Đánh giá của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh tỉnh về kết quả thực hiện Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) tại tỉnh ta những năm qua đã có những chuyển biến mạnh mẽ, cơ bản đạt được các mục tiêu đề ra.
 |
| Mặc dù dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhờ thanh toán trực tuyến, anh Trần Văn Nghĩa ở xóm 11, xã Trực Thắng (Trực Ninh) vẫn giao dịch mua bán cây cảnh thuận tiện với doanh thu hơn 1 tỷ đồng/năm. |
Cụ thể, giai đoạn 2016-2020, cơ sở hạ tầng và công nghệ về TTKDTM đã được các ngân hàng chú trọng đầu tư, nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả. Nhiều dịch vụ thanh toán mới, an toàn, tiện ích trên cơ sở ứng dụng công nghệ tiên tiến đã liên tục đưa ra thị trường, đáp ứng nhu cầu thiết thực của người dân, doanh nghiệp. Thói quen thanh toán của người dân đã chuyển biến tích cực theo hướng giảm mạnh tần suất, mức độ sử dụng tiền mặt, chuyển dịch mạnh và rõ rệt sang thanh toán điện tử, nhất là ở khu vực thành thị. Công tác đảm bảo an ninh, an toàn hệ thống TTKDTM được coi trọng và tăng cường, nhiều giải pháp, công nghệ bảo mật mạnh mẽ đã được tích hợp thuận tiện vào dịch vụ thanh toán điện tử; thanh toán điện tử trong dịch vụ hành chính công ngày càng được mở rộng và tăng cường, nhất là trong công tác phối hợp thu ngân sách Nhà nước. Đặc biệt trong bối cảnh dịch COVID-19, nhu cầu thanh toán điện tử có những thời điểm tăng đột biến nhưng hoạt động TTKDTM trong nền kinh tế diễn ra trôi chảy, các hạ tầng thanh toán quan trọng vẫn hoạt động thông suốt, người dân vẫn có thể tiếp cận đăng ký và sử dụng các dịch vụ thanh toán điện tử một cách dễ dàng, thuận tiện.
Năm 2021 trên địa bàn tỉnh có thêm 1 chi nhánh ngân hàng thương mại (NHTM) khai trương hoạt động (Ngân hàng TMCP Phương Đông chi nhánh Nam Định) nâng mạng lưới các tổ chức tín dụng toàn tỉnh bao gồm: 24 chi nhánh cấp I, 42 Quỹ tín dụng nhân dân (QTD), 14 chi nhánh NHTM cấp II, 4 đơn vị tổ chức tài chính vi mô, 115 phòng giao dịch, 213 ATM và 405 điểm chấp nhận thẻ (POS). Với trên 800 địa chỉ giao dịch ngân hàng, bình quân mỗi xã, phường, thị trấn có trên 3,6 điểm giao dịch ngân hàng, cơ bản đã đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn tín dụng và các dịch vụ ngân hàng của người dân trên địa bàn tỉnh. Số lượng thẻ được phát hành trên phạm vi địa bàn tăng nhanh, với tổng số hơn 1.135.668 số thẻ ATM, tăng 568.668 thẻ so với năm 2015. Các NHTM đã tích cực phối hợp với các đơn vị cung ứng dịch vụ, các trường học, bệnh viện và các đơn vị liên quan, tăng cường đầu tư về cơ sở hạ tầng, công nghệ… để triển khai thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng. Đối với dịch vụ thu thuế, tỷ lệ các doanh nghiệp đã đăng ký nộp thuế điện tử đạt 99,02%; tỷ lệ số tiền nộp thuế điện tử đạt 99,2%. Riêng địa bàn thành phố đã có 100% doanh nghiệp giao dịch nộp thuế qua ngân hàng. Trong năm, các NHTM đã thực hiện thu 200.755 món, giá trị 7.958,6 tỷ đồng. Đối với dịch vụ thu tiền điện, hiện đã có 669.080 khách hàng thực hiện thanh toán tiền điện qua ngân hàng và các kênh thanh toán điện tử, chiếm tỷ lệ 90% tổng số khách hàng dùng điện trên địa bàn tỉnh. Một số ngân hàng đã triển khai thành công dịch vụ thanh toán tiền học phí qua ngân hàng. Năm 2021, các ngân hàng đã thu hộ 37.244 món với số tiền 85,2 tỷ đồng. Nhiều địa bàn đã phủ rộng khắp dịch vụ thanh toán tiền học phí qua ngân hàng như huyện Mỹ Lộc thông qua Agribank Chi nhánh huyện Mỹ Lộc và Vietcombank Chi nhánh Nam Định, huyện Ý Yên thông qua Vietinbank Chi nhánh Bắc Nam Định, MB Chi nhánh Nam Định… Đối với dịch vụ thanh toán tiền viện phí, hiện Vietinbank Chi nhánh Bắc Nam Định đang trong quá trình chuẩn bị triển khai thử nghiệm máy móc thiết bị và chương trình phần mềm tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Vietinbank Chi nhánh Nam Định, Vietcombank Chi nhánh Nam Định đã phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh và một số huyện triển khai chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội cho các đối tượng thụ hưởng qua tài khoản ngân hàng.
Qua 2 năm “sống chung” với dịch COVID-19, nhờ nền tảng giao dịch TTKDTM, ngân hàng đã tiết kiệm được chi phí quản lý lớn, chỉ bằng 1/30-1/50 so với kênh giao dịch truyền thống. Đến cuối năm 2021, nhiều ngân hàng giao dịch trên kênh số chiếm trên 50% tổng số giao dịch nên giúp chi phí quản lý giảm đi rất nhiều. Cá biệt một số ngân hàng giao dịch trên kênh số trên 90%, như tại MB chiếm khoảng 92%; TPBank cũng có tỷ lệ giao dịch trên kênh số hơn 90%; hay VPBank tỷ lệ các giao dịch qua các kênh trực tuyến và ứng dụng số hóa đã lên tới khoảng 98%. Bên cạnh sự phát triển của hoạt động TTKDTM, thanh toán bằng tiền mặt có xu hướng giảm. Giao dịch qua phương tiện TTKDTM tăng về số lượng và về giá trị, song giao dịch rút tiền mặt qua ATM giảm về số lượng và giá trị giao dịch so với cùng kỳ năm 2020, tỷ trọng các giao dịch rút tiền mặt qua ATM so với tổng số giao dịch xử lý qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử giảm xuống còn 12%.
Để tiếp tục thúc đẩy TTKDTM, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh sẽ tập trung chỉ đạo các NHTM triển khai có hiệu quả Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chú trọng đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả và có khả năng kết nối, tích hợp với các hệ thống khác, mở rộng hệ sinh thái thanh toán số để phục vụ thanh toán trực tuyến. Tiếp tục ứng dụng, phát triển các sản phẩm, dịch vụ thanh toán trên thiết bị di động, như: Thanh toán qua QR Code, mã hóa thông tin thẻ (Tokenization), thanh toán di động (Mobile Payment), thanh toán phi tiếp xúc (Contactless), Ví điện tử, dịch vụ Mobile Money. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan thúc đẩy thanh toán điện tử trong dịch vụ hành chính công, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán, nhất là thanh toán điện tử, trung gian thanh toán, thanh toán quốc tế. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, đào tạo, hướng dẫn và bảo vệ người dân trong TTKDTM./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
