Để tăng cường nguồn vốn đầu tư công trong bối cảnh ngân sách Nhà nước gặp nhiều khó khăn, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành cơ chế đầu tư các khu đô thị thị trấn trung tâm huyện và khu dân cư tập trung ở các xã nhằm huy động hiệu quả hơn nguồn lực từ quỹ đất. Thực tế quá trình đầu tư xây dựng nông thôn mới vừa qua đã chứng minh, đây là giải pháp mang tính đột phá trong công tác huy động nguồn lực; vừa góp phần nâng cao tỷ lệ đô thị hóa ở khu vực nông thôn, vừa giải quyết được “bài toán khó” về nguồn vốn đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn lực từ bán đấu giá đất ở các khu đô thị nông thôn được phân cấp cho các địa phương để “tái đầu tư” xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, xây dựng nông thôn mới.
 |
| Thi công dự án khu dân cư tập trung xã Nam Tiến (Nam Trực). |
Trước khi tỉnh chủ trương đầu tư xây dựng các khu đô thị thị trấn trung tâm huyện, thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm, UBND các thị trấn huyện lỵ đã tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, tạo điều kiện cho người dân xây dựng nhà ở và tăng nguồn thu cho ngân sách để đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật thiết yếu khác. Tuy nhiên, diện tích đất để bán đấu giá hạn chế nên số tiền thu được không nhiều và không hình thành được các khu dân cư đô thị tại các thị trấn trung tâm với hạ tầng đồng bộ. Do chưa có quy hoạch khu dân cư đô thị nên hầu hết các địa phương đều chọn đất dọc theo các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, nội thị thực hiện đấu giá trong khi hạ tầng kỹ thuật chưa được đầu tư đồng bộ, công tác quản lý xây dựng của các hộ dân thiếu chặt chẽ dẫn đến những hệ lụy bất cập như hệ thống thoát nước thải và nước mưa không đảm bảo dễ gây ngập úng cục bộ kéo dài. Để hạn chế tình trạng phát triển manh mún, đầu tư phát triển các điểm dân cư tập trung không theo quy hoạch gây lãng phí tài nguyên và nguồn lực, UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND các huyện tổ chức rà soát quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để triển khai thực hiện các dự án đầu tư khu đô thị mới ở các thị trấn trung tâm huyện với hệ thống hạ tầng được đầu tư đồng bộ, hiện đại để đấu giá quyền sử dụng đất cho nhân dân làm nhà ở. Chủ trương được các địa phương đón nhận tích cực, nhanh chóng triển khai thực hiện nhiều dự án xây dựng khu đô thị trung tâm thị trấn các huyện, khu dân cư tập trung với hệ thống hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ, hiện đại, tạo diện mạo mới cho các trung tâm huyện lỵ, các trọng điểm kinh tế - xã hội, đòn bẩy phát triển cho địa phương. Theo số liệu của UBND tỉnh, hết quý I năm 2020, toàn tỉnh đã và đang triển khai được trên 70 dự án đầu tư khu đô thị ở thị trấn trung tâm các huyện và khu dân cư tập trung nông thôn ở các xã với số tiền thu được từ nguồn bán đấu giá đất cho nhân dân làm nhà ở đạt trên 2.000 tỷ đồng, nhằm đáp ứng yêu cầu từng bước hình thành hệ thống các đô thị vệ tinh theo đúng quy hoạch, tạo bước phát triển đột phá về hạ tầng cơ sở, tạo quỹ đất đáp ứng nhu cầu về nhà ở, điều chỉnh mật độ dân cư của các thị trấn, giúp các địa phương giảm áp lực về nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản hàng năm. Trong số 10 dự án khu đô thị thị trấn đã triển khai xây dựng có 7 khu đô thị đã tổ chức đấu giá đất cho nhân dân làm nhà ở, lũy kế số tiền nộp ngân sách là 1.516,9 tỷ đồng. Bên cạnh các dự án xây dựng khu đô thị ở các thị trấn trung tâm huyện, chủ trương xây dựng khu dân cư tập trung mới trên địa bàn các xã đang được đón nhận tích cực, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về hạ tầng cơ sở nông thôn, góp phần thúc đẩy tốc độ đô thị hóa nông thôn. Các khu dân cư mới cùng với thị trấn hiện có của các huyện sẽ tạo nên mạng lưới đô thị, thu hút người dân đến đầu tư sản xuất, kinh doanh và sinh sống, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển và là động lực mạnh mẽ để hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững và phát triển. Với mục tiêu đó, thời gian qua, tại các huyện đã và đang triển khai 30 dự án đầu tư xây dựng khu dân cư tập trung ở các xã. Trong đó có 14 dự án đã triển khai xây dựng, 16 dự án đang trong quá trình làm thủ tục đầu tư. Đã có 9/14 dự án tổ chức đấu giá đất cho nhân dân làm nhà ở với số tiền nộp ngân sách Nhà nước là 323,2 tỷ đồng.
Từ nguồn lực huy động được qua đấu giá đất tại các khu đô thị, khu dân cư tập trung, nhiều huyện đã có kinh phí để tiếp tục tái đầu tư các công trình xây dựng cơ bản theo quy hoạch, kế hoạch. Trong quý I năm 2020, huyện Nam Trực phân bổ 39,54 tỷ đồng từ nguồn thu đấu giá đất khu dân cư tập trung để hỗ trợ vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho xã Nam Dương 1,9 tỷ đồng; xã Nam Thanh 1,5 tỷ đồng; và ưu tiên bố trí vốn để thanh toán nợ đọng cơ bản cho các công trình đã quyết toán năm 2019. Tại huyện Hải Hậu, từ nguồn thu cấp quyền sử dụng đất khu đô thị thị trấn Yên Định và khu dân cư tập trung xã Hải Hưng, đầu năm 2020 huyện đã quyết định bổ sung vốn ngân sách gần 3,420 tỷ đồng để thực hiện 5 dự án cải tạo, nâng cấp: cầu Gốc Đa (xã Hải Hòa); cầu Bà Đang (thị trấn Cồn); đường giao thông xã Hải Châu (gồm 2 dự án riêng biệt); Nhà văn hóa huyện Hải Hậu.
Phát huy hiệu quả các dự án phát triển khu đô thị, tháng 4-2020 HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết quyết định chủ trương đầu tư các dự án xây dựng khu dân cư tập trung: thị trấn Quỹ Nhất (Nghĩa Hưng) và xã Trực Hùng (Trực Ninh), thời gian thực hiện trong các năm 2020-2022. Dự án xây dựng khu dân cư tập trung thị trấn Quỹ Nhất có tổng diện tích khoảng 4,98ha; tổng mức đầu tư 51,5 tỷ đồng. Dự án xây dựng khu dân cư tập trung xã Trực Hùng với diện tích khoảng 4,95ha; tổng mức đầu tư 50,8 tỷ đồng. Các dự án này sẽ là động lực quan trọng để hình thành khu dân cư văn minh, hiện đại, góp phần điều chỉnh dân cư, tạo quỹ đất đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân và xây dựng hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật khu dân cư tạo quỹ đất để có nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, kinh phí đầu tư các công trình hạ tầng của huyện và các xã trong thời gian tới./.
Bài và ảnh: Thành Trung
