Đi trên những con đường phong quang, thoáng mát tại quê nhà, xã Thọ Nghiệp (Xuân Trường), Bùi Thị Thủy (26 tuổi), cựu sinh viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội kể cho chúng tôi nghe câu chuyện lần đầu tiên ý thức về việc gom rác làm sạch môi trường: Năm 2005, trên đường đi học về, Thủy chứng kiến đoạn đầu cầu dòng sông Thọ Nghiệp có nhiều túi nilon và các loại rác thải. Về đến nhà, Thủy đã bị ám ảnh bởi nếu không “hành động” dòng sông quê hương sẽ “chết” dần. Nghĩ là làm, Thủy đã vận động một số đoàn viên chi đoàn xóm 6, xã Thọ Nghiệp cùng đi gom rác trong nhiều ngày liền. Sau đó, Thủy tiếp tục cùng những người bạn ở Thị trấn Quất Lâm (Giao Thủy) nhặt rác dọc bãi biển dài. Từ những lần như thế, Thủy luôn tự nhủ “bản thân cần phải hành động, làm nhiều việc ý nghĩa cho cộng đồng”.
 |
| Bùi Thị Thủy (ngồi bên phải) cùng các thành viên nhóm Book Ambassadors gây dựng nhà sách nhỏ đặt tại Trường Trung học cơ sở Thọ Nghiệp (Xuân Trường). Ảnh: nhân vật cung cấp |
Khi đã là sinh viên Khoa Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, Thủy tích cực tham gia các hoạt động Đoàn do trường và lớp tổ chức. Sau khi tốt nghiệp, Thủy làm trợ lý cho 2 Cty nước ngoài, đồng thời bắt tay thực hiện các dự án xã hội và ý tưởng khởi nghiệp. Hiện nay, chị có 2 dự án, trong đó có nhóm dự án Book Ambassadors (tạm dịch là đại sứ sách), thường tổ chức hoạt động định kỳ vào chủ nhật hằng tuần và hoạt động ngắn 30 phút mỗi ngày. Nhóm dự án Book Ambassadors chia ra làm 2 mảng: mảng hoạt động xã hội và mảng hoạt động mô hình doanh nghiệp xã hội, doanh nghiệp fairtrade (thương mại công bằng). Mảng hoạt động xã hội bao gồm: Nhặt rác ở nhiều nơi, phân loại rác, tái chế và tổ chức chương trình “rác và môi trường” tại các trường học. Xây dựng những ngôi nhà sách nhỏ với mục đích gắn kết tình bạn, tình làng xóm thông qua tủ sách tự trao đổi, tự quản, tự xây dựng. Thư viện cảm xúc với chủ đề như: chia sẻ tình yêu với cộng đồng bị xã hội kỳ thị và gặp khó khăn trong cuộc sống; người trầm cảm; về vấn đề bình đẳng giới dành cho phụ nữ và trẻ em... Mảng hoạt động mô hình doanh nghiệp xã hội, nhóm Book Ambassadors đang nghiên cứu xây dựng tổ hợp xử lý, tái chế rác thải thành những tác phẩm nghệ thuật có giá trị, lợi nhuận nếu có được trích phần trăm cho các quỹ và các hoạt động như định hướng của một doanh nghiệp. Mô hình doanh nghiệp Footwear fairtrade với ý tưởng về sản phẩm không tạo khí thải CO2, tạo việc làm cho người nghèo, thợ thủ công, phát huy những giá trị văn hóa vùng miền với dự định về mức thu nhập tăng cao. Thủy chia sẻ, các dự án khởi nghiệp của chị được nhiều người tham gia ủng hộ, nhóm các bạn trong dự án cùng đóng quỹ và mỗi chương trình tại trường học sẽ sử dụng mua thùng rác, sách, nhà sách... Đến nay, Book Ambassadors đã thực hiện công việc nhặt rác, thăm các trung tâm SOS và trường học tại 31 tỉnh, thành phố và đang tiếp tục thực hiện tại các địa phương khác. Thủy từng một mình thực hiện chuyến hành trình xuyên Việt với xe đạp để kêu gọi cộng đồng cùng chung tay làm sạch rác. Hành trình diễn ra trong 70 ngày đêm bắt đầu từ cuối năm 2016 và kết thúc đầu năm 2017. Đồng hành với chị là một chiếc xe đạp mi ni Nhật cũ, một vài dụng cụ sửa xe dọc đường, một ba lô vật dụng cá nhân, các bao tải đựng rác. 70 ngày rong ruổi trên chiếc xe đạp tróc sơn, da đen sạm, có những ngày bị cảm cúm, còn chiếc xe đạp hỏng lốp phải dắt bộ giữa đường nhưng chị vẫn vượt qua khó khăn thử thách. Trong hành trình của mình, Thủy đã dừng chân ở 24 tỉnh, thành phố, dọc theo Quốc lộ 1, từ Hà Nam, Ninh Bình, Thanh Hoá, Nghệ An... tới Thành phố Hồ Chí Minh, Cà Mau. Tại mỗi nơi đến, Thủy đều liên hệ sự giúp đỡ của Đoàn Thanh niên, Cty môi trường, nhà máy xử lý rác của địa phương để kêu gọi mọi người cùng Thủy đi nhặt rác, làm sạch môi trường. Hình ảnh cô gái cá tính, nhiệt huyết đã thuyết phục nhiều người