Qua 5 năm thực hiện theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Thành phố Nam Định đã thay đổi diện mạo rõ rệt với các tuyến đường nội thị rộng rãi, xuyên suốt trục thành phố. Các ngôi nhà đa dạng phong cách kiến trúc, các khu đô thị mọc lên san sát tạo ấn tượng mạnh mẽ về một cuộc sống đô thị hiện đại, văn minh trên nền đô thị cổ.
Đánh giá về phát triển đô thị của thành phố trong 5 năm qua, Sở Xây dựng cho biết: Điểm mạnh của quy hoạch là đã phân định rõ các khu chức năng (khu trung tâm hành chính dịch vụ cấp vùng; khu vực đô thị đa năng, trung tâm khu vực…) qua đó việc thực hiện các cấp độ quy hoạch từ quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết tương đối thuận lợi. Đối với từng khu vực như khu phố cổ, các khu dân cư đô thị mới, các khu công cộng như hồ Vị Xuyên, hồ Lộc Vượng… cũng được nghiên cứu tương đối cụ thể và đề xuất phương án quy hoạch phù hợp. Các trục phát triển đô thị được xác định là các trục động lực quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của thành phố đã được UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, UBND thành phố và các địa phương có liên quan tổ chức lập và phê duyệt các quy hoạch chính như: Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 hai bên tuyến đường Lê Đức Thọ; Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/5.000 hai bên Đại lộ Thiên Trường; quy hoạch hai bên đường dẫn cầu Tân Phong đang được lập, dự kiến hoàn thành trong năm 2017. Các quy hoạch nêu trên cơ bản đã kết nối khép kín các tuyến vành đai 1, 2 của Thành phố Nam Định với các trục liên kết vùng tạo điều kiện thuận lợi trong việc thu hút đầu tư. Đối với các quy hoạch phân khu của đô thị, hiện UBND Thành phố Nam Định đã tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch ở 21/25 phường, xã (còn 3 phường, xã đang lập điều chỉnh, dự kiến hoàn thành trong năm 2017). Trên cơ sở quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, UBND Thành phố Nam Định cùng các nhà đầu tư cũng đã tổ chức lập các quy hoạch chi tiết để thực hiện dự án cải tạo chỉnh trang đô thị như: Quy hoạch chi tiết các khu tái định cư, dân cư đô thị (Bãi Viên, Trầm Cá, Đông Mạc, Dầu Khí, Cửa Nam, Đồng Quýt…). Các khu đô thị mới cũng đã được lập, điều chỉnh như khu đô thị mới Thống Nhất, Mỹ Trung, khu đô thị Dệt may…). Các khu chức năng như khu Di tích Lịch sử - Văn hóa Trần, hồ Vị Xuyên, khu vực hồ Truyền Thống, hồ Lộc Vượng, hồ Hàng Nan… đã được lập quy hoạch chi tiết để triển khai các dự án. Thực hiện quy hoạch, các chương trình, dự án ưu tiên đầu tư nâng cấp, cải tạo đã và đang hoàn thành mang lại hiệu quả cao về mặt kinh tế - xã hội cũng như sự đồng thuận của nhân dân: Công viên Vị Xuyên, khu vực hồ Lộc Vượng, hồ Hàng Nan, hồ Năng Tĩnh; khu đô thị Dệt may trên nền Nhà máy Dệt cũ; công trình Cung thể thao cấp vùng; nâng cấp cải tạo các tuyến đường, các nút giao thông đô thị, xây dựng mới các tuyến đường đối ngoại, các bến xe mới, các tuyến đường chính đô thị như: Đại lộ Thiên Trường, tuyến đường cầu Tân Phong, tuyến đường Võ Nguyên Giáp, tuyến đường 45m phía nam sông Đào, hệ thống thoát nước.
