Ngày 8-10, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Bức tranh nông thôn sau 10 năm đổi mới”. Cuộc tọa đàm nhằm đánh giá sơ bộ những kết quả đã đạt được trong giai đoạn 2010-2020, cũng như tìm hiểu rõ hơn về việc huy động, phân bổ các nguồn lực và công tác tuyên truyền sâu rộng về việc triển khai xây dựng nông thôn mới (NTM) trong giai đoạn tiếp theo.
 |
| Đồng chí Nguyễn Sinh Tiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (thứ hai từ trái sang) tại buổi tọa đàm. Ảnh: Thái Sơn |
Cuộc tọa đàm có sự tham dự của các vị khách mời: Phó Chánh văn phòng Điều phối NTM Trung ương Trần Văn Môn; Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nam Định Nguyễn Sinh Tiến và nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Nông thôn mới Hoàng Trọng Thủy. Báo Nam Định trích đăng nội dung trao đổi của đồng chí Nguyễn Sinh Tiến tại buổi tọa đàm:
Nam Định được đánh giá là một trong những địa phương thực hiện Chương trình NTM tốt nhất. Vậy, tỉnh đã thực hiện Chương trình như thế nào, thưa ông?
Ông Nguyễn Sinh Tiến: Những năm qua, Nam Định luôn xác định mục tiêu phát triển sản xuất nông nghiệp cũng như xây dựng NTM là nhiệm vụ quan trọng, liên tục và không có điểm dừng. Kết cấu hạ tầng nông thôn tại Nam Định cũng đã được đầu tư, cải tạo, nâng cấp tương đối đồng bộ, góp phần phục vụ tốt cho sản xuất và phòng chống thiên tai. Kinh tế nông nghiệp, nông thôn cũng đã có những bước phát triển mới. Thu nhập người dân nông thôn so với năm 2010 tăng gấp 3,5 lần; tỷ lệ hộ nghèo tính đến tháng 6-2019 còn dưới 2%; các giá trị văn hóa truyền thống đã được bảo tồn, phát huy; phong trào văn hoá, văn nghệ được phát triển.
Đến hết năm 2018, Nam Định có 100% số xã, thị trấn đạt tiêu chí NTM. Đến hết tháng 7-2018, 100% số huyện, thành phố đã được Trung ương công nhận đạt tiêu chí NTM cấp huyện. Nam Định đã về đích sớm hơn so với mục tiêu mà Đại hội Đảng bộ lần thứ XIX của tỉnh đặt ra (sớm hơn 1,5 năm). Cùng với Đồng Nai, Nam Định là một trong hai địa phương dẫn đầu toàn quốc về phong trào xây dựng NTM.
Thưa ông Nguyễn Sinh Tiến, Nam Định là tỉnh nghèo, nhưng lại về đích NTM sớm. Vậy bài học của Nam Định trong huy động nguồn lực này như thế nào?
Ông Nguyễn Sinh Tiến: Nam Định là tỉnh có nguồn lực thu ngân sách không lớn, tuy nhiên, trong quá trình triển khai, tỉnh đã có những sáng tạo. Đó là vận động sự tham gia của các doanh nghiệp, của những người con quê hương Nam Định có điều kiện; đặc biệt xác định người dân đóng vai trò chủ thể, người dân và doanh nghiệp là người hưởng lợi… Chính vì vậy, trong quá trình xây dựng NTM vừa qua, tổng số nguồn lực xây dựng NTM của Nam Định là trên 22 nghìn tỷ đồng. Nguồn ngân sách Nhà nước chỉ chiếm 26,3%, còn lại là các nguồn lực khác như vốn tín dụng để phát triển kinh tế - xã hội, vốn người dân đóng góp, vốn huy động của các “Mạnh Thường Quân”. Nhờ đó, Nam Định mới hoàn thành và đạt được những kết quả như ngày hôm nay.
Hướng đi tiếp theo của tỉnh sẽ là gì và với những tiêu chí cụ thể gì, thưa ông? Nếu nói về nông thôn của Nam Định trong thời gian tới, ông muốn người dân Nam Định và cả nước biết đến đặc trưng gì?
Ông Nguyễn Sinh Tiến: Nam Định có trên 70% dân số vẫn sống ở nông thôn. Hiện nay, Nam Định đã về đích NTM, tuy nhiên trong giai đoạn tới, tỉnh vẫn xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn đóng vai trò chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nông nghiệp, nông thôn, nông dân ổn định mới góp phần làm nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời xác định NTM là có điểm khởi đầu và không có điểm kết thúc.
Chính vì vậy, mục tiêu tổng quát, cốt lõi cũng như đặc trưng của Nam Định trong thời gian tới là phấn đấu xây dựng nông thôn Nam Định có kết cấu hạ tầng, kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại và kết nối đồng bộ với đô thị; kinh tế phát triển, người dân có thu nhập ổn định; có môi trường sinh thái xanh - sạch - đẹp và xã hội văn minh.
Kinh tế nông nghiệp, nông thôn sẽ tập trung triển khai theo đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, đó là triển khai theo hướng sản xuất hàng hóa bền vững và có sức cạnh tranh. Trước đây, sản xuất nông nghiệp của Nam Định chủ yếu theo hướng phục vụ tiêu dùng là chính, tự cung tự cấp là chính. Nhưng những năm gần đây, chúng tôi đang chuyển hướng dần theo hướng vừa phục vụ tiêu dùng, vừa sản xuất lớn để làm hàng hóa gắn với truy xuất nguồn gốc theo chuỗi, đảm bảo chất lượng, phục vụ tốt sản xuất và người tiêu dùng.
