Theo quy hoạch cũ, đến nay, trên địa bàn tỉnh có 20 CCN đã được UBND tỉnh cho phép đầu tư xây dựng với tổng diện tích 419,17ha. Các CCN này đã cơ bản được lấp đầy. Tuy nhiên thời gian qua, do buông lỏng quản lý dẫn đến việc sử dụng đất trong các CCN phát sinh, tồn tại nhiều bất cập. Trong đó, nổi cộm nhất là việc chấp hành các quy định pháp luật về đất đai, xây dựng nhà xưởng trên đất, nghĩa vụ tài chính liên quan đến sử dụng đất, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong các CCN.
Tại huyện Ý Yên, có 3 CCN gồm Yên Xá 3,15ha, là CCN đầu tiên trên địa bàn tỉnh đã lấp đầy ngay sau khi san lấp năm 2004, CCN La Xuyên xã Yên Ninh 6,7ha, đã lấp đầy ngay sau khi giao đất, các doanh nghiệp đã đi vào hoạt động. CCN phía nam Thị trấn Lâm 18ha giai đoạn 1 đã lấp đầy. Trong đó, CCN Yên Ninh đã sớm lấp đầy nhưng có hiện tượng một doanh nghiệp đăng ký 1 lô đất sau đó tự ý chia nhỏ cho nhiều đơn vị khác. Tại CCN phía nam Thị trấn Lâm, Cty CP Đống Đa được giao đất từ năm 2010 nhưng chưa tổ chức xây dựng. Tại huyện Nam Trực, theo quy hoạch cũ có 2 CCN là CCN Vân Chàng được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2001 với tổng diện tích 10,2ha, giao UBND Thị trấn Nam Giang là chủ đầu tư, giai đoạn 1, từ năm 2003 đã sử dụng 6,7ha với 80 cơ sở cơ khí đã lấp đầy. Giai đoạn 2, CCN Vân Chàng hơn 3ha nhưng do nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nên huyện có quan điểm không mở rộng nữa. CCN tập trung Đồng Côi, Thị trấn Nam Giang được UBND tỉnh phê duyệt đầu tư xây dựng tại Quyết định số 1378/QĐ-UBND ngày 28-6-2007 với tổng diện tích 27,35ha, giai đoạn 1 đã triển khai thực hiện 15,15ha. Sau khi cơ bản hoàn thành việc xây dựng hạ tầng giai đoạn 1, Ban Quản lý dự án, Phòng TN và MT, UBND Thị trấn Nam Giang đã có biên bản tạm giao đất cho 31 doanh nghiệp (21 Cty và 10 hộ sản xuất) thời điểm chủ yếu từ năm 2011. Đến nay mới có 3 đơn vị làm thủ tục thuê đất. Trong đó, Cty TNHH Kim khí Anh Tú và Cty TMDV Minh Thành Công được UBND tỉnh có quyết định cho thuê đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Cty TMXNK Huyền Trang đang làm thủ tục trình UBND tỉnh cho thuê đất. Còn lại 29 doanh nghiệp chưa có thủ tục xin thuê đất, chưa nộp tiền thuê đất và thuế phi nông nghiệp. Qua đôn đốc của Chi cục Thuế mới chỉ có 20 doanh nghiệp đã kê khai nhưng chưa nộp tờ khai, 12 doanh nghiệp đã nộp tờ khai tính thuế, còn 9 doanh nghiệp chưa kê khai. Theo đánh giá của các cấp, ngành chức năng tại cuộc họp xác định và thống nhất phương hướng giải quyết các sai phạm, vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất đai đầu tháng 8-2017 do UBND tỉnh tổ chức, không chỉ riêng huyện Ý Yên, Nam Trực mà tình trạng sai phạm như trên trong công tác quản lý, sử dụng đất của các CCN cũng tồn tại ở hầu hết các địa phương.
