Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, định mức xây dựng được công bố hiện nay chưa phù hợp với cơ chế thị trường, lạc hậu, chưa phù hợp với công nghệ, thiết bị xây lắp ngày càng phát triển; chưa theo kịp những thay đổi của các tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng mới, về cơ bản chỉ được áp dụng cứng đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước. Không những thế, còn thiếu hệ thống định mức cơ sở về năng suất lao động và năng suất máy, thiết bị thi công cho việc xác định đơn giá, dự toán. Đơn giá xây dựng hiện hành chưa bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ, phù hợp điều kiện xây dựng và giá thị trường tại các khu vực xây dựng, chưa phân định rõ chi phí cố định, chi phí biến đổi theo quy định. Các văn bản pháp luật hướng dẫn về định mức và giá xây dựng chưa cụ thể, rõ ràng dẫn đến nhiều khó khăn trong thanh, quyết toán. Tất cả các bất cập trên đặt ra yêu cầu bức thiết phải xây dựng lại hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng.
 |
| Hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng sẽ góp phần tiết kiệm đầu tư, tránh thất thoát lãng phí. (Trong ảnh: Xây dựng Trường Tiểu học Nghĩa Minh, huyện Nghĩa Hưng). |
Ngày 18-12-2017, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2038/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng nhằm điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện hệ thống định mức giá xây dựng, dịch vụ đô thị phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư, tạo thị trường xây dựng minh bạch, cạnh tranh, đồng thời chống thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Xây dựng, UBND tỉnh, Sở Xây dựng đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn tích cực rà soát, nghiên cứu, kiến nghị, đề nghị các sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, UBND các huyện, thành phố thực hiện việc rà soát, bổ sung hướng tới hoàn thiện hệ thống định mức và giá xây dựng (bao gồm định mức và giá dịch vụ đô thị) phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế giai đoạn 2017-2021 và những năm tiếp theo. Theo Phòng Quản lý xây dựng (Sở Xây dựng), công tác rà soát định mức sẽ gồm 2 nội dung chính: kiểm tra, đánh giá, sửa đổi, hiệu chỉnh hệ thống định mức đã được công bố, có hiệu lực hiện hành nhằm loại bỏ định mức các công tác có công nghệ, biện pháp thi công đã quá lạc hậu hoặc trùng lặp giữa các tập định mức công bố; sửa đổi, hiệu chỉnh các vấn đề còn tồn tại, bất cập (chưa rõ ràng, thiếu thông tin, chưa phù hợp) trong nội dung thành phần cơ cấu của từng định mức để đủ điều kiện, cơ sở áp dụng trong quá trình lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ; hướng tới xây dựng các định mức cho các công tác mới chưa có trong hệ thống định mức hiện hành. Qua tổng hợp từ báo cáo rà soát, bổ sung định mức và các kiến nghị của các sở quản lý xây dựng chuyên ngành và UBND các huyện, đến thời điểm hiện nay tỉnh chưa có công bố định mức xây dựng đặc thù, định mức dịch vụ công ích đô thị. Sở đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung định mức đóng cọc, ép cọc tre có sử dụng máy; bổ sung định mức thí nghiệm nén tĩnh cọc tre; kiến nghị một số bất cập trong định mức, thống nhất công bố bảng nguyên giá máy, thiết bị trên toàn quốc. Trong đó, nhiều định mức đã được các bộ, ngành quy định nhưng chưa thống nhất với nhau, đặt ra yêu cầu phải rà soát điều chỉnh lại cho phù hợp. Như công tác xây lắp đã có trong định mức chuyên ngành công trình thủy lợi do Bộ NN và PTNT ban hành, nhưng chưa thống nhất với định mức do Bộ Xây dựng ban hành gồm thả đá rời, trải vải địa kỹ thuật làm nền đường, mái đê, đập; làm rọ thép, thả rọ thép; lát đá mái kè, mái mỏ hàn cứng; làm và thả rồng lưới thép (ruột đá hộc); đúc các tấm bê tông định hình lát mái kè; lắp ghép các tấm bê tông định hình lát mái kè… Và một số kỹ thuật xây lắp chuyên ngành công trình thủy lợi, trong hệ thống định mức chưa có nên phải vận dụng gồm bê tông dầm khung mái kè; ván khuôn dầm mái kè… Sở Xây dựng cũng đề nghị bổ sung các định mức mới còn thiếu trong dự toán duy trì cây xanh đô thị, hệ thống chiếu sáng đô thị, hệ thống thoát nước đô thị như đề nghị bổ sung định mức trồng mới cây xanh, thảm cỏ, cây lá màu; bổ sung định mức máy thi công chuyên dụng phục vụ công tác đào rãnh đặt cáp; đề nghị chỉnh sửa định mức khoảng cách trung chuyển bùn tới nơi tập kết tạm theo hướng vận chuyển <500m, và 10m tiếp theo đối với khoảng cách trung chuyển >500m… Kiến nghị Bộ Xây dựng cần khảo sát, lấy ý kiến của các cơ quan quản lý xây dựng chuyên ngành, các hiệp hội nghề nghiệp, hiệp hội nhà thầu, Cty xây dựng, tư vấn xây dựng tại địa phương để bảo đảm định mức và giá xây dựng mới ban hành phù hợp với thực tế thị trường và tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Thời gian tới, Sở Xây dựng tiếp tục tổ chức rà soát hệ thống định mức hiện có để có giải pháp khắc phục tồn tại và tổ chức hướng dẫn, áp dụng. Đối với các định mức còn thiếu, cần bổ sung hoặc cần phải xây dựng mới do thực tiễn phát sinh thì đầu tư nghiên cứu cụ thể theo quy trình chặt chẽ, bảo đảm phù hợp với thực tế và xây dựng quy trình thực hiện kiểm tra, kiểm soát theo quy định và hướng dẫn của Bộ Xây dựng theo phương pháp xây dựng hệ thống định mức mới để ban hành sau khi thỏa thuận với Bộ Xây dựng. Nghiên cứu và xây dựng định mức, xác định mức chi phí cho công tác, theo dõi, tổng hợp tại các công trình, dự án có áp dụng các công nghệ mới; phối hợp với các đơn vị thi công, tư vấn giám sát, tổng hợp xây dựng định mức phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Nâng cao chất lượng công tác xây dựng, quản lý, kiểm soát hệ thống định mức và giá xây dựng./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
