Xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường là một chủ trương lớn được Chính phủ khuyến khích thực hiện. Trong bối cảnh nguồn lực ngân sách hạn hẹp mà nhu cầu đầu tư cao nên những năm gần đây tỉnh ta đã tích cực kêu gọi xã hội hóa nhằm huy động nguồn lực từ cộng đồng doanh nghiệp đầu tư các công trình bảo vệ môi trường.
 |
| Dịch vụ thu gom rác thải sinh hoạt tại xã Nam Cường (Nam Trực). |
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Môi trường xanh Nam Trực là một trong 2 đơn vị tiên phong trên địa bàn tỉnh tham gia đầu tư nhà máy xử lý rác thải bằng nguồn vốn của doanh nghiệp. Nhà máy sử dụng công nghệ lò đốt trong nước đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn, công suất xử lý rác đạt 180 tấn/ngày; trong đó bao gồm 120 tấn rác thải công nghiệp thông thường, 60 tấn rác thải sinh hoạt. Theo chủ trương đầu tư xây dựng được phê duyệt, ngoài phần rác thải chỉ có thể đốt bỏ, công ty sẽ tích cực tái sử dụng, tận dụng rác thải làm nguyên liệu như: rác thải nhựa được tái chế với công suất 11 nghìn tấn/năm; sản xuất gạch babanh công suất 2,4 triệu viên/năm; sản xuất phân vi sinh công suất 8.000 tấn/năm; sản xuất viên đốt RPF công suất 4.500 tấn/năm. Hiện công ty mới được bàn giao mặt bằng trên diện tích gần 3.200m2 tại thôn Đồng Côi, tại vị trí nền bãi rác chôn lấp cũ của Thị trấn Nam Giang. Tuy đang trong giai đoạn vận hành thử nghiệm thiết bị nhưng từ cuối năm 2018 đến nay, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Môi trường xanh Nam Trực đã tập trung đầu tư vào xử lý rác thải sinh hoạt khoảng 30 tỷ đồng, góp phần giúp huyện Nam Trực giải quyết tích cực tình trạng tồn đọng, xả rác bừa bãi và dừng việc chôn lấp rác thải ở 5 xã, thị trấn gồm: Nam Dương, Nam Mỹ, Hồng Quang, Tân Thịnh, Nam Giang. Theo đồng chí Nguyễn Đức Hoàn, Phó Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Nam Trực, để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực xử lý môi trường, huyện đã tạo điều kiện tối đa trong khuôn khổ các cơ chế, chính sách và quy định của pháp luật. Ngay khi Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Môi trường xanh Nam Trực có dự định đầu tư nhà máy xử lý rác trên địa bàn, huyện đã nỗ lực giải quyết các tồn đọng của bãi chôn lấp rác thải Thị trấn Nam Giang, bố trí mặt bằng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ đầu tư, vận hành thử nghiệm thiết bị. Huyện cũng phân công cán bộ tập trung hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp hoàn tất các thủ tục đầu tư để doanh nghiệp sớm được bàn giao đất, triển khai đầu tư lắp đặt thiết bị đưa nhà máy vào vận hành chính thức. Hiện tại, huyện đang chờ UBND tỉnh phê duyệt chủ trương và đang tập trung nghiên cứu, sớm thống nhất phương án hỗ trợ, giao đất, mức miễn giảm thuế để doanh nghiệp yên tâm đầu tư xử lý rác thải tại địa phương. Mới đây huyện Nam Trực đã thu hút được Công ty trách nhiệm hữu hạn Cơ khí Nam Định tham gia đầu tư xây dựng nhà máy xử lý chất thải rắn thông thường, tái chế phế liệu Đồng Côi tại cụm công nghiệp Đồng Côi, Thị trấn Nam Giang. Thời gian tới, huyện Nam Trực tiếp tục đẩy mạnh việc hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực xử lý môi trường; trước mắt tập trung thực hiện mục tiêu thu hút các doanh nghiệp đầu tư thêm 3 đến 4 nhà máy xử lý rác thải công suất lớn để đẩy nhanh tiến độ đầu tư xử lý rác thải theo hướng