Phần lớn các khu, CCN ở tỉnh ta trước đây đều do Nhà nước làm chủ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nên trong điều kiện nguồn kinh phí khó khăn, dàn trải, chỉ đáp ứng được điều kiện BVMT tại thời điểm đầu tư xây dựng. Trong quá trình hoạt động, các chủ đầu tư CCN mới chỉ quan tâm tới việc thu hút đầu tư, khai thác hạ tầng, chưa thực sự coi trọng và đề cao việc đầu tư xây dựng và vận hành các công trình BVMT nên không đáp ứng được các quy định về BVMT. Qua kết quả rà soát, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 19/20 CCN tập trung đang hoạt động nhưng còn 17/19 CCN chưa vận hành hoặc chưa đầu tư xây dựng hệ thống thu gom và xử lý nước thải tập trung theo quy định. Tại KCN Hòa Xá, hệ thống thu gom nước thải của KCN đã cũ và xuống cấp, không đảm bảo kiểm soát được số lượng cũng như chất lượng nước thải của doanh nghiệp thứ cấp. Bên cạnh bất cập về xử lý nước thải; việc quản lý chất thải nguy hại tại các khu, CCN chưa chặt chẽ, có nguy cơ phát tán chất thải nguy hại ra môi trường.
 |
| Nhân viên Trạm xử lý nước thải CCN An Xá (TP Nam Định) kiểm tra, bảo đảm hệ thống thiết bị xử lý nước thải vận hành an toàn. |
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương và đơn vị liên quan cấp bách thực hiện các biện pháp khắc phục, xử lý tình trạng này. Tỉnh yêu cần các đơn vị liên quan cần bám sát quy định các trường hợp miễn trừ đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải của KCN tại khoản 4 Điều 9 Thông tư số 35/TT-BTNMT ngày 30-6-2015 của Bộ TN và MT để khuyến khích các doanh nghiệp thứ cấp tự đầu tư xây dựng công trình xử lý nước thải theo quy chuẩn đảm bảo xử lý nước thải đạt cột A trước khi thải ra môi trường, để giảm tải cho trạm xử lý nước thải tập trung KCN Hòa Xá. UBND tỉnh cũng giao Cty Phát triển và Khai thác hạ tầng KCN Hòa Xá đầu tư công trình nâng cấp tuyến cống thu gom nước thải từ đường N3 đi qua Quốc lộ 10 về Trạm xử lý nước thải tập trung KCN Hòa Xá. UBND tỉnh đã giao các đơn vị có liên quan xây dựng đề án chuyển đổi mô hình quản lý Trạm xử lý nước thải KCN Hòa Xá, đồng thời triển khai xây dựng giai đoạn II trạm xử lý nước thải theo phương thức xã hội hóa. Tại các CCN, tỉnh chỉ đạo các địa phương sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường đảm bảo hiệu quả, đúng quy định; tập trung nguồn kinh phí hỗ trợ tuyên truyền, đầu tư xây dựng các công trình BVMT cho CCN. Đối với các CCN đã lấp đầy, khi phê duyệt cho nhà đầu tư thứ cấp tự chuyển đổi ngành nghề hoặc thay đổi nhà đầu tư cũng phải tính đến yếu tố trên và yếu tố chịu tải của hạ tầng sẵn có, nhất là hệ thống xử lý nước thải tập trung. Không tiếp nhận các dự án đầu tư tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, không đáp ứng các quy định của pháp luật. Thống nhất ban hành quy định chung đối với các CCN đã có quy hoạch chi tiết các nhóm ngành theo từng khu vực và tuân thủ quy hoạch đó khi lựa chọn dự án đầu tư, không để tình trạng bố trí các ngành nghề có nguy cơ gây xung đột về môi trường đan xen. Trong thời gian chưa xây dựng hoặc chưa vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung, các CCN phải thực hiện khơi thông hệ thống thu gom nước thải, bố trí hồ sinh học và đưa toàn bộ nước thải phát sinh tại CCN về hồ sinh học để xử lý lắng, lọc trước khi thải ra môi trường. Đặc biệt, để giải quyết dứt điểm bất cập về công tác BVMT trong các khu, CCN, UBND tỉnh chỉ đạo ngành chức năng tập trung đôn đốc các khu, CCN đã đi vào hoạt động nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu BVMT phải thiết lập quan trắc online và tổ chức vận hành, kiểm soát môi trường theo quy định; chỉ đạo các khu, CCN phải khẩn trương đầu tư xây dựng, hoàn thiện các công trình BVMT tập trung.
Trong điều kiện tỉnh tiếp tục mở rộng, đầu tư phát triển thêm các khu, CCN đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành chức năng, các địa phương cần tập trung thực hiện chủ trương khuyến khích thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư đủ mạnh đầu tư xây dựng các công trình giải quyết vấn đề cấp bách về BVMT tại các khu, CCN của tỉnh; trọng tâm là xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung của khu, CCN. Về lâu dài tập trung khuyến khích, phát triển mạng lưới doanh nghiệp dịch vụ môi trường đáp ứng 100% nhu cầu sử dụng dịch vụ môi trường của tỉnh; tiến tới mở rộng thị trường cung cấp dịch vụ môi trường sang một số tỉnh bạn. Để đạt hiệu quả cao trong mục tiêu thu hút doanh nghiệp đầu tư công trình xử lý môi trường trong các khu, CCN tỉnh yêu cầu các ngành chức năng chủ động nghiên cứu, xây dựng kế hoạch phát triển mạng lưới doanh nghiệp BVMT các khu, CCN trên cơ sở đánh giá, dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ môi trường trên địa bàn, khả năng đáp ứng dịch vụ của doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn. Lồng ghép kế hoạch phát triển mạng lưới doanh nghiệp dịch vụ môi trường đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Rà soát nhu cầu dịch vụ trong một số lĩnh vực môi trường đặc thù để khuyến khích, thu hút đầu tư. Cụ thể như: Xây dựng và quản lý, vận hành các khu xử lý chất thải rắn liên vùng cho các địa phương có thế mạnh về phát triển khu, CCN theo quy hoạch khu xử lý chất thải rắn mà tỉnh đang khẩn trương hoàn tất, phê duyệt. Bên cạnh đó, tỉnh đã ban hành “Một số cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư xây dựng, kinh doanh hạ tầng KCN và đầu tư sản xuất, kinh doanh trong các KCN tỉnh Nam Định” và bộ Cơ chế khuyến khích đầu tư phát triển CCN huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Nam Định tạo động lực để thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng CCN. Theo đó, các doanh nghiệp, liên hiệp HTX, HTX khi thuê đất đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng CCN thuộc quy hoạch phát triển CCN được UBND tỉnh phê duyệt, ngoài được hưởng các chính sách hiện hành còn được hỗ trợ một phần kinh phí để đầu tư các hạng mục, như: san lấp mặt bằng, xây dựng hệ thống đường nội bộ, hệ thống cấp nước, thoát nước; xử lý nước thải, chất thải; cấp điện, chiếu sáng công cộng... Vì vậy, các ngành, các địa phương cần tổ chức công bố rộng rãi quy hoạch CCN và tích cực thực hiện các giải pháp vận động đầu tư. Bên cạnh đó, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất về thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng để các nhà đầu tư quan tâm thực hiện dự án. Tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, vốn ngân sách địa phương tạo động lực khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh các công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật các công trình BVMT các khu, CCN./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