 |
| Đường trục trung tâm tại khu tái định cư Bãi Viên - Phúc Trọng (TP Nam Định). |
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định đến thời điểm hiện tại còn bộc lộ nhiều nội dung không còn phù hợp đặt ra yêu cầu phải nghiên cứu điều chỉnh, xác định lộ trình cụ thể hơn trong giai đoạn mới. Theo quy hoạch được duyệt Thành phố Nam Định mở rộng địa giới hành chính gồm toàn bộ huyện Mỹ Lộc, 3 xã Đại An, Thành Lợi, Tân Thành (Vụ Bản), 5 xã Nam Mỹ, Nam Toàn, Hồng Quang, Điền Xá, Nghĩa An (Nam Trực). Tuy nhiên, đối chiếu với thực tế, không gian phát triển theo quy hoạch thời gian qua chủ yếu nghiên cứu cải tạo khu trung tâm thành phố hiện hữu. Do đó, đồ án quy hoạch chưa định hướng cụ thể phát triển các khu vực lân cận như Nam Trực, Vụ Bản, Mỹ Lộc. Năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã bỏ quy hoạch KCN Thành An (Vụ Bản) ra khỏi quy hoạch phát triển KCN của cả nước, do đó cần nghiên cứu phương án quy hoạch khu vực này cho phù hợp, tránh lãng phí tài nguyên đất. Chức năng một số khu vực không gian công cộng, công viên cây xanh, mặt nước như hồ Đình Ông, hồ Năng Tĩnh… không còn đủ quỹ đất để thực hiện, cần xem xét điều chỉnh bổ sung và cân bằng sử dụng đất các chức năng này. Chỉ tiêu sử dụng đất (mật độ, tầng cao, hệ số sử dụng đất) của một số khu vực xây dựng mới không còn phù hợp với yêu cầu phát triển như tuyến đường Đông A, tuyến Quốc lộ 10 qua thành phố. Một số dự án vẫn còn khó khăn về giải phóng mặt bằng khiến hiệu quả đầu tư của dự án bị giảm sút, hạ tầng thiếu đồng bộ gây mất mỹ quan đô thị như dự án khu đô thị mới Tây Đông Mạc, ven kênh tiêu T3-11 thuộc dự án khu tái định cư Đông Đông Mạc… Tại một số nút giao thông nội thị xung đột giao thông lớn nên thường xuyên tái diễn tình trạng các phương tiện gây cản trở lẫn nhau và phải lưu thông với tốc độ thấp như: ngã tư Lê Hồng Phong - Hoàng Văn Thụ, ngã tư Trần Hưng Đạo - Trường Chinh, ngã tư Văn Cao - Trần Nhân Tông - Giải Phóng; ngã tư Trần Huy Liệu - Giải Phóng; điểm giao cắt giữa đường sắt và đường Trần Huy Liệu (ghi Nam)... đòi hỏi cần xem xét lại tổng thể hệ thống giao thông đô thị về hướng tuyến, đấu nối cũng như mặt cắt để phù hợp với sự phát triển và nhu cầu giao thông thực tế. Hiện nay, cầu Đò Quan nằm trong đô thị đã bị quá tải, cần nghiên cứu bổ sung thêm một số cây cầu kết nối 2 bên bờ sông Đào tạo động lực thúc đẩy phát triển khu vực phía nam nói riêng và toàn thành phố nói chung.
Với mục tiêu đảm bảo xây dựng Thành phố Nam Định là đô thị xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Thông báo số 66/TB-UBND ngày 28-4-2017, Sở Xây dựng đã khẩn trương triển khai và rà soát trình tự thủ tục, các nội dung điều chỉnh quy hoạch đồng thời ban hành Công văn số 375/SXD-QH ngày 12-5-2017 về điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định. Trong đó, yêu cầu Thành phố Nam Định và 3 huyện: Mỹ Lộc, Vụ Bản, Nam Trực đánh giá quá trình triển khai thực hiện quy hoạch, những mặt đạt được và chưa đạt được, nêu rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, trọng tâm trên địa bàn quản lý; những bất cập, chưa hợp lý trong đồ án quy hoạch chung đã được phê duyệt; đề xuất giải pháp, nội dung có tính chủ trương về điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Nam Định. Bên cạnh đó, Sở Xây dựng đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo giai đoạn trước mắt để thực hiện Nghị quyết 06/NQ-TU ngày 9-6-2016 của Tỉnh ủy về tập trung xây dựng, phát triển Thành phố Nam Định hình thành rõ nét một số chức năng trung tâm vùng nam đồng bằng sông Hồng giai đoạn 2016-2020; giao UBND thành phố tổ chức rà soát cụ thể một số nội dung liên quan đến chức năng, chỉ tiêu sử dụng đất của một số khu vực không còn phù hợp, đặc biệt là hệ thống giao thông đô thị trên phạm vi thành phố hiện hữu, lập báo cáo về nội dung và kế hoạch điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị, tổ chức xin ý kiến cộng đồng dân cư trong khu vực điều chỉnh và các xã xung quanh chịu ảnh hưởng trực tiếp để báo cáo UBND tỉnh trình Bộ Xây dựng, Thủ tướng Chính phủ xem xét. Giai đoạn sau năm 2020, giao Sở Xây dựng chủ trì phối hợp UBND thành phố, các huyện Mỹ Lộc, Vụ Bản, Nam Trực và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, rà soát xem xét tham mưu cho UBND tỉnh việc điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định theo quy định để đáp ứng với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương giai đoạn tiếp theo./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
