Năm 2017, chỉ số PCI của tỉnh ta xếp thứ 41/63 tỉnh, thành phố trong cả nước với tổng số 61,43 điểm. Mặc dù đạt chỉ số điểm cao nhất trong 11 năm xếp hạng (điểm số cao hơn năm 2016 là 2,89 điểm) song xếp hạng chỉ số PCI của tỉnh ta năm 2017 lại giảm 11 bậc so với năm 2016 (xếp thứ 30/63 tỉnh, thành phố), nằm trong nhóm trung bình của cả nước. Điều đó cho thấy dưới sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, đã tạo sự chuyển biến tích cực trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên vẫn còn một số địa phương, đơn vị chưa thực sự “vào cuộc”, không duy trì được sự tín nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp trong khi các địa phương khác bứt phá mạnh mẽ khiến thứ hạng của tỉnh ta giảm.
 |
| Chỉ số PCI phản ánh cảm nhận của doanh nghiệp với hoạt động quản lý điều hành của chính quyền địa phương; có ảnh hưởng quan trọng tới vị thế, công tác thu hút đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp. (Trong ảnh: Sản xuất giày da xuất khẩu tại Cty TNHH Việt Power (Đài Loan), tại xã Hải Tân, huyện Hải Hậu). |
Theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm nay, có 6/10 chỉ số thành phần PCI của tỉnh ta vượt so với năm trước như: tiếp cận đất đai đạt 6,5 điểm, tăng 0,75 điểm; chi phí thời gian đạt 6,69 điểm, tăng 0,53 điểm; cạnh tranh bình đẳng đạt 5,65 điểm, tăng 0,52 điểm; dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp đạt 6,35 điểm, tăng 0,44 điểm; đào tạo lao động đạt 7,31 điểm, tăng 1,38 điểm; đặc biệt chỉ số thiết chế pháp lý và an ninh trật tự có mức tăng ấn tượng với 6,73 điểm, cao hơn 2,87 điểm so với cùng kỳ… Đây là kết quả nỗ lực chỉ đạo ngay từ đầu năm 2017 và đặc biệt đến ngày 23-8-2017, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 82/KH-UBND về nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) giai đoạn 2017-2020. Căn cứ vào kết quả phân tích, đánh giá cụ thể và trách nhiệm của từng sở, ngành UBND tỉnh đã xây dựng phương án cải thiện chỉ số PCI tỉnh ta với các mục tiêu, thời hạn cụ thể. Phấn đấu trong năm 2017 giữ vững xếp hạng PCI của tỉnh ở nhóm khá và nâng tổng điểm so với năm 2015 đạt mức cao nhất trước đó (là 59,62 điểm); từ năm 2018-2020 mục tiêu là tổng điểm đạt trên 60,93 điểm và thứ hạng bước vào nhóm tốt. Với mục tiêu cụ thể và sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, năm 2017 tổng điểm số PCI của tỉnh ta đã vượt chỉ tiêu về số điểm. Nhiều chỉ số thành phần có mức tăng điểm đột phá so với năm trước và đạt mức cao nhất trong 11 năm như: thiết chế pháp lý; đào tạo lao động; dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp... Tuy nhiên sau 3 năm có tổng điểm và thứ bậc tăng liên tục (từ năm 2013 đến 2015) thì năm 2017 là năm thứ 2 liên tục tỉnh ta giảm thứ bậc trong bảng xếp hạng (năm 2016 giảm 13 bậc). Năm 2017, tỉnh ta có 4/10 chỉ số thành phần PCI giảm là: gia nhập thị trường đạt 7,62 điểm, giảm 0,96 điểm; tính minh bạch đạt 5,33 điểm, giảm 0,73 điểm; chi phí không chính thức đạt 4,62 điểm, giảm 0,76 điểm; tính năng động của chính quyền đạt 4,47 điểm, giảm 0,54 điểm. Vì thế, với tổng điểm số đạt 61,43 thấp hơn điểm trung bình của cả nước (62,2 điểm) đã đưa xếp hạng tỉnh ta xuống thứ 41. Năm 2017, PCI tỉnh ta đứng thứ 13/23 tỉnh/thành phố nằm trong nhóm trung bình; khoảng cách về điểm số so với tỉnh Thanh Hóa đứng cuối cùng của nhóm khá (xếp thứ 28/63 với 62,46 điểm) là 1,03 điểm. Trong vùng đồng bằng sông Hồng, chỉ số PCI năm 2017 của tỉnh ta đứng thứ 9/11 tỉnh, thành phố, trước 2 tỉnh Hải Dương (đạt 60,36 điểm; thuộc nhóm trung bình và xếp thứ 49) và Hưng Yên (đạt 59,09 điểm, ở nhóm tương đối thấp và xếp thứ 56). Trong tiểu vùng nam đồng