Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về quản lý, kiểm soát hoạt động khai thác cát, UBND tỉnh, các ngành chức năng, các địa phương trong tỉnh đã chủ động nắm bắt tình hình, sớm xây dựng kế hoạch, triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ tăng cường hoạt động tuần tra, kiểm soát, bắt giữ, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác tài nguyên trái phép. Do đó, các ngành chức năng và chính quyền các cấp đã cơ bản làm chủ tình hình, không có hiện tượng bảo kê cho tổ chức, cá nhân khai thác cát trái phép, không để hình thành các điểm, tụ điểm phức tạp liên quan đến khai thác cát đen trên các tuyến đường thủy. Tuy nhiên, do nhu cầu về sử dụng cát phục vụ san lấp các công trình trọng điểm và công trình dân sinh trên địa bàn tỉnh hiện nay rất cao nên trên tuyến sông Ninh Cơ và sông Hồng có hiện tượng các phương tiện khai thác cát loại nhỏ (từ 5-7m3) lợi dụng việc đóng mở các cống lấy nước nội đồng để đưa phương tiện ra khai thác cát trái phép. Các phương tiện lại này đều không có đăng ký, đăng kiểm, người điều khiển không có chứng chỉ chuyên môn. Việc khai thác cát trái phép thường diễn ra vào ban đêm, gây mất an toàn và tiềm ẩn nguy cơ xảy ra TNGT đường thủy, gây bức xúc cho nhân dân.
 |
| Khai thác, vận chuyển cát trên sông Đào (TP Nam Định). |
Để đảm bảo tốt trật tự ATGT đường thủy, ngăn chặn có hiệu quả đối với các hoạt động khai thác cát trái phép của các phương tiện loại nhỏ, theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh, các huyện đã chủ động tổ chức nhiều buổi họp liên ngành bàn phương án giải quyết tình