Mặc dù có hơn 7.000 doanh nghiệp nhưng phần lớn quy mô doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên tỉnh ta luôn quan tâm thực hiện đồng bộ các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Từ năm 2010, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án: “Nâng cao năng suất chất lượng (NSCL) sản phẩm, hàng hóa của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Nam Định”. Thực hiện trách nhiệm được giao Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (TĐC) (Sở KH và CN) đã nỗ lực phối hợp với cộng đồng doanh nghiệp triển khai thực hiện Đề án đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần giúp doanh nghiệp áp dụng thành công các mô hình, hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến của thế giới, cải tiến quá trình kinh doanh, giảm thiểu lãng phí trong sản xuất, từng bước nâng cao trình độ quản lý vươn lên phát triển toàn diện.
 |
| Sản xuất khăn bông xuất khẩu tại Cty CP May Thúy Đạt (TP Nam Định). |
Để chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao NSCL đạt hiệu quả cao Chi cục TĐC tập trung thực hiện đồng bộ từ việc trang bị kiến thức, kỹ năng tạo tiền đề cho việc nâng cao NSCL sản phẩm hàng hóa cho doanh nghiệp và chú trọng lựa chọn các sản phẩm chủ lực của tỉnh để hỗ trợ. Chi cục đã tiến hành điều tra, khảo sát hiện trạng, nhu cầu nâng cao NSCL của các doanh nghiệp thuộc 11 lĩnh vực sản xuất, kinh doanh trên địa bàn toàn tỉnh. Cử cán bộ đi học các lớp đào tạo, chuyên gia tư vấn NSCL để đáp ứng yêu cầu thực hành, biên soạn tài liệu chuyên đề, phụ giảng tập huấn và thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước về NSCL. Đồng thời cập nhật hệ thống cơ sở dữ liệu gồm 2.000 tiêu chuẩn, quy chuẩn, phần mềm tra cứu và tổ chức tập huấn kiến thức cơ bản về NSCL, hệ thống quản lý chất lượng, công cụ quản lý chất lượng tiên tiến giúp doanh nghiệp chủ động tiếp cận, tra cứu, cập nhật các thông tin về NSCL. Với sự vào cuộc tích cực đó, thời gian qua, chương trình nâng cao NSCL đã đào tạo được 8 chuyên gia; tổ chức 22 buổi hội thảo, tập huấn nâng cao về NSCL cho 1.103 người; in ấn 500 cuốn sổ tay hướng dẫn NSCL; hỗ trợ xây dựng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng cho 57 doanh nghiệp; 16 doanh nghiệp xây dựng, áp dụng công cụ quản lý tiên tiến và 46 doanh nghiệp áp dụng quy chuẩn quốc gia. Qua đó đã có rất nhiều doanh nghiệp như: Cty CP May Nam Hà; Cty TNHH Nam Dược; Cty CP Đúc Thắng Lợi; Cty CP Lâm sản Nam Định; Cty CP Dược phẩm Nam Hà; Cty CP May Thúy Đạt... được tư vấn xây dựng chiến lược cải tiến NSCL. Bên cạnh đó, chương trình đã góp phần nhân rộng việc áp dụng các hệ thống quản lý, mô hình, công cụ cải tiến NSCL đã được thử nghiệm thành công như: LEAN, TPM, MFCA, KPI, 5S, Kaizen... cho các loại hình doanh nghiệp khác nhau trên toàn tỉnh. Cty CP May Nam Hà là doanh nghiệp rất tích cực trong việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến và đạt được hiệu quả cao. Bắt đầu tiếp cận hệ thống NSCL từ năm 2010, Cty đã được các chuyên gia của tổ chức năng suất châu Á và Viện NSCL Việt Nam (Bộ KH và CN) tư vấn chọn áp dụng hệ thống quản lý sản xuất tinh gọn LEAN trong bước đi đầu tiên của mình để thực hiện mục tiêu nâng cao NSCL. Qua 6 tháng triển khai áp dụng, năng suất lao động năm 2010 của Cty đã tăng 110 USD/người/tháng, tương đương 128% so với cùng kỳ năm 2009. Nhận thức rõ hiệu quả của việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, từ đó đến nay, Cty liên tục triển khai các dự án nâng cao NSCL để tăng năng lực quản trị doanh nghiệp, chất lượng nguồn nhân lực. Đồng thời thường xuyên đổi mới máy móc, trang thiết bị, công nghệ sản xuất, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng. Đến nay, Cty đã áp dụng thành công hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 9001 tích hợp với hệ thống quản lý môi trường ISO 1400, cải tiến hệ thống trách nhiệm xã hội SA 8000 thành hệ thống PAS 99-2012; hệ thống 5S; TPM, KPI, Kaizen… Sau 8 năm tham gia chương trình nâng cao NSCL, năng suất lao động của Cty đã