Từ khi triển khai thi hành Luật Đấu giá tài sản (có hiệu lực từ ngày 1-7-2017) cho tới nay, hoạt động đấu giá tài sản, trong đó có đấu giá quyền sử dụng đất, trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, dần đi vào nền nếp đảm bảo công khai minh bạch theo quy định pháp luật. Tuy nhiên trong quá trình tổ chức thực hiện hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất đã bộc lộ một số hạn chế, tạo kẽ hở cho các hành vi lợi dụng tham gia đấu giá thu lợi bất chính, ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của các bên tham gia đấu giá, làm thất thu ngân sách Nhà nước, gây mất an ninh trật tự tại một số cuộc đấu giá đất trên địa bàn. Trong đó, nổi lên là hiện tượng thông đồng, dìm giá ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua tài sản đấu giá.
 |
| Cán bộ xã Xuân Hòa (Xuân Trường) rà soát quỹ đất để cho thuê, đấu giá trên địa bàn. |
Cụ thể, trong năm 2018, sau đấu giá Tổng Công ty May 10 thực hiện mua tài sản trúng đấu giá từ BIDV Chi nhánh Nam Định. Nguồn gốc tài sản đưa đấu giá được xác định là của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Bảo Minh Giang tại xã Nghĩa An (Nam Trực) thế chấp tại BIDV Nam Định, do mất khả năng thanh toán nên BIDV Nam Định phát mại tài sản theo quy định pháp luật. Tuy nhiên khi Tổng Công ty May 10 làm thủ tục chứng nhận quyền sử dụng đất của đơn vị, qua kiểm tra đối chiếu, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xác định không thể cấp chuyển giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Tổng Công ty May 10 do: Theo hợp đồng mua bán tài sản đấu giá, tài sản Tổng Công ty May 10 trúng đấu giá gồm: “tài sản theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CB 224824 do UBND tỉnh Nam Định cấp ngày 3-2-2016, diện tích 11.715,2 m2 (đất thương mại dịch vụ; thời hạn sử dụng 50 năm - đến năm 2065); trong đó tài sản gắn liền với đất gồm: nhà văn phòng, nhà nghỉ ca công nhân, nhà kho, nhà giới thiệu sản phẩm, nhà bảo vệ…” với tổng giá trị 23 tỷ 123 nghìn đồng. Nhưng theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà tỉnh cấp cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Bảo Minh Giang đến nay là đất thương mại, dịch vụ trả tiền thuê đất hàng năm; về tài sản trên đất Công ty chưa làm thủ tục và chưa được chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trên giấy chứng nhận theo quy định pháp luật. Vì vậy, việc xử lý tài sản thế chấp của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Bảo Minh Giang với BIDV chi nhánh Nam Định là thế chấp tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai (theo hợp đồng thế chấp 02/2017/9368836/HĐBĐ). Do đó, đối chiếu với các quy định của Luật Đất đai và các Nghị định thi hành thì chưa có quy định cụ thể cho việc này. Trong khi đó, theo Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá ngày 4-5-2018 giữa BIDV Nam Định và Tổng Công ty May 10, tại thời điểm bàn giao, người mua được tài sản không yêu cầu kiểm tra lại chất lượng tài sản, tự chịu trách nhiệm về tài sản, làm thủ tục chuyển quyền sở hữu kể từ khi các bên ký biên bản giao nhận.
Để kịp thời khắc phục các hạn chế, bất cập, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất, chống thất thoát tài sản Nhà nước, ổn định tình hình an ninh trật tự trên địa bàn, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường quản lý Nhà nước về đấu giá đất theo quy định. Bám sát tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Tư pháp đã hướng dẫn UBND các huyện, thành phố và các tổ chức đấu giá đất phải tăng cường trách nhiệm kiểm tra thông tin về quyền được bán tài sản do người có tài sản đấu giá cung cấp, nhất là khi đấu giá tài sản gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm; phải yêu cầu người có tài sản đấu giá giao tài sản và các giấy tờ liên quan đến tài sản đấu giá cho người mua được tài sản; hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản giữa người có tài sản đấu giá với tổ chức hành nghề đấu giá tài sản phải được lập thành văn bản, được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự, đất đai và quy định của pháp luật đấu giá... Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ động tham mưu cho UBND tỉnh quản lý và quy hoạch diện tích đất được dành để cho thuê, đấu giá trên địa bàn; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc ngành quản lý phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức thực hiện đấu giá diện tích đất theo quy hoạch được duyệt đảm bảo đúng quy định của pháp luật về đấu giá tài sản và pháp luật liên quan, đồng thời đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trúng đấu giá. Ngoài ra, để chấn chỉnh hiện tượng thông đồng, dìm giá nhằm thu lợi bất chính, ngày 31-10-2018 UBND tỉnh ban hành Văn bản số 108/UBND-VP2 chỉ đạo ngành Công an và các địa phương tăng cường công tác đảm bảo an ninh trật tự tại các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Công an tỉnh đã chủ động xây dựng, triển khai các phương án đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất và kế hoạch tập trung đấu tranh phòng, chống các băng nhóm tội phạm, đối tượng côn đồ; tội phạm sử dụng vũ khí gây án liên quan đến hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất; chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương chủ động nắm bắt tình hình các đợt đấu giá đất, xây dựng các kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự, phân công lực lượng tham gia, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ theo dõi, gọi hỏi răn đe các đối tượng côn đồ từng tham gia chèn ép, dìm giá trong các đợt đấu giá trước đây và phối hợp đảm bảo an ninh trật tự tại nơi diễn ra các hoạt động trong đợt đấu giá đất. UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các phòng, ban liên quan, UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức triển khai các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn đảm bảo đúng trình tự, công khai, minh bạch theo quy định; chủ động liên hệ, phối hợp với lực lượng công an trong việc đảm bảo an ninh trật tự tại các cuộc đấu giá. Nhờ đó, đến nay tình hình an ninh trật tự tại các đợt đấu giá đất được đảm bảo, các phiên đấu giá đất được diễn ra theo đúng quy định, hạn chế việc đối tượng côn đồ đe dọa, chèn ép người đăng ký tham gia đấu giá đất. Đối tượng tham gia đấu giá đất và trúng giá chủ yếu là những người dân có nhu cầu sử dụng đất nên số tiền trúng giá cao hơn so với giá khởi điểm, góp phần không nhỏ vào tăng thu ngân sách Nhà nước.
Thời gian tới, UBND tỉnh chỉ đạo ngành chức năng liên quan tiếp tục rà soát quy trình tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đảm bảo đúng trình tự, công khai, minh bạch theo quy định. Trong đó, các tổ chức đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh phải đảm bảo điều kiện về trụ sở, cơ sở vật chất, các trang thiết bị cần thiết phục vụ cho hoạt động đấu giá; thực hiện việc đấu giá tài sản theo nguyên tắc, trình tự, thủ tục của Luật Đấu giá tài sản; đấu giá viên phải không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, không để xảy ra hành vi cản trở, gây khó khăn cho người tham gia đấu giá đất hoặc thông đồng, móc nối người tham gia đấu giá đất để dìm giá nhằm trục lợi. Các ngành, các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân phối hợp tích cực trong phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật trong đấu giá đất. Chú trọng tuyên truyền để người tham gia đấu giá đất nắm bắt và chấp hành nghiêm quy định của pháp luật, nội quy, quy chế cuộc đấu giá đất. Ngành Công an rà soát, quản lý chặt chẽ số đối tượng hình sự, côn đồ liên quan đến hoạt động đấu giá đất, đảm bảo an ninh trật tự./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
