Năm 2019 là mốc quan trọng trên con đường xây dựng và phát triển Thành phố Nam Định lên tầm cao mới, hướng đến mục tiêu văn minh, hiện đại, bền vững với nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 1282/TTg-CN ngày 21-9-2018. Đây cũng là cơ hội để nhìn nhận, đánh giá lại “thế và lực” Thành phố Nam Định đã tạo dựng trong suốt thời gian qua, từ đó xác định chính xác những mục tiêu nhiệm vụ của đô thị trung tâm vùng trước vận hội mới...
 |
| Thành phố Nam Định hướng đến xây dựng đô thị hiện đại, văn minh, “sáng - xanh - sạch - đẹp” gắn với tăng trưởng xanh. Ảnh: Việt Thắng |
Thành Nam chuyển mình
Nhìn lại chặng đường 7 năm thực hiện Quy hoạch chung Thành phố Nam Định đến năm 2025 (điều chỉnh) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 2084/QĐ-TTg ngày 22-11-2011 và 2 năm thực hiện Nghị quyết 06/NQ-TU ngày 9-6-2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIX, thành phố đã có những bước tiến vững chãi trên các mặt kinh tế - xã hội với tốc độ đô thị hóa nhanh, bộ mặt đô thị, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và dịch vụ đã đạt được những kết quả khả quan. Về quy hoạch, thành phố đã triển khai lập và phê duyệt 21 quy hoạch phân khu 1/2.000 và 16 quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Tỷ lệ bao phủ của quy hoạch phân khu đã đạt 80% và quy hoạch chi tiết đạt 10% diện tích quy hoạch. Hệ thống các quy hoạch chi tiết được phủ kín gắn với các dự án đầu tư xây dựng các khu đô thị, khu vực chức năng đô thị, công viên, quảng trường, các công trình công cộng… đã tạo sức bật mạnh mẽ thay đổi bộ mặt của thành phố. Hết năm 2018, về cơ bản, Thành phố Nam Định có 20 phường và 5 xã, tỷ lệ đô thị hóa đạt 80%, chuẩn bị tích cực cho việc nâng cấp hai xã Lộc Hoà và Mỹ Xá trở thành 2 phường mới trong năm 2019. Không gian đô thị không ngừng được mở rộng về phía nam và phía tây bắc thành phố với nhiều dự án hạ tầng tạo động lực thúc đẩy phát triển cả về kinh tế và xã hội như Đại lộ Thiên Trường, cầu Tân Phong, khu đường trục phía nam thành phố, khu đô thị phía nam sông Đào, khách sạn Nam Cường… Kinh tế thành phố phát triển với nhịp độ tăng trưởng tương đối mạnh mẽ, thể hiện vai trò trung tâm công nghiệp - dịch vụ toàn vùng; cơ cấu kinh tế chuyển biến theo hướng tích cực. Năm 2018, tổng thu ngân sách trên địa bàn thành phố là 2.321,38 tỷ đồng; đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách đạt 280 tỷ đồng. Hệ thống hạ tầng phúc lợi xã hội, thương mại dịch vụ đều được nâng cấp đồng bộ, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân. Các dịch vụ trực tiếp hỗ trợ kinh doanh, phục vụ đời sống người dân phát triển ngày càng đa dạng, cả bề rộng và chiều sâu. Bộ mặt đô thị ngày càng sáng - xanh - sạch - đẹp, ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, nếp sống đô thị từng bước được nâng cao. Các dự án đô thị mới trong nội đô đang được triển khai đồng bộ, tạo hiệu ứng tích cực cải thiện bộ mặt kiến trúc đô thị như Khu đô thị Dệt may, Nam Định Tower, các khu tái định cư: hồ Hàng Nan, Bãi Viên - Phúc Trọng, phường Cửa Nam, tây đường 38A được xây dựng cơ bản hoàn thiện đã góp phần tăng đáng kể diện tích nhà ở của thành phố, từ 15,6 m2/người năm 2011 tăng lên 27,1 m2/người.