 |
| CCN Vân Chàng, Thị trấn Nam Giang (Nam Trực). |
Với mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng đất các CCN, UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương phải thực hiện đồng bộ các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất đai trong các CCN, về lâu dài phải kiên quyết xử lý, khắc phục các bất cập, sai phạm. Trước mắt, UBND tỉnh chỉ đạo đến tháng 10-2017 các địa phương phải hoàn tất việc kiểm tra, rà soát, báo cáo đánh giá việc chấp hành các quy định pháp luật liên quan trong quản lý, sử dụng đất các CCN; đánh giá và nghiên cứu để điều chỉnh lại mô hình quản lý của các CCN; đề xuất phương án đổi mới hoặc chuyển đổi để hoàn thiện mô hình quản lý, khắc phục được các bất cập trong quản lý, sử dụng đất trong các CCN. Theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh, đến nay các địa phương đang tập trung cao cho công tác kiểm tra, rà soát, thống kê các vi phạm, bất cập và xây dựng phương án đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất của các CCN. Huyện Trực Ninh đã yêu cầu Trung tâm phát triển CCN khẩn trương báo cáo đánh giá việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, xây dựng, bảo vệ môi trường đối với từng dự án trong CCN. Yêu cầu UBND xã Trực Hùng và các Thị trấn Cổ Lễ, Cát Thành khẩn trương rà soát, thống kê hiện trạng sử dụng đất của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong CCN; đánh giá tỷ lệ lấp đầy và việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, bảo vệ môi trường đối với từng dự án trong CCN. Yêu cầu Phòng Công thương đánh giá việc chấp hành các quy định pháp luật về xây dựng đối với từng dự án trong CCN; đánh giá hiện trạng hiệu quả quản lý các CCN trên địa bàn; đề xuất phương án đổi mới mô hình quản lý CCN. Giao Chi cục Thuế thống kê các doanh nghiệp, hộ gia đình còn nợ tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, tiền thuê đất; trên cơ sở doanh thu sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, hộ gia đình; đánh giá hiệu quả sử dụng đất tại các CCN trên địa bàn huyện. Tại huyện Nam Trực ngày 18-8-2017, UBND huyện đã tổ chức buổi làm việc với các doanh nghiệp thuê đất sản xuất, kinh doanh tại CCN Đồng Côi, Thị trấn Nam Giang. Để thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai và nghị định của Chính phủ về thuê đất sản xuất, kinh doanh tại CCN, UBND huyện thống nhất ý kiến chỉ đạo: Giao Chi cục Thuế chủ trì phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch, Phòng TN và MT, Công an huyện làm việc với các doanh nghiệp chưa kê khai để tính thuế, doanh nghiệp đã kê khai nhưng chưa nộp tờ khai, doanh nghiệp đã nộp tờ khai để thông báo rõ các văn bản pháp luật quy định liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính (tiền thuê đất, thuế phi nông nghiệp) khi doanh nghiệp thuê đất trong CCN. Căn cứ các văn bản quy định, chính sách pháp luật của Nhà nước, đến nay Chi cục Thuế huyện đã hoàn tất phương án tạm tính tiền thuê đất tại CCN tập trung Đồng Côi (giai đoạn 1), đồng thời đôn đốc các đơn vị nộp tiền vào ngân sách Nhà nước theo quy định. Trường hợp doanh nghiệp cố tình không chấp hành thì hoàn thiện hồ sơ cưỡng chế thu nợ hoặc chuyển cơ quan công an để xử lý theo quy định của pháp luật. Giao Phòng Công thương làm việc với Điện lực huyện nắm rõ số liệu tiêu thụ điện của các Cty và hộ sản xuất đang thuê đất tại CCN, cung cấp cho Chi cục Thuế để có căn cứ tính thời gian các doanh nghiệp và hộ sản xuất bắt đầu sản xuất, kinh doanh tính thuế. Phối hợp với Chi cục Thuế đôn đốc các đơn vị thuê đất thực hiện việc kê khai và nộp thuế theo quy định. Giao Phòng TN và MT căn cứ quy định của pháp luật tham mưu cho UBND huyện hướng dẫn các Cty, hộ sản xuất đang sử dụng đất tại CCN Đồng Côi hoàn thiện các thủ tục, hồ sơ thuê đất để đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, ra quyết định cho thuê đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính (tiền thuê đất, thuế phi nông nghiệp). Yêu cầu các doanh nghiệp thuê đất sản xuất, kinh doanh tại CCN Đồng Côi, Thị trấn Nam Giang chưa thực hiện việc kê khai nộp thuế khẩn trương hoàn thiện các thủ tục kê khai để thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước khi thuê đất sản xuất, kinh doanh tại CCN theo quy định của pháp luật.
Đất đai là tài nguyên hữu hạn. Việc thành lập các CCN tập trung để tạo mặt bằng lớn đáp ứng nhu cầu đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh góp phần phát triển kinh tế - xã hội, do vậy cần phải quản lý chặt chẽ để việc sử dụng đúng mục đích, chống lãng phí, ngăn chặn nguy cơ trục lợi, tham nhũng, gây mất trật tự an ninh nông thôn./.
Bài và ảnh: Thanh Thuý
