nâng cao ý thức trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ xây dựng NTM để tạo nên những thành quả to lớn. Và, cũng chính họ là những người đầu tiên được thụ hưởng những thành quả đó.
Hướng đến mục tiêu cao hơn…
Bám sát tinh thần chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành chức năng, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 18-6-2021 về xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025; HĐND tỉnh giám sát thực hiện Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐND ngày 17-4-2020 về việc quy định cơ chế hỗ trợ xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 82/KH-UBND ngày 16-7-2021 về thực hiện Nghị quyết số 06 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và Kế hoạch số 42/KH-UBND ngày 30-3-2022 về thực hiện Chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu năm 2022 trên địa bàn tỉnh; hướng đến mục tiêu cao hơn. Đó là: Năm 2025, toàn tỉnh có 50% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao, 25% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 50% số huyện đạt chuẩn NTM nâng cao; huyện Hải Hậu được công nhận huyện NTM kiểu mẫu. Trong năm 2022 có 45 xã, thị trấn đạt chuẩn NTM nâng cao, 16 xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu…
Để hoàn thành những mục tiêu trên, theo Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của tỉnh, các cấp, sở, ngành, địa phương cần tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nội dung, nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo tại Kế hoạch số 82 của UBND tỉnh về xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Thành lập Ban chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 ở các cấp để chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, kế hoạch cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, chương trình OCOP và chương trình giảm nghèo bền vững. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Đẩy mạnh thực hiện phong trào “Chung sức xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”. Các huyện, thành phố tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo phân công nhiệm vụ, phân cấp trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị, nhất là các đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ cấp huyện, Ban Thường vụ cấp huyện phụ trách xã; tăng cường chỉ đạo kiểm tra, đôn đốc các xã, thôn, xóm rà soát, đánh giá mức đạt các tiêu chí, khả năng hoàn thiện các tiêu chí NTM nâng cao, kiểu mẫu để có lộ trình, giải pháp thực hiện; đồng thời có cơ chế khuyến khích, động viên, khen thưởng phù hợp tạo động lực cho các phong trào thi đua trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Tập trung huy động tổng hợp các nguồn lực nhất là nguồn lực từ xã hội, nguồn vốn lồng ghép để thực hiện chương trình xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 đạt mục tiêu đề ra.
Những thành quả đạt được của chương trình xây dựng NTM đang chắp cánh cho các vùng quê vươn mình, tạo lập thêm những miền quê trù phú, như mơ ước, đáng sống trong tương lai./.
Bài và ảnh: Văn Đại