tăng bình quân 15%/năm; thu nhập bình quân của người lao động năm 2017 đạt gần 8,3 triệu đồng, bằng 3,29 lần năm 2009. Chất lượng sản phẩm của Cty luôn được khách hàng đánh giá cao, được nhiều thương hiệu lớn của Mỹ, EU lựa chọn và chiếm khoảng 10% thị phần xuất khẩu quần áo bơi của Việt Nam vào các thị trường lớn. 7 năm liên tục, Cty vinh dự được nhận giải Bạc Chất lượng quốc gia. Đối với Cty TNHH Nam Dược trước đây gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình sản xuất do không chủ động được kế hoạch; tổ chức lao động giản đơn, công đoạn sản xuất rời rạc; công cụ kiểm soát lỗi không hiệu quả, một số lỗi thường bị công nhân che giấu… nên không những năng suất lao động không cao, lãng phí nguyên vật liệu mà sai sót lặp đi lặp lại nhiều lần, không dễ khắc phục. Trước tình hình đó, Cty đã áp dụng mô hình LEAN vào thực tiễn sản xuất và công tác quản trị của mình. Với mô hình này, Cty đặt ra các yêu cầu phải nâng cao vai trò người lãnh đạo, quản lý; tăng cường kiểm soát chất lượng; chủ động kế hoạch công tác để nâng cao năng suất lao động và xây dựng môi trường sản xuất lành mạnh đảm bảo mỹ quan, an toàn vệ sinh lao động. Ngay sau khi áp dụng, năng suất lao động đã tăng gần 200%; năng lực sản xuất của doanh nghiệp tăng gần 30%. Nhờ đổi mới, sắp xếp khoa học không gian nhà xưởng đã giúp giảm diện tích lưu trữ nguyên phụ liệu và các sản phẩm trung gian được hơn 1.000m2 so với trước đây, tăng năng lực kho bãi lưu trữ hàng hóa. Những kết quả này là điều kiện cơ bản để Cty nâng cao NSCL sản phẩm. Ngoài 2 doanh nghiệp trên, rất nhiều đơn vị khác cũng đều gặt hái được thành công từ chương trình này. Ông Trần Bình, Phó Giám đốc Cty CP Đúc Thắng Lợi (TP Nam Định) cho biết: Năm 2015, được sự hỗ trợ của Sở KH và CN, Cty đã tập trung cải tiến thiết bị, quy trình sản xuất, tác phong làm việc của công nhân... Nhờ đó, thời gian qua, Cty đã tiết kiệm được nguyên liệu dư thừa, năng suất lao động tăng từ 20-25%. Những vướng mắc trước đây Cty gặp phải như thất thoát nguyên liệu, lãng phí thời gian di chuyển trong xưởng sản xuất và những tai nạn lao động nhỏ do sắp xếp nhà xưởng không khoa học gây nên… đã được giải quyết. Đặc biệt đã kích thích đội ngũ lao động trong Cty tích cực tư duy, nghiên cứu cải tiến NSCL sản phẩm. Trong đó, có nhiều ý tưởng cải tiến được triển khai thực hiện có hiệu quả.
Đồng chí Trần Thị Kim Dung, Chi cục trưởng Chi cục TĐC cho biết: Thành công lớn nhất của Đề án nâng cao NSCL là đã góp phần giúp các doanh nghiệp thay đổi từ nhận thức đến hành động nâng cao NSCL sản phẩm, hàng hóa và chủ động cải tiến quy trình quản lý, sản xuất, kinh doanh, nâng cao quản trị doanh nghiệp. Thông qua việc xây dựng và áp dụng các hệ thống tiêu chuẩn quản lý đã tạo lập môi trường, nguồn lực cần thiết cho doanh nghiệp tạo bước đột phá về NSCL, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp góp phần tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Tuy nhiên, xu hướng quan tâm nâng cao NSCL mới được hình thành bước đầu, việc triển khai, duy trì và phát triển hiện còn gặp nhiều khó khăn cần được UBND tỉnh, các ngành chức năng hỗ trợ. Trong đó, cần tập trung đào tạo đội ngũ chuyên gia có đủ năng lực giúp doanh nghiệp phân tích, đánh giá xác định được các nút thắt đối với vấn đề tăng năng suất; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các doanh nghiệp; hỗ trợ nâng cao NSCL các sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh để làm cơ sở tạo chuyển biến rõ rệt về chất lượng sản phẩm hàng hóa và năng suất tại các doanh nghiệp. Tập trung thúc đẩy các hoạt động cải tiến năng suất trong doanh nghiệp, xây dựng văn hóa doanh nghiệp để doanh nghiệp chủ động xác định, lựa chọn các giải pháp phù hợp nhằm cải thiện, tăng năng suất. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần mạnh dạn, quyết tâm đầu tư đổi mới thiết bị, công nghệ tương xứng với hệ thống quản lý chất lượng ngày càng được cải tiến, hướng đến sự tinh gọn, tiện ích và hiệu quả cao./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
