Nhằm huy động hiệu quả hơn nguồn lực từ quỹ đất tạo nguồn thu, tăng cường cho đầu tư công trong bối cảnh Chính phủ thắt chặt đầu tư công, nguồn thu ngân sách gặp nhiều khó khăn, thời gian qua tỉnh ta đã ban hành cơ chế quản lý, sử dụng, khai thác hiệu quả nguồn tiền đấu giá quyền sử dụng đất (QSDĐ) các khu đô thị, khu dân cư (KĐT, KDC) tập trung.
 |
| Nguồn tiền đấu giá quyền sử dụng đất được bố trí đầu tư các công trình giao thông, trong đó có tuyến đường trục phát triển nối vùng kinh tế biển tỉnh với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình. |
Theo Nghị quyết số 30/2018/NQ-HĐND ngày 8-12-2018 của HĐND tỉnh, thu về ngân sách tỉnh 100% nguồn tiền đấu giá QSDĐ ở các KĐT trung tâm thị trấn các huyện và sử dụng vào các mục đích: Chi phục vụ công tác giải phóng mặt bằng của dự án; chi đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng thuộc dự án; số còn lại để chi đầu tư xây dựng các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn huyện và ưu tiên cho các công trình, dự án của thị trấn có đất bị thu hồi theo danh mục và kinh phí phân bổ các công trình, dự án được HĐND huyện thông qua. Tiền đấu giá QSDĐ tại các KDC tập trung trên địa bàn các xã do UBND tỉnh quyết định đầu tư thu về ngân sách tỉnh 100% và sử dụng vào các mục đích: Chi cho giải phóng mặt bằng của dự án; cho đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng thuộc dự án; 30% số còn lại để ở ngân sách tỉnh chi cho đầu tư xây dựng cơ bản các công trình, dự án do tỉnh quản lý, 70% cấp lại địa phương để chi đầu tư xây dựng các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn huyện và ưu tiên cho các công trình, dự án của xã có đất bị thu hồi theo danh mục, kinh phí phân bổ các công trình, dự án đã được HĐND huyện thông qua. Với kế hoạch nguồn vốn rõ ràng, các ngành, các địa phương đã chủ động xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn vốn này theo quy định pháp luật, bao gồm lập kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách địa phương giai đoạn 2016-2020 và lập kế hoạch đầu tư công hàng năm. Căn cứ vào dự kiến số thu từ tiền đấu giá QSDĐ tại các KĐT, KDC tập trung do Sở Tài chính phối hợp với Cục Thuế tỉnh và UBND các huyện rà soát, báo cáo, UBND tỉnh giao kế hoạch đầu tư công hàng năm từ nguồn tiền này cho các địa phương. Tỉnh cũng căn cứ vào số thu thực tế của tỉnh tăng so dự kiến, kịp thời trình HĐND tỉnh điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn ngân sách địa phương giai đoạn 2016-2020 và điều chỉnh hợp lý mức vốn cấp lại cho các địa phương. Trong năm, khi có số thu thực tế, UBND các huyện trình UBND tỉnh ban hành quyết định phân cấp vốn chi tiết cho các dự án theo danh mục đã được HĐND huyện thông qua và đảm bảo đúng quy định tại Nghị quyết của HĐND tỉnh.