Sẵn sàng trước thách thức mới
Bên cạnh những tiềm năng to lớn trước thềm năm 2019, UBND Thành phố Nam Định cũng nhận thức rõ các yêu cầu, thách thức to lớn trong phát triển đô thị. Cụ thể, là tốc độ tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư chưa đạt được hiệu quả cao như mong đợi. Tỷ lệ tăng dân số cơ học chưa cao như dự báo cho thấy sức hút của đô thị còn thấp. Sức lan tỏa về hệ thống hạ tầng đầu tư xây dựng chủ yếu tập trung ở các đô thị lõi thành phố mà chưa có sức lan toả ra các huyện lân cận trong quy hoạch như: Mỹ Lộc, Nam Trực, Vụ Bản. Một số quỹ đất trong quy hoạch cũ đã được duyệt nhưng đến nay chưa được khai thác, sử dụng hiệu quả như quỹ đất dành cho trung tâm thể dục thể thao, trung tâm hành chính mới của thành phố, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, khu vực phía tây bắc thành phố thuộc huyện Mỹ Lộc... Một số tuyến đường quy hoạch cũ không khả thi như tuyến đường Lê Hồng Phong, đường Phạm Ngũ Lão quy hoạch mở kết nối vào trung tâm đi qua Khu đô thị Dệt may và kết nối ra đường Trần Nhân Tông; nhiều tuyến đường trong trung tâm được quy hoạch mở rộng rất khó thực hiện. Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cũng như các vấn đề môi trường, rác thải đô thị của Thành phố Nam Định và vùng lân cận chưa được cập nhật đầy đủ khiến thành phố “bị động” trong ứng phó với các hiện tượng thời tiết tiêu cực diễn ra ngày càng thường xuyên. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xây dựng đô thị thông minh, phát triển bền vững đặt ra những thách thức to lớn về công nghệ thông tin, con người, quản lý dữ liệu hạ tầng đô thị…
Nhận thức đầy đủ, chính xác những khó khăn, thách thức đối với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đô thị, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Nam Định quyết tâm tận dụng các cơ hội, phát huy những kết quả và thành tựu to lớn đạt được, huy động mọi nguồn lực Nhà nước và xã hội nhằm tạo “thế và lực” mới để thành phố phát triển nhanh và bền vững. Trong đó, công tác quy hoạch được chọn là mũi nhọn tiên phong tạo đột phá giúp thành phố vươn lên xứng tầm với vị thế đô thị trung tâm vùng phía nam đồng bằng sông Hồng. Theo đó, thành phố sẽ cập nhật quy hoạch, rà soát đánh giá thực trạng phát triển đô thị, xác định những tồn tại, bất cập lẫn thách thức của Quy hoạch chung năm 2011 không còn phù hợp trong thực tế về quản lý, phát triển đô thị. Dự báo các nhu cầu, nắm bắt các cơ hội trong bối cảnh phát triển của vùng tỉnh và kết cấu hạ tầng kỹ thuật. Đề xuất các giải pháp chiến lược để khắc phục các tồn tại bất cập về hạ tầng kỹ thuật, phát triển hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội chất lượng cao, xử lý các vấn đề môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đề xuất các giải pháp cụ thể kiểm soát phát triển không gian đô thị, công trình cao tầng, bố trí các không gian công cộng cho dân cư đô thị và khách du lịch; bố trí hệ thống hạ tầng xã hội theo hướng chất lượng cao. Xây dựng các quy định quản lý, hướng dẫn kiểm soát phát triển, quản lý quy hoạch kiến trúc trên địa bàn thành phố linh hoạt theo từng giai đoạn, cụ thể theo các vấn đề, từng bước tạo dựng đặc trưng kiến trúc đô thị Thành phố Nam Định… thực hiện thắng lợi mục tiêu trở thành đô thị trung tâm vùng phía nam đồng bằng sông Hồng./.
Đức Toàn