dân địa phương, đoàn viên thanh niên tham gia thành nhóm gom rác. Nhóm sẽ chọn những nơi nhiều rác như bãi biển, khu du lịch, hồ nước, khu chung cư... để tiến hành nhặt rác. Rác được thu gom trong các bao tải rồi phân loại rác vô cơ, rác hữu cơ trước khi mang tới chỗ tập kết. Ngoài nhặt rác, Thủy được các địa phương giới thiệu đến một số trường học để nói chuyện với các em nhỏ về ý thức bảo vệ môi trường. Sau chuyến đi, danh sách bạn bè của chị nhiều hơn, với nhiều người chung lý tưởng về việc làm sạch môi trường và quyên góp sách cho trẻ em nghèo. Vì niềm đam mê làm sạch rác, hiện nay Thủy đang dự định mở một xưởng sản xuất giày thủ công bằng vật liệu tái chế và vật liệu không tạo ra CO2, giảm thiểu tối đa lượng rác thải, tạo việc làm cho những người thất nghiệp, cũng như định hướng fairtrade có thể đem đến mức thu nhập cao hơn bởi Thủy tin mỗi người đều cần có một mức thu nhập nhất định để có những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
Nhiều người biết đến chị là người có niềm đam mê đặc biệt với sách. Năm 2012, khi còn học Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, chị đã thành lập nhóm nhỏ quyên góp sách và cho mượn sách miễn phí phục vụ nhu cầu đọc sách của các bạn sinh viên. Thời gian qua nhóm Book Ambassadors đã chủ động mua sách, quyên góp những cuốn sách làm nên những tủ sách cho các em nhỏ và được một số tổ chức, cá nhân tự nguyện ủng hộ như Cty CP Ecoba, một số người dân tại xóm 9, xã Thọ Nghiệp; đặc biệt nhóm còn tiếp nhận sách của những bạn ngoại quốc như: Bjorn từ Na-uy, Xavier đến từ Bỉ. Đến nay, Book Ambassadors đã xây dựng 8 ngôi nhà sách nhỏ tại xã Thọ Nghiệp và một số địa phương khác trên cả nước. Các tủ sách của Thủy đã có mặt ở Nam Định, Quảng Ngãi, Bắc Giang, Nghệ An... Ở một số địa phương khác, các “đại sứ sách” do dự án tìm và truyền cảm hứng đã tự thành lập tủ sách, tự điều hành, tổ chức hoạt động và khởi xướng dự án Book Ambassadors ở chính quê hương. Tại Nam Định, dự án được triển khai ở các huyện Giao Thủy (1 tủ), Xuân Trường (2 tủ), Hải Hậu (1 tủ), mỗi tủ sách có khoảng 100 cuốn sách được chia theo chủ đề. Ở các địa điểm đặt tủ sách, thường xuyên có học sinh đến mượn, tủ sách hoạt động theo hình thức tự quản nên các em tự do mượn, khi đọc xong sẽ có ý thức trả lại sách. Ngoài xây dựng tủ sách, nhóm còn dạy miễn phí tiếng Anh, lồng ghép các sinh hoạt như làm thơ, vẽ tranh, tái chế nghệ thuật cho các em nhỏ nhằm khuyến khích các em đến đọc sách nhiều hơn. Nhắc đến những dự định sắp tới, Thủy cho biết sẽ tìm thêm bạn bè trong và ngoài nước để cùng thực hiện dự án. Tiếp tục với các chương trình tại nhiều địa phương, trường học trên khắp mọi miền Tổ quốc và các nước bạn. Nghiên cứu tổng thể về rác thải để cho ra đời các tác phẩm nghệ thuật tái chế. Thành lập doanh nghiệp xã hội và fairtrade. Chủ động nguồn sách và kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng để xây dựng thêm nhiều tủ sách...
Chúng tôi chia tay Thủy cũng là lúc xế chiều. Đi qua những con kênh sạch rác, những tủ sách mà nhóm Book Ambassadors của Thủy gây dựng với niềm tin và tâm huyết khiến ai cũng xúc động. Một cô gái cá tính, quyết đoán với nhiều dự án khởi nghiệp gắn với việc làm từ thiện như Thủy là tấm gương sáng với các bạn trẻ hiện nay. Thông điệp mà Thủy muốn gửi tới cộng đồng là: “Chúng ta đều có những giây phút trăn trở băn khoăn về cuộc đời mình, đi tìm chính mình và tự hỏi, chính mình là ai, chính mình là gì, trong mỗi chúng ta có một phần của tôi, của bạn, của tự nhiên và của thế giới quanh ta. Bởi vậy, chúng ta hãy học tập, làm việc và đừng quên cống hiến, hãy giúp đỡ mọi người, sự thành công là khi chúng ta luôn cố theo đuổi và đến đích, nhưng chúng ta cũng có thể hiểu rằng thành công đơn giản là niềm vui, là dám đương đầu với thử thách, là được vất vả hơn người khác để họ có cuộc sống tốt hơn, xã hội ngày càng tươi đẹp hơn”./.
Viết Dư