Nhờ nghiêm túc thực hiện đồng bộ các quy trình, quy định nên việc điều tiết, quản lý, sử dụng tiền đấu giá QSDĐ các KĐT, KDC tập trung của tỉnh đã đạt nhiều kết quả tích cực. Giai đoạn 2016-2020, toàn tỉnh triển khai thực hiện 10 dự án KĐT tại các huyện và 30 dự án KDC tập trung với tổng diện tích 2.051.935m2. Trong đó có 9 KĐT, 23 dự án KDC tập trung, 4 điểm dân cư nông thôn đã và đang triển khai thực hiện suôn sẻ với dự kiến khả thi thu đấu giá QSDĐ được 6.210,213 tỷ đồng; dự kiến sau khi trừ chi phí giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng còn khoảng 4.270,157 tỷ đồng. Tính đến 31-12-2020, các huyện đã tổ chức đấu giá được 290.620m2 đất với số tiền thu được đã nộp ngân sách tỉnh là 2.551,345 tỷ đồng (còn 687.089m2 diện tích đất thương phẩm chưa tổ chức đấu giá với số tiền dự kiến thu được là 4.500,015 tỷ đồng). Giai đoạn 2016-2020 HĐND tỉnh hoặc Thường trực HĐND tỉnh đã có quyết định chủ trương đầu tư 16 dự án có sử dụng tiền đấu giá QSDĐ các KĐT, KDC tập trung với tổng mức đầu tư được phê duyệt là 1.933,845 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn từ tiền đấu giá QSDĐ tại các KĐT, KDC tập trung là 1.848,027 tỷ đồng. Lũy kế vốn đã bố trí cho các dự án khởi công đến hết năm 2020 là 827,254 tỷ đồng, trong đó vốn bố trí từ tiền đấu giá QSDĐ tại các KĐT, KDC tập trung là 796,596 tỷ đồng. Các dự án này đều thuộc lĩnh vực giao thông; nhìn chung được triển khai đảm bảo tiến độ được phê duyệt. Trong điều kiện nguồn thu ngân sách còn hạn chế, nguồn vốn từ tiền đấu giá QSDĐ tại các KĐT, KDC tập trung đã tạo được nguồn lực lớn để tỉnh cân đối, bố trí cho các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh và huyện, đặc biệt là các công trình giao thông huyết mạch, có tính liên kết vùng với vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Bên cạnh đó việc đầu tư xây dựng các KĐT, KDC tập trung còn góp phần chỉnh trang đô thị, nâng cao tỷ lệ đô thị hóa ở khu vực nông thôn, tạo diện mạo mới cho các địa phương; tạo quỹ đất ở, hạ tầng đồng bộ phục vụ nhu cầu của người dân…
Tuy nhiên, theo Sở Kế hoạch và Đầu tư: Để quản lý, sử dụng hiệu quả hơn nữa tiền đấu giá QSDĐ các KĐT, KDC tập trung các địa phương cần tập trung gỡ vướng, khắc phục các bất cập, hạn chế còn tồn tại, gồm: Một số dự án KĐT, KDC tập trung đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án, tổ chức lựa chọn nhà thầu nhưng chưa triển khai xây dựng được nên không tạo được nguồn thu, dẫn đến mất cân đối nguồn vốn cho một số dự án có nguồn vốn từ nguồn đấu giá quỹ đất. Một số dự án trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, ảnh hưởng đến tiến độ, kéo dài thời gian thực hiện dự án. Một số địa phương khi xây dựng và trình phương án phân bổ tiền đấu giá QSDĐ các KĐT, KDC tập trung cho các công trình, dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, danh mục dự án trình phân bổ không tuân thủ các nguyên tắc phân bổ vốn đầu tư công dẫn đến phải xây dựng lại phương án trình phân bổ vốn nhiều lần làm chậm quá trình phân bổ vốn.
Thời gian tới, các địa phương tập trung xem xét tính khả thi trong công tác giải phóng mặt bằng của từng dự án KĐT, KDC tập trung cụ thể, đề xuất phương án tiếp tục thực hiện hoặc dừng thực hiện dự án. Trong trường hợp tiếp tục thực hiện dự án, các huyện phải dự kiến tiến độ cụ thể, thực hiện thủ tục điều chỉnh thời gian thực hiện dự án theo quy định nếu đã quá hạn; tiếp đó phải đẩy nhanh tiến độ thực hiện các phần việc còn lại. Để đảm bảo kế hoạch thực hiện và cân đối nguồn vốn đầu tư các dự án sử dụng tiền đấu giá QSDĐ các KĐT, KDC tập trung giai đoạn 2021-2025, các địa phương phải đảm bảo tính minh bạch, tăng tính chủ động khi xây dựng kế hoạch phân bổ nguồn vốn; chủ động xác định, thông qua HĐND các huyện danh mục dự án ngay từ khi bắt đầu triển khai các dự án KĐT, KDC tập trung; chỉ triển khai các dự án thực hiện từ nguồn tiền này khi đã khởi công được dự án KĐT, KDC tập trung. Khi triển khai các dự án KĐT, KDC tập trung giai đoạn 2021-2025, các địa phương phải chủ động rà soát, đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với các quy hoạch liên quan như quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng tránh phải điều chỉnh gây ảnh hưởng đến tiến độ, kéo dài thời gian; phải tạo sự đồng thuận, chủ động kiểm soát, đảm bảo được tiến độ giải phóng mặt bằng. Các ngành chức năng nghiên cứu, đề xuất UBND tỉnh các biện pháp tăng cường để nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư, xây dựng và khai thác các KĐT, KDC tập trung./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