Về mục tiêu phấn đấu cụ thể của Nam Định thời gian tới, là phấn đấu đến năm 2020 có 25% số xã, thị trấn đạt chuẩn NTM nâng cao, trong đó có ít nhất 10 mô hình NTM kiểu mẫu ở xã, thôn. Riêng huyện Hải Hậu, hình thành cơ bản rõ nét cũng như các tiêu chí của huyện NTM nâng cao.
Mục tiêu đến năm 2025 có 70% số xã, thị trấn đạt NTM nâng cao, trong đó có 20% số xã, thị trấn đạt NTM kiểu mẫu và có ít nhất 5 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao và riêng huyện Hải Hậu sẽ về đích NTM kiểu mẫu.
Nhiều người hiểu rằng, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu là sự kết hợp của kinh tế, văn hoá và môi trường ngày càng tốt lên, xoay quanh trung tâm là mỗi con người trong cộng đồng thôn, xóm. Nhưng nông thôn mỗi nơi một kiểu khác nhau, rất cần sự quy hoạch, định hướng của chính quyền địa phương? Ý kiến của ông như thế nào?
Ông Nguyễn Sinh Tiến: Tôi cơ bản đồng tình với ý kiến này. Phát triển nông thôn theo hướng nông thôn hay kiểu mẫu, chúng ta thực hiện theo chỉ đạo và bộ tiêu chí quốc gia của Trung ương, phù hợp với từng vùng miền. Tuy nhiên, theo tôi, trong đó nên có những tiêu chí Trung ương phân cấp cho địa phương, đặc biệt là các tỉnh để phù hợp với những điều kiện đặc thù, cũng như để địa phương phát huy được thế mạnh của mình.
Như ông Môn vừa chia sẻ, thông qua những tiêu chí này, các địa phương khi xây dựng NTM nâng cao hay NTM kiểu mẫu cũng thể hiện được điểm nhấn đặc thù trong xây dựng NTM của từng vùng miền, địa phương.
Câu chuyện gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương hiện được thực hiện như thế nào tại tỉnh Nam Định, thưa ông?
Ông Nguyễn Sinh Tiến: Trong quá trình thực hiện xây dựng NTM, bức tranh nông thôn Nam Định đến nay chúng tôi đánh giá có nhiều khởi sắc. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt. Song song với đó là việc giữ gìn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa của địa phương luôn được quan tâm.
Chúng tôi triển khai cụ thể như sau: Xác định, lựa chọn những giá trị truyền thống để định hướng giữ gìn. Nam Định là vùng đất cổ nên rất đa dạng về những di tích, giá trị văn hóa. Xây dựng NTM không xóa bỏ cái cũ để xây dựng cái mới. Phải kế thừa, giữ gìn, phát huy thành quả của thế hệ đi trước.
Giữ gìn môi trường, không bê tông hóa nông thôn, tạo cây xanh, ao hồ. Đa dạng hóa các thiết chế văn hóa NTM như tập chung đầu tư xây dựng thư viện, nhà văn hóa, sân thể thao. Tôn tạo những giá trị truyền thống như đền chùa, cây đa, giếng nước.
Thực hiện tốt phong trào xây dựng gia đình, tổ dân phố, làng xóm văn hóa. Hết năm 2018, xấp xỉ 83% gia đình nông thôn đạt gia đình văn hóa, trên 92% thôn xóm văn hóa.
Nâng cao công tác bảo tồn di tích lịch sử, nhân rộng văn hóa nghệ thuật truyền thống, phục hồi lễ hội dân gian. Xây dựng nếp sống văn hóa mới ở nông thôn, vận động người dân giữ gìn truyền thống tốt đẹp, xóa bỏ hủ tục, giữ gìn nề nếp gia phong gia đình, hương ước làng xóm.
Nông thôn đang ngày một “thay da, đổi thịt”, ngoài nhờ các chính sách hợp lý thì phải kể đến công tác tuyên truyền, vận động sự đồng lòng của mọi tầng lớp nhân dân. Các phong trào thi đua đã góp phần không nhỏ vào công tác vận động, tuyên truyền người dân thay đổi nhận thức. Ông đánh giá thế nào về những hoạt động này? Ông có thể chia sẻ một vài câu chuyện cụ thể ở một số nơi làm tốt việc này?
Ông Nguyễn Sinh Tiến: Thành tích như ngày hôm nay có được thì sự vào cuộc của các tổ chức chính trị, xã hội, công tác tuyên truyền rất quan trọng. Thông qua tuyên truyền, người dân hiểu được ý nghĩa của NTM, hiểu được chủ thể là mình, hiểu được thành quả và cùng đồng thuận.
Chương trình NTM của Nam Định khi tổng kết đã đưa ra phương châm: Dân cần, dân biết, dân bàn, dân giám sát và dân thụ hưởng. Khi nhân dân hiểu, họ sẵn sàng góp tiền của, công sức. Trong phong trào NTM vừa rồi, các nguồn lực của Nhà nước chỉ chiếm 26,3%, còn lại là sự đóng góp của nhân dân quê hương./.
Theo chinhphu.vn
