Trên địa bàn thành phố Nam Định hiện có 4 khu đô thị tập trung và 13 khu tái định cư, đều có quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, đảm bảo kết nối với hạ tầng kỹ thuật hiện có của thành phố, trong đó có hệ thống thoát nước. Những năm qua, mạng lưới thoát nước của thành phố Nam Định đã được quan tâm đầu tư là một trong các đô thị được đánh giá cao về thoát nước, tuy nhiên do một số nguyên nhân vẫn chưa giải quyết được tình trạng ngập úng cục bộ khi có mưa lớn kéo dài như: Khu đô thị Hòa Vượng, khu vực xung quanh hồ Truyền Thống và ở một số điểm trên các tuyến phố: Hàng Thao, Máy Tơ, Bến Thóc, Hàn Thuyên...
 |
| Thi công các hạng mục tại đường Nguyễn Viết Xuân thuộc dự án thoát nước cho toàn bộ lưu vực phía tây nam, tây bắc Khu đô thị Hòa Vượng. |
Đáng chú ý, một số tuyến phố ở Khu đô thị Hòa Vượng thường ngập nước kéo dài mỗi khi có mưa lớn, hay các tuyến đường quanh hồ Hàng Nan, Truyền Thống. Theo Phòng Quản lý Đô thị thành phố Nam Định, nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng ngập úng cục bộ ở một số khu vực trên là do lưu lượng mưa quá lớn, tập trung trong thời gian dài làm quá tải hệ thống thoát nước tại chỗ và toàn hệ thống. Cụ thể, hệ thống thoát nước của Khu đô thị Hòa Vượng phân làm 2 lưu vực phía tây bắc và phía tây nam. Lưu vực phía tây bắc (từ đường Nguyễn Công Trứ đến Quốc lộ 10) hướng thoát nước về cống D1.200 thứ nhất của đường Nguyễn Công Trứ, đấu nối với cống đường Nguyễn Viết Xuân, đi qua Quốc lộ 10 và thoát ra sông Vĩnh Giang. Lưu vực phía tây nam (từ đường Nguyễn Công Trứ đến đài phun nước Đông A) hướng thoát nước phía về cống D1.200 thứ hai của đường Nguyễn Công Trứ, đấu nối với cống đường Nguyễn Viết Xuân, cống đường Chu Văn An, sau đó thoát ra hệ thống thoát nước chung của thành phố. Cống đường Chu Văn An đấu nối thoát ra cống hộp B1.500x1.500 không nằm trong ranh giới của Khu đô thị Hòa Vượng để ra đầm Bét, đầm Đọ thuộc hệ thống thoát nước chung của thành phố. Tuy nhiên, hệ thống cống đấu nối ra hệ thống thoát nước chung của thành phố chưa được triển khai. Để giải quyết tình thế, Công ty Cổ phần Tập đoàn Nam Cường (chủ đầu tư Khu đô thị Hòa Vượng) đã thi công thêm một đoạn cống trên đường Nguyễn Viết Xuân qua đường Nguyễn Công Trứ để đấu ngược hệ thống thoát nước lưu vực phía tây nam vào hệ thống cống thoát nước lưu vực phía tây bắc cho chảy toàn bộ ra sông Vĩnh Giang. Đây chỉ là giải pháp tạm thời, không đảm bảo tiêu thoát nước; việc tiêu thoát nước của Khu đô thị Hòa Vượng phụ thuộc vào mực nước của sông Vĩnh Giang qua sự điều tiết của Trạm bơm Cốc Thành (Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Bắc Nam Hà). Hồ Truyền Thống là hồ tiêu thoát nước đệm cho khu vực đường Trần Hưng Đạo (qua cửa xả tại vị trí công viên phía đông hồ); khu vực hồ Hàng Nan theo cống qua đường Trần Hưng Đạo (hồ Hàng Nan là hồ thoát cho khu vực đường Lê Hồng Sơn, đường Thành Chung qua cống Bắc Kính và Khu tái định cư hồ Hàng Nan); khu vực Sao La đổ ra cống trên đường Kênh, cống trên đường Kênh đổ ra cống trên đường Trần Hưng Đạo rồi đổ ra hồ Truyền Thống. Nước trong hồ Truyền Thống thoát ra bằng 2 cửa xả là: cửa xả Cổ Vay trên đường Bái nối với cống trên đường Thượng Lỗi thoát ra kênh T3-11 qua trạm bơm Quán Chuột ra sông Hồng. Cửa xả trên đường Bái tại vị trí sau Khách sạn Nam Cường thoát ra một số ao nhỏ lẻ (hồ ông Thiện) rồi đổ ra hồ Đầm Bét, Đầm Đọ. Hiện nay khu vực xung quanh hồ Truyền Thống, hồ Hàng Nan tồn tại các khu vực ngập như: đường Trần Hưng Đạo (từ đường Trường Chinh đến Công viên phía đông hồ Truyền Thống; từ cổng Công viên Tức Mạc đến đài phun nước Đông A); khu