bằng sông Hồng gồm 4 tỉnh: Thái Bình, Hà Nam, Ninh Bình và Nam Định, tỉnh ta cũng đứng thứ 4, kém các tỉnh bạn từ 0,43-0,53 điểm. Điều đáng nói là năm 2016, các tỉnh trong tiểu vùng nam đồng bằng sông Hồng đều có thứ bậc thấp hơn tỉnh ta song đến năm 2017 đều đã có những nỗ lực để cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh và đã vượt lên. Đi sâu phân tích các chỉ số thành phần PCI cho thấy có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc thứ hạng PCI của tỉnh ta giảm bậc. Đầu tiên là vấn đề sự cạnh tranh giữa các tỉnh trong tiểu vùng, trong khu vực để cải thiện chỉ số PCI. Bên cạnh những yếu tố tích cực, theo khảo sát của VCCI nguyên nhân chính dẫn tới việc nhiều chỉ số thành phần PCI của tỉnh ta giảm điểm, tụt hạng là do vẫn còn tồn tại nhiều yếu tố chưa được cải thiện, thậm chí yếu kém. Đáng nói nhất là với 4 chỉ số thành phần PCI giảm điểm đã trực tiếp kéo tụt thứ bậc và xếp hạng của tỉnh ta. Theo phân công trong Kế hoạch số 82 của UBND tỉnh, các chỉ số giảm điểm thuộc trách nhiệm các ngành: Sở KH và ĐT với chỉ số gia nhập thị trường; Văn phòng UBND tỉnh với 2 chỉ số: Tính minh bạch; Tính năng động của chính quyền tỉnh; Sở Nội vụ với chỉ số Chi phí không chính thức. Trong 10 chỉ số thành phần PCI có tổng số 111 chỉ số cơ sở. Do có 44/111 chỉ tiêu cơ sở không những không được cải thiện mà còn giảm hơn so với năm trước đã khiến chỉ số PCI tỉnh ta tụt hạng năm thứ 2 liên tiếp! Tại Kế hoạch số 82, UBND tỉnh đã phân công rõ 16 sở, ngành, đơn vị chịu trách nhiệm chủ trì (phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các địa phương) thực hiện từng giải pháp cụ thể để cải thiện các chỉ số cơ sở.
PCI là chỉ số xây dựng từ niềm tin, cảm nhận của doanh nghiệp với hoạt động quản lý điều hành của chính quyền địa phương và có ảnh hưởng quan trọng tới vị thế, công tác thu hút đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp. Trong những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã rất quyết liệt, nỗ lực trong chỉ đạo điều hành; ban hành nhiều cơ chế, chính sách để thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chỉ số PCI góp phần đẩy mạnh thu hút đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, kết quả khảo sát PCI 2 năm liên tiếp vừa qua có thể thấy ở tỉnh ta vẫn còn tình trạng “trên trải thảm, dưới trải đinh”. Mặc dù lãnh đạo tỉnh đã nhiều lần cam kết đồng hành, hỗ trợ, phục vụ doanh nghiệp (tại các hội nghị lãnh đạo tỉnh đối thoại với doanh nghiệp tổ chức 2 lần/năm) theo tinh thần chính quyền kiến tạo, phục vụ nhưng rõ ràng có một số cơ quan quản lý Nhà nước; bộ phận tham mưu, giúp việc lãnh đạo tỉnh vẫn chưa quán triệt tiếp thu tinh thần để chuyển biến trong hành động thực tiễn. Đến năm 2017, chỉ số PCI của tỉnh ta đã tụt xuống nửa dưới bảng xếp hạng của cả nước. Nếu không có sự chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động; trong điều kiện tiềm năng, lợi thế (vị trí địa lý, tài nguyên...) còn hạn chế so với nhiều tỉnh trong vùng, trong khu vực và cả nước, sẽ rất khó khăn để tỉnh ta giữ vững được vị trí hiện tại chứ chưa nói đến mục tiêu trong giai đoạn 2018-2020 chỉ số PCI tỉnh ta thuộc nhóm hạng tốt của cả nước. Mới đây, trong phiên họp thường kỳ tháng 4-2018 của UBND tỉnh, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành chức năng khẩn trương nghiên cứu, rà soát trách nhiệm của từng đơn vị trong việc thực hiện các giải pháp cải thiện các chỉ số thành phần PCI; UBND tỉnh sẽ tổ chức riêng một hội nghị để bàn, thống nhất các giải pháp để tập trung quyết liệt cải thiện và nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI trong giai đoạn 2018-2020./.
Bài và ảnh: Thành Trung
