Toàn tỉnh có 13 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) nâng cao năm 2019. Dự kiến đánh giá chương trình xây dựng NTM năm 2020, toàn tỉnh có 80 xã, thị trấn được công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Hiện đã có 6 xã cơ bản hình thành xã NTM kiểu mẫu sáng - xanh - sạch - đẹp an toàn gồm: Hải Thanh, Hải Quang, Hải Châu (Hải Hậu), Nghĩa Minh (Nghĩa Hưng), Giao Phong (Giao Thủy), Liên Minh (Vụ Bản); đã có 10 thôn, xóm được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. 131 thôn, xóm, tổ dân phố được công nhận cơ bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Huy động sự chung sức đóng góp nguồn lực từ dân tiếp tục là biện pháp được đẩy mạnh nhằm tăng cường lượng vốn đầu tư xây dựng hạ tầng, phục vụ phát triển kinh tế, cải tạo diện mạo, cảnh quan môi trường và đời sống văn hóa vùng nông thôn trong bối cảnh ngân sách Nhà nước gặp nhiều khó khăn.
 |
| Diện mạo nông thôn mới xã Yên Thắng (Ý Yên). Ảnh: Ngọc Ánh |
Theo đồng chí Vũ Văn Kỳ, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Hậu: Năm 2020, tuy đại dịch COVID-19 tác động đến mọi mặt kinh tế - xã hội gây nhiều khó khăn cho huy động nguồn lực nhưng huyện Hải Hậu đã đầu tư kiên cố hóa 117 tuyến kênh với tổng chiều dài 39,1km bằng nguồn vốn huy động từ nhân dân. Đây là bước đột phá đối với diện mạo của huyện NTM kiểu mẫu gắn với tiêu chí sáng - xanh - sạch - đẹp để phát triển bền vững. So với giai đoạn trước, thì giai đoạn hiện nay chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch COVID-19 khiến tiến độ xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao có phần chậm hơn, khả năng huy động nguồn kinh phí trong dân hạn chế hơn. Tuy nhiên huyện Hải Hậu vẫn xác định mục tiêu tiếp tục vận động, huy động nguồn nội lực trong dân theo phương châm “Nhà nước hỗ trợ người dân để người dân tự thực hiện” trên tinh thần “dân biết, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân hưởng thụ”. Trong đó, huyện xác định ưu tiên đầu tư thực hiện trước các nhiệm vụ, công trình thiết thực trực tiếp đối với người dân. Theo đồng chí Hoàng Duy Tám, Bí thư Chi bộ thôn Trung xã Yên Khánh (Ý Yên): thôn Trung nhờ thực hiện tốt quy chế dân chủ đã huy động, phát huy được sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, phát huy vai trò chủ thể của người dân nên nhiều công trình hạ tầng của thôn đã được đầu tư xây dựng và hoàn thành như cổng làng, đường bê tông trong khu dân cư, hệ thống điện chiếu sáng, đường giao thông nội đồng. Yếu tố quan trọng nhất khiến việc huy động sức dân tham gia xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao, nhất là đẩy mạnh tuyên truyền để nhân dân tích cực tham gia; khi làm bất cứ việc gì đều bàn với dân để “dân biết, dân làm, dân hưởng thụ”. Trong các cuộc họp thôn, đều tích cực vận động và thường đạt 90-95% số dân tham dự nên khi ra nghị quyết, dân bàn bạc và đồng tình, thống nhất ủng hộ cao. Đồng chí Hoàng Văn Hùng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Yên Khánh cho biết, bên cạnh kết quả đáng ghi nhận của thôn Trung, kể từ khi triển khai xây dựng NTM nâng cao đến nay, xã Yên Khánh đã huy động được tổng giá trị các nguồn lực trên 67 tỷ đồng đầu tư nâng cao chất lượng các nhóm tiêu chí hạ tầng, kinh tế, văn hóa xã hội; trong đó nguồn ngân sách chỉ có hơn 14 tỷ đồng. Kinh nghiệm trong huy động sức dân của Yên Khánh phải kể đến việc phát huy vai trò đầu tàu của các cán bộ thôn xóm, bí thư chi bộ, trưởng thôn; cộng với phương pháp huy động theo hướng dân chủ để nhân dân biết, nhân dân bàn, đóng góp và tham gia quản lý, giám sát các hạng mục, chương trình đầu tư, từ đó tạo nên tinh thần đoàn kết, đồng thuận trong nhân dân. Có những xóm đạt mức bình quân đóng góp khoảng 1,5 triệu đồng/khẩu, không có bất kỳ ý kiến thắc mắc, khiếu nại, kiến nghị gì về cách làm, kết quả làm. Nhờ đó, đến hết quý I-2021, Yên Khánh là 1 trong 5 xã của huyện Ý Yên cơ bản hoàn thành tiêu chí NTM nâng cao năm 2020, 5/14 thôn xóm đạt chuẩn thôn xóm NTM kiểu mẫu năm 2020.
 |
| Sản xuất cửa nhôm đúc tại xã Hải Vân (Hải Hậu). Ảnh: Thanh Thúy |
Theo đồng chí Nguyễn Sinh Tiến, Phó Giám đốc Sở NN và PTNT: Toàn tỉnh phấn đấu đạt mục tiêu đến năm 2025 có 50% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao; 25% số xã, thị trấn trở lên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 50% số huyện đạt chuẩn NTM nâng cao và huyện Hải Hậu được công nhận huyện NTM kiểu mẫu. Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 của tỉnh đi vào chiều sâu; đặc biệt coi trọng việc không ngừng củng cố, nâng cao các tiêu chí NTM cấp xã, cấp huyện, hướng tới đạt chuẩn NTM nâng cao, kiểu mẫu, trong đó tiếp tục duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đời sống của nhân dân. Tuy nhiên, tại không ít địa phương vẫn gặp nhiều khó khăn trong huy động nguồn lực trong dân để xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao. Nhất là những xã có tỷ trọng sản xuất nông nghiệp lớn, người dân sống bằng nông nghiệp là chủ yếu; việc đổi mới mô hình sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm. Đặc biệt, trong giai đoạn khó khăn do dịch bệnh COVID-19 hiện nay thì việc huy động nguồn vốn từ nhân dân sẽ rất hạn chế.
Để đạt được mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao tỉnh đặt ra, hiện nay, các ngành, các địa phương đều khuyến cáo các xã còn lại quan tâm học hỏi của các đơn vị có kinh nghiệm huy động người dân chung sức đóng góp nguồn lực xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao. Đổi mới hình thức tuyên truyền, kịp thời thông tin về những mô hình hay, sáng tạo trong xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao cho người dân học tập; tăng cường công tác vận động người dân chung tay góp sức dưới mọi hình thức để tăng thêm nguồn lực trong công tác xây dựng NTM kiểu mẫu, nâng cao. Bên cạnh đó, các xã cần đẩy mạnh, nâng cao chất lượng trong thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ phát triển sản xuất để người dân nông thôn có việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống kinh tế, tinh thần; từ đó sẽ chung sức đầu tư xây dựng, phát triển bền vững nông thôn. Trong đó, chú trọng hỗ trợ thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng chuyển trọng tâm từ ưu tiên số lượng sang chất lượng; xây dựng cánh đồng lớn để sản xuất nông sản hàng hóa, thúc đẩy ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chế biến; đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở, cá nhân liên kết, phát triển các chuỗi giá trị ở cả nhóm nông nghiệp và công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề; tích cực thu hút doanh nghiệp đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn./.
Thanh Thúy
