Bước vào giai đoạn “nước rút”, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương cùng với sự quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và sự tham gia tích cực của nhân dân; Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất hơn, đạt tới sự hài lòng của người dân. Diện mạo các vùng nông thôn ngày càng khởi sắc. Đời sống vật chất, tinh thần người dân được nâng cao. Cơ cấu kinh tế, sản xuất nông nghiệp chuyển biến rõ nét.
 |
| Xã Hải Quang (Hải Hậu) trong công cuộc xây dựng nông thôn mới bền vững và phát triển. |
Chương trình xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2010-2015 đã đạt được nhiều thành tựu to lớn khi toàn tỉnh có 112 xã, thị trấn đạt chuẩn NTM, huyện Hải Hậu đạt chuẩn NTM. Nhằm phát huy các thành tựu, kinh nghiệm xây dựng NTM ở giai đoạn trước, ngày 20-4-2016 BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU về xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020 với 8 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm cụ thể hóa mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Thực hiện Nghị quyết của BCH Đảng bộ tỉnh, UBND tỉnh và các ngành, các cấp đã xây dựng và triển khai thực hiện các Kế hoạch, Chương trình hành động cụ thể. Để tạo nguồn lực hỗ trợ các địa phương, UBND tỉnh đã ban hành các Quyết định ưu tiên cấp kinh phí hỗ trợ các xã giai đoạn II ở các huyện đăng ký đạt chuẩn NTM năm 2017; năm 2018 đã cấp đủ kinh phí còn lại trong 8 tỷ đồng cho 7 xã giai đoạn II chưa đạt chuẩn NTM. Từ năm 2016 đến nay, ngân sách tỉnh đã cấp và thưởng gần 600 tỷ đồng cho các xã xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020; phân bổ gần 430 tỷ đồng ngân sách Trung ương hỗ trợ thực hiện Chương trình xây dựng NTM. UBND tỉnh tập trung chỉ đạo, tăng cường kiểm tra, đôn đốc các địa phương đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM gắn với các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. UBND tỉnh thường xuyên tổ chức các đoàn công tác do các đồng chí lãnh đạo dẫn đầu trực tiếp kiểm tra, làm việc tại cơ sở, giúp các địa phương tháo gỡ khó khăn; tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành tập trung hướng dẫn, hỗ trợ các huyện thực hiện các tiêu chí khó, nhất là tiêu chí về Môi trường, Sản xuất, Y tế… Quán triệt Nghị quyết 04 của Tỉnh uỷ, căn cứ nhiệm vụ được UBND tỉnh giao và các Quy định của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương về xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020, các sở, ngành của tỉnh đều chủ động, tích cực tham mưu, hướng dẫn thực hiện chương trình xây dựng NTM theo lĩnh vực được phân công. Thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc các xã, huyện thực hiện các tiêu chí NTM. Các huyện, thành phố tăng cường kiểm tra, rà soát chi tiết từng tiêu chí NTM cấp xã, cấp huyện để điều chỉnh lộ trình, bổ sung nhiệm vụ, giải pháp thực hiện để đạt và vượt mục tiêu đề ra. Các xã, thị trấn đã được công nhận đạt chuẩn NTM tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, tập trung thanh toán nợ xây dựng cơ bản. Một số xã bắt đầu triển khai xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu, khu dân cư kiểu mẫu. Các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tiếp tục phát huy vai trò tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân, hội viên, đoàn viên tích cực thực hiện các phong trào “Chung sức xây dựng NTM”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” và “Xây dựng môi trường nông thôn xanh - sạch - đẹp” với các phong trào cụ thể như: “Hội Cựu chiến binh chung sức xây dựng NTM, đô thị văn minh”; “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu, giảm nghèo bền vững”, “Phụ nữ Nam Định chung sức xây dựng NTM” gắn với cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, “Tuổi trẻ Nam Định chung tay xây dựng NTM”...
Trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 04 của Tỉnh uỷ thì Bộ tiêu chí NTM của Chính phủ có những điều chỉnh cơ bản với những yêu cầu cao hơn về chất lượng và chặt chẽ hơn trong tổ chức đánh giá kết quả, UBND tỉnh đã kịp thời cập nhật để điều chỉnh áp dụng linh hoạt, có kế hoạch chi tiết, hướng dẫn, định hướng rõ ràng với nhiều giải pháp tạo điều kiện để các huyện, thành phố tổ chức thực hiện thuận lợi. Các sở, ngành, các huyện, thành phố và các đoàn thể chính trị - xã hội đã nghiêm túc quán triệt, tích cực triển khai; nhiều huyện với quyết tâm cao phấn đấu về đích sớm hơn dự kiến ban đầu. Trong 2 năm 2016 và 2017, toàn tỉnh có 88 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, tăng 12 xã so với chỉ tiêu; 100% số huyện, thành phố đều thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch. Với 203/209 xã, thị trấn (bằng 97%) và 5/10 huyện đạt chuẩn NTM (trong đó 4 huyện đồng loạt bứt phá và được công nhận đạt chuẩn NTM trong năm 2017), Nam Định trở thành điểm sáng, nằm trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về xây dựng NTM. Tổng số vốn huy động để thực hiện Chương trình từ năm 2016 đến tháng 6-2018 đạt gần 6.700 tỷ đồng; trong đó: vốn ngân sách 34,4%, vốn tín dụng 38,5%, vốn cộng đồng dân cư 15,5%... Sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 04, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, cảnh quan môi trường ở nhiều địa phương tiếp tục được cải tạo, nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện điều kiện sống và làm việc của người dân nông thôn. Toàn tỉnh đã cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới 1.984,6km đường giao thông nông thôn; trong đó có 330,5km đường trục xã, 386,2km đường trục thôn xóm, 578km đường dong ngõ, 690km đường trục chính nội đồng; lắp thêm 8 cụm đèn tín hiệu giao thông ở các huyện. Tỉnh đã đầu tư cải tạo, nâng cấp và xây mới 5.190 công trình thủy lợi cấp xã; nạo vét và đào đắp kênh mương được trên 2,055 triệu m3 đất. Hệ thống công trình thủy lợi đảm bảo tưới tiêu nước chủ động cho 100% diện tích canh tác. Đã xây mới và cải tạo, nâng cấp 496 trạm biến áp; 1.503,5km đường dây hạ thế. Các địa phương đã bố trí 346.656m2 diện tích đất còn thiếu so với quy định cho các trường học; đầu tư cải tạo, nâng cấp và xây mới 3.505 phòng học các cấp. Các huyện Nghĩa Hưng, Trực Ninh, Xuân Trường, Giao Thủy có trên 60% số trường THPT đạt chuẩn. Toàn tỉnh đã xây mới và cải tạo, nâng cấp 45 nhà văn hóa xã, 423 nhà văn hóa và khu thể thao thôn, xóm; quan tâm bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa. Tiếp tục đầu tư tu sửa 114 điểm Bưu điện văn hóa xã; đài truyền thanh xã và hệ thống loa đến các thôn, xóm thường xuyên được cải tạo, nâng cấp. Chất lượng các dịch vụ viễn thông và internet ở nông thôn tiếp tục được nâng cao góp phần đảm bảo việc các địa phương ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành. Xây mới và cải tạo, nâng cấp 58 chợ nông thôn, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu lưu thông hàng hóa của nhân dân. 26 trạm y tế xã được đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây mới và bổ sung các thiết bị, dụng cụ y tế đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân cũng như quản lý dịch bệnh trên địa bàn. Hoàn thành 4 dự án cấp nước sạch nông thôn, đến nay tỷ lệ sử dụng nước hợp vệ sinh ở nông thôn đạt 99,7%; trong đó 63,4% số hộ sử dụng nước sạch. Xây dựng mới 44 lò đốt rác, 5 bãi chôn lấp xử lý rác thải và 2.454 hầm bi-ô-ga xử lý chất thải chăn nuôi… Tốc độ tăng trưởng giá trị tổng sản phẩm đạt bình quân 7%/năm; tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ tăng từ 76% năm 2015 lên 79,26% năm 2017, tỷ trọng nông, lâm, thủy sản giảm từ 24% năm 2015 xuống còn 20,74% năm 2017. Sản xuất nông nghiệp, thủy sản, CN-TTCN và ngành nghề nông thôn tiếp tục phát triển tạo thêm nhiều việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế tiếp tục phát triển toàn diện; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng NTM được đông đảo nhân dân trong tỉnh hưởng ứng và tích cực tham gia; các thiết chế văn hóa cơ sở được phát huy trong xây dựng nếp sống văn hóa và đời sống tinh thần của nhân dân. Các chính sách xã hội và công tác an sinh xã hội được thực hiện kịp thời. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở nông thôn được đảm bảo…
Kết quả đạt được sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 04 của Tỉnh ủy về xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020 của tỉnh đã phản ánh sinh động, chân thực ý nghĩa sự hòa hợp “ý Đảng - lòng Dân”. Chương trình mục tiêu xây dựng NTM vào giai đoạn “nước rút” với những thách thức mới song nhiều hạn chế, bất cập, đặc biệt là tư tưởng trông chờ, ỷ lại đã được khắc phục là những điều kiện thuận lợi để tạo động lực vượt qua khó khăn. Các địa phương đang từng ngày khoác lên mình một diện mạo mới với tinh thần “bứt tốc” về đích, thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