Tái định cư hồ Hàng Nan, khu vực Sao La. Toàn bộ hệ thống cống của các khu bị ngập đều thoát ra hồ Hàng Nan và Hồ Truyền Thống, hồ Ông Thiện, hồ Đầm Bét, Đầm Đọ do các vị trí điều tiết mực nước hồ là 2 cửa xả đấu nối thoát nước từ hồ Truyền Thống ra không được mở thường xuyên. Tại cửa xả Cổ Vay, cánh phai không được mở nên lượng nước thoát ra từ hồ Truyền Thống thoát ra cống trên đường Thượng Lỗi dẫn ra kênh T3-11 là rất nhỏ, dẫn đến mực nước trong hồ luôn giữ ở mức cao, không đảm bảo khả năng tiêu thoát nước đệm cho các khu vực xung quanh. Phòng Quản lý đô thị đã phối hợp với Công ty Cổ phần Công trình đô thị, UBND phường Lộc Vượng làm việc với Hợp tác xã Kênh Thượng để điều chỉnh cánh phai nhưng việc mở rộng cánh phai xả nước vẫn không được thực hiện. Tại cửa xả trên đường Bái (phía sau Khách sạn Nam Cường) hướng thoát nước tại các vị trí qua các hồ nhỏ lẻ và qua Đầm Bét, Đầm Đọ cũng bị cản trở do hệ thống các hồ này thuộc loại đất giao khoán (đất 115) cho các hộ xã viên thuộc quản lý của Hợp tác xã Kênh Thượng để sản xuất nuôi trồng thủy sản, nên việc điều tiết mực nước hồ đảm bảo tiêu thoát nước đệm phục vụ thoát nước của thành phố là rất khó khăn.
Để khắc phục tình trạng ngập úng tại Khu đô thị Hòa Vượng, UBND thành phố đã đầu tư xây dựng các hệ thống cống đấu nối thoát nước với kênh T3-11, qua Trạm bơm Quán Chuột thoát ra sông Hồng. Tháng 6-2018 dự án “Xây dựng tuyến đường nối từ Quốc lộ 10 đến Đầm Đọ, Đầm Bét và đường Nguyễn Công Trứ kéo dài kết nối với Đầm Đọ, Đầm Bét thành phố Nam Định” được đưa vào sử dụng. Trong đó có hạng mục cống đấu nối hệ thống cống thoát nước đường Nguyễn Công Trứ với tuyến kênh T3-11, qua Trạm bơm Quán Chuột thoát ra sông Hồng để tiêu thoát nước cho toàn bộ lưu vực phía tây bắc và một phần của lưu vực phía tây nam Khu đô thị Hòa Vượng. Dự án “Xây dựng cống thoát nước từ đường Chu Văn An đến đường Tức Mạc, thành phố Nam Định” để thoát nước cho toàn bộ lưu vực phía tây nam, tây bắc Khu đô thị Hòa Vượng và đấu nối chảy ra kênh T3-11, qua trạm bơm Quán Chuột ra sông Hồng. Dự án được khởi công ngày 18-4-2019, thời gian dự kiến hoàn thành xây dựng tháng 12-2019. Chỉ đạo Công ty Cổ phần Công trình đô thị Nam Định thực hiện nạo vét các hố ga, đoạn cống ngang đường trên hệ thống cống thoát nước Khu đô thị Hòa Vượng đúng quy định 2 tháng/lần. Đối với tình trạng ngập úng cục bộ tại khu vực hồ Truyền Thống và xung quanh, thành phố Nam Định đã chỉ đạo UBND phường Lộc Vượng, Hợp tác xã Kênh Thượng mở phai các cửa xả để hạ thấp mực nước trong hồ Truyền Thống, hồ Hàng Nan; nhằm đảm bảo khả năng tiêu thoát nước nhanh từ các khu vực xung quanh ra hồ Truyền Thống và ra kênh T3-11. Công ty Cổ phần tập đoàn Nam Cường Hà Nội đang triển khai thực hiện các công trình phân lưu tiêu thoát nước như hệ thống cống thoát nước mưa D600, D1.250 nằm trên đường Bái đấu nối thoát nước ra một số ao nhỏ lẻ (hồ ông Thiện) rồi đổ ra hồ Đầm Bét, Đầm Đọ; khảo sát cụ thể xây dựng tuyến cống để thu nước cho toàn bộ các khu vực xung quanh hồ Truyền Thống dài 800m (điểm đầu công viên phía đông hồ Truyền Thống đến đường Bái) đấu nối thoát nước vào cống trên đường Thượng Lỗi dẫn ra kênh T3-11, qua trạm bơm Quán Chuột chảy ra sông Hồng.
Bên cạnh các giải pháp đã nêu, UBND thành phố đã chỉ đạo Công ty Cổ phần Công trình đô thị Nam Định khẩn trương khắc phục sự cố của các tổ máy tại Trạm bơm Quán Chuột để cùng với Trạm bơm Kênh Gia vận hành đủ công suất nâng cao năng lực tiêu thoát nước cho các khu vực khi có mưa lớn; cử cán bộ, công nhân trực mở nắp ga thu nước dưới đường ở các khu vực bị ngập úng cục bộ./.
Bài và ảnh: Thành Trung