liên vùng, khắc phục bất cập của hệ thống lò đốt rác thải công suất nhỏ đã đầu tư từ trước tại 14 xã trên địa bàn. Hệ thống lò đốt rác cũ nhỏ, chưa đáp ứng các yêu cầu quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 61-MT:2016/BTNMT về lò đốt chất thải rắn sinh hoạt. Bên cạnh đó, theo văn bản 3964/VPCP-KGVX ngày 2-5-2018 của Văn phòng Chính phủ về việc quản lý chất thải rắn khu vực nông thôn có nội dung kiên quyết không chấp thuận đầu tư các lò đốt, bãi chôn lấp quy mô thôn, xã. Vì vậy, huyện đã nỗ lực kêu gọi, thu hút doanh nghiệp có tiềm năng kinh tế đầu tư các dự án xây dựng khu xử lý liên xã, liên huyện với công nghệ tiên tiến, hiện đại phù hợp với Quy hoạch Quản lý chất thải rắn vùng tỉnh. Đến nay huyện Trực Ninh đã thu hút được Công ty trách nhiệm hữu hạn Môi trường xanh Tuyên Trung, đã tham gia đầu tư và đưa nhà máy đốt rác thải rắn trị giá gần 14 tỷ đồng, công suất xử lý 60 tấn rác/ngày vào hoạt động tại Thị trấn Cổ Lễ với tổng diện tích 1,7ha. Hiện công ty đang là đối tác cung cấp dịch vụ vệ sinh và thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải cho Thị trấn Cổ Lễ và các địa phương lân cận. Dự án đi vào hoạt động không chỉ góp phần tích cực vào công tác bảo vệ môi trường, xử lý chất thải rắn cho huyện Trực Ninh mà còn giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương, có thu nhập ổn định, đảm bảo đời sống. Tại Thành phố Nam Định mới đây đã có một nhà đầu tư tiềm năng, đảm bảo các tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp của thành phố đăng ký đầu tư nhà máy xử lý rác thải quy mô hiện đại, đồng bộ. UBND tỉnh đã yêu cầu UBND thành phố, các sở, ngành liên quan và Công ty cổ phần Môi trường Nam Định (đơn vị đang thu gom, xử lý rác thải của thành phố) phải đặc biệt quan tâm, tập trung tham mưu và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư triển khai nhanh dự án.
Tuy đã có sự chuyển biến đáng ghi nhận trong thu hút, kêu gọi doanh nghiệp tham gia đầu tư các công trình bảo vệ môi trường, xử lý rác thải nhưng trên toàn tỉnh mới chỉ thu hút được các doanh nghiệp đầu tư vào các hoạt động khắc phục ô nhiễm môi trường trước mắt như: thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt; việc thu hút doanh nghiệp đầu tư công trình xử lý các vấn đề môi trường lớn, bức xúc còn khó khăn như: xử lý nước thải, rác thải các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; xử lý môi trường làng nghề; cải tạo, phục hồi môi trường đối với các khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng, ô nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật; ứng phó, khắc phục sự cố môi trường; giám định về môi trường đối với máy móc, thiết bị, công nghệ, giám định thiệt hại về môi trường. Để nâng cao hiệu quả công tác xã hội hóa thu hút doanh nghiệp tiềm năng đầu tư vào lĩnh vực xử lý môi trường, thời gian tới các ngành chức năng và địa phương cần tăng cường các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, trong đó, cần hiện thực hóa các chính sách hiện hành đối với ngành dịch vụ môi trường và tăng cường thực thi Luật Bảo vệ môi trường. Các cơ quan quản lý cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để đảm bảo việc thực hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường được công bằng, tạo niềm tin cho nhà đầu tư về cơ hội hợp tác, hiệu quả đầu tư./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
