Thời gian qua, việc triển khai cấp chứng chỉ hành nghề (CCHN) xây dựng hay chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng đối với tổ chức đã góp phần đưa hoạt động xây dựng tại tỉnh ta đi vào nề nếp, tạo thuận lợi cho cá nhân, tổ chức hành nghề, đồng thời giúp Sở Xây dựng từng bước chuyên nghiệp hóa quản lý hoạt động xây dựng.
 |
| Thi công mương hộp tại xã Yên Dương (Ý Yên) đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật. |
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng đã nhanh chóng triển khai tiếp nhận hồ sơ đăng ký, tổ chức thi sát hạch phục vụ cấp CCHN hoạt động xây dựng của cá nhân và cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức có đăng ký kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Đây là hoạt động mới nên Sở đã ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể danh mục tài liệu cần thiết trong hồ sơ, quy trình đăng ký và thời gian tổ chức sát hạch, cấp chứng chỉ để cá nhân, tổ chức nắm bắt đầy đủ thông tin, làm các thủ tục đăng ký dự thi theo đúng quy định. Đề thi sát hạch cấp CCHN cho cá nhân sử dụng bộ câu hỏi trắc nghiệm do Bộ Xây dựng ban hành và được công bố công khai trên Trang thông tin điện tử của Sở. Đối với cấp chứng chỉ năng lực hoạt động cho tổ chức, Hội đồng xét cấp chứng chỉ năng lực của Sở được thành lập có trách nhiệm đánh giá năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức theo phương pháp tính điểm để làm cơ sở cấp chứng chỉ năng lực. Năm 2018, Sở đã tổ chức sát hạch và cấp được 723 chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng cho cá nhân; cấp 149 chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cho tổ chức. Thông qua công tác sát hạch CCHN đã giúp khắc phục tình trạng cấp chứng chỉ “chay” dựa trên hồ sơ pháp lý do cá nhân, tổ chức tự cung cấp, do đó đảm bảo tính minh bạch, chuyên nghiệp trong công tác quản lý, đồng thời là cơ hội để các cá nhân, tổ chức bổ sung nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn của mình. Thông tin CCHN cũng như năng lực hoạt động hành nghề xây dựng của cá nhân, tổ chức được đăng tải công khai trên Trang thông tin điện tử của Sở và Bộ Xây dựng góp phần giúp chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu tin cậy, đủ năng lực trong công tác đấu thầu, chọn thầu, đảm bảo nâng cao chất lượng công trình.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc sát hạch cấp CCHN hiện còn gặp một số khó khăn vướng mắc do văn bản quy định, hướng dẫn chưa rõ ràng. Các quy định cụ thể về thời gian kinh nghiệm, trình độ chuyên môn của cá nhân trong Thông tư 17 cũ chưa phù hợp với thực tế ngành nghề đào tạo và thống nhất theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ngoài ra, các doanh nghiệp hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh chủ yếu quy mô vừa và nhỏ, năng lực cạnh tranh không cao, bộ máy cán bộ lãnh đạo, quản lý còn hạn chế. Do đó, các quy định cụ thể về số lượng cán bộ chủ chốt có CCHN trong doanh nghiệp đang gây khó khăn trong hoạt động nhận thầu, đấu thầu, giảm sức cạnh tranh so với các doanh nghiệp tỉnh ngoài... Việc chậm trễ hướng dẫn thực hiện về lệ phí cấp CCHN và chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, bổ sung các đề sát hạch của một số lĩnh vực như giám sát công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, kiểm định xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp, quản lý dự án gây khó khăn, tăng chi phí, thời gian chờ đợi cho cá nhân hành nghề trong lĩnh vực này. Nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trên; ngoài các quy định mới về cấp CCHN hoạt động xây dựng quy định rõ tại Nghị định số 100/2018/NĐ-CP ngày 16-7-2018 của Chính phủ thì ngày 8-10-2018, Bộ Xây dựng tiếp tục ban hành Thông tư số 08/TT-BXD hướng dẫn một số nội dung về chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng, chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng và quản lý nhà thầu nước ngoài hoạt động xây dựng tại Việt Nam. Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 20-11-2018; tập trung hướng dẫn về công tác tổ chức sát hạch cấp CCHN; hướng dẫn đánh giá cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng theo hướng: quy định về đánh giá năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức thông qua Hội đồng xét cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng trên cơ sở các điều kiện quy định; làm rõ các quy định về nhân sự yêu cầu phải có CCHN; nhân sự có trình độ chuyên môn phù hợp với tổ chức. Nhiều nội dung đã được điều chỉnh trong Thông tư 08 như: quy định về thời gian kinh nghiệm, tiêu chuẩn đối với CCHN hạng II và III, giám sát thi công xây dựng, chỉ huy trưởng công trình, thiết kế xây dựng công trình; ban hành Bộ câu hỏi trắc nghiệm phục vụ sát hạch cấp CCHN; giao cơ quan có thẩm quyền cấp CCHN hoạt động xây dựng ban hành quy trình cụ thể về công tác sát hạch cấp chứng chỉ… Một số nội dung hướng dẫn chuyên môn phù hợp để xét cấp CCHN đã được điều chỉnh như: bổ sung chuyên ngành “hạ tầng kỹ thuật” vào Thông tư đối với lĩnh vực “thiết kế quy hoạch”; lược bỏ yêu cầu chuyên ngành “quy hoạch” ra khỏi Thông tư đối với lĩnh vực “thiết kế kiến trúc”. Thông tư cũng bổ sung quy định về trần và sàn điểm sát hạch đối với cá nhân, cụ thể: “Cá nhân có kết quả sát hạch phần kiến thức pháp luật tối thiểu 16 điểm và tổng điểm từ 80 điểm trở lên mới đạt yêu cầu để xem xét cấp CCHN”. Ngoài ra, yêu cầu cá nhân hành nghề phải đảm bảo chất lượng chuyên môn nghiệp vụ, do đó, số lượng câu hỏi lý thuyết được giảm và tăng số lượng câu hỏi chuyên môn. Ngoài ra, Thông tư cũng hướng dẫn về thẩm quyền cấp, thu hồi CCHN; trong đó, cơ quan có thẩm quyền cấp CCHN cũng có thẩm quyền thu hồi CCHN do mình cấp; bổ sung quy định các trường hợp bị thu hồi CCHN hoạt động xây dựng; quy định các yêu cầu để các tổ chức xã hội - nghề nghiệp được tham gia hoạt động cấp CCHN.
Việc ban hành và áp dụng Thông tư 08/2018/TT-BXD góp phần tháo gỡ khó khăn trong cấp CCHN hoạt động xây dựng, tạo điều kiện cho các cá nhân, tổ chức tham gia nâng cao năng lực hành nghề; thúc đẩy công khai, minh bạch hóa trong đấu thầu, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành Xây dựng tỉnh ta./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
