Thời gian qua, hoạt động khai thác thủy sản của tỉnh đã không ngừng phát triển, có những đóng góp quan trọng vào nền kinh tế của địa phương và góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Theo báo cáo của Chi cục Thủy sản (Sở NN và PTNT), toàn tỉnh hiện có 2.121 tàu thuyền khai thác thủy sản với tổng công suất là 255.452CV. Trong đó, huyện Giao Thủy có 903 tàu, huyện Hải Hậu có 747 tàu, huyện Nghĩa Hưng 431 tàu, huyện Trực Ninh 39 tàu. Trong 6 tháng đầu năm 2018, sản lượng thủy sản khai thác của toàn tỉnh ước đạt 26.767 tấn, bằng 54,6% kế hoạch, trong đó khai thác mặn lợ đạt 25.400 tấn, khai thác nội địa đạt 1.367 tấn.
 |
| Thu mua hải sản tại cảng cá Ninh Cơ, Thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu). |
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, khai thác thủy sản vẫn còn một số hạn chế, thách thức như: ý thức của ngư dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản chưa cao, tình trạng vi phạm các quy định trong khai thác còn gia tăng dưới nhiều hình thức, làm suy giảm nguồn lợi và phá hủy môi trường sống của các loài thủy sản. Bên cạnh đó, một khó khăn khác ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững của nghề khai thác thủy sản là: số lượng tàu thuyền đánh bắt hải sản ngày càng gia tăng song phần nhiều là tàu thuyền công suất nhỏ, đánh bắt ven bờ; thời gian mỗi chuyến biển của những tàu thuyền đánh bắt ven bờ ngắn, chủ yếu là trong ngày, sản lượng đánh bắt vừa không cao vừa khiến nguồn lợi thủy sản ven bờ ngày càng cạn kiệt. Công tác quản lý và bảo vệ nguồn lợi thủy sản còn gặp nhiều khó khăn do lực lượng kiểm tra, giám sát chưa được tăng cường. Ngoài ra, các công trình dịch vụ hậu cần nghề cá như: bến cá, cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão còn hạn chế. Tỉnh chưa có bến cá được xây dựng đủ tiêu chuẩn, chủ yếu vẫn chỉ là các bến cá tự phát, cơ sở hạ tầng rất hạn chế gây khó khăn cho ngư dân trong việc tiêu thụ sản phẩm. Ngành thủy sản tỉnh ta còn chưa xây dựng được mô hình liên kết giữa nhà chế biến, xuất khẩu với ngư dân khai thác, dịch vụ thủy sản. Phần lớn tàu thuyền khai thác chưa chú trọng đầu tư trang bị ngư lưới cụ hiện đại và hệ thống thông tin liên lạc đồng bộ để phục vụ cho quá trình sản xuất trên biển, vẫn còn tàu cá để quá hạn đăng kiểm hằng năm. Công tác thu thập dữ liệu khai thác còn nhiều bất cập, số liệu, thông tin chưa đủ độ tin cậy để đánh giá trữ lượng và khả năng cho phép khai thác nguồn lợi hải sản, gây khó khăn cho công tác quản lý nguồn lợi… Công tác dự báo ngư trường chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất của ngư dân. Việc bảo quản sản phẩm trên các tàu cá chưa đáp ứng được yêu cầu về đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Tổn thất sau thu hoạch còn lớn làm giảm hiệu quả kinh tế.
Để phát triển khai thác thủy sản theo hướng bền vững, năm 2018, Sở NN và PTNT tiếp tục chỉ đạo Chi cục Thủy sản tăng cường phối hợp với chính quyền các địa phương và các đồn, trạm biên phòng tích cực bám sát địa bàn, tiến hành rà soát, thống kê phân loại tàu cá và hướng dẫn tạo điều kiện cho ngư dân làm thủ tục đăng ký, đăng kiểm, cấp đổi và gia hạn giấy phép khai thác thủy sản, phấn đấu thực hiện gia hạn đăng kiểm và cấp phép khai thác thủy sản cho trên 95% tổng số tàu cá thuộc diện quản lý. Tập trung tuyên truyền vận động, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển các tổ, đội khai thác, hội nghề nghiệp trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi của ngư dân. Bên cạnh đó, Chi cục Thủy sản tiếp tục thống kê, kiểm tra, giám sát sản lượng, nghề khai thác hải sản; đẩy mạnh công tác cấp mới, cấp đổi, gia hạn giấy phép khai thác thủy sản; rà soát tàu cá hết hạn đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản từ 6 tháng trở lên, gửi thông báo hết hạn đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản tới các chủ phương tiện; phối hợp với các đơn vị, tổ chức có liên quan triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm ngăn chặn và giảm thiểu khai thác bất hợp pháp. Tham mưu, tổ chức các lớp tập huấn phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến khai thác thủy sản, hướng dẫn ghi sổ nhật ký khai thác và báo cáo khai thác cho ngư dân. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát, thanh tra hoạt động tàu cá khai thác thủy sản trên biển và tại cảng cá. Tập trung phát triển nghề có tính chọn lọc cao, khai thác các đối tượng có giá trị kinh tế và tăng khả năng vươn khơi xa để giảm áp lực cho khu vực ven bờ. Củng cố xây dựng công tác dự báo ngư trường, thông tin kịp thời đến ngư dân dự báo ngư trường khai thác, trữ lượng nguồn lợi và khả năng cho phép đánh bắt. Tiếp tục thực hiện tốt Nghị định 67 của Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản: đầu tư cơ sở hạ tầng đóng mới và nâng cấp tàu cá, chính sách bảo hiểm, đào tạo thuyền viên. Duy trì ổn định sản lượng khai thác ven bờ và giảm dần tàu cá có công suất máy dưới 20CV, quản lý tốt các cơ sở đóng mới tàu cá và xử lý nghiêm những cơ sở tự ý đóng mới tàu cá thuộc diện cấm phát triển.
Khai thác thủy sản đang mang lại giá trị kinh tế cao cho kinh tế địa phương. Do đó, việc chú trọng vào giải quyết các khó khăn để khai thác thủy sản phát triển bền vững là vô cùng cần thiết. Các ngành chức năng tiếp tục tăng cường vai trò và nhiệm vụ và quan tâm sát sao đến ngư dân để nâng cao hiệu quả đánh bắt; phấn đấu năm 2018 sản lượng khai thác toàn tỉnh đạt khoảng 30 nghìn tấn./.
Bài và ảnh: Thanh Hoa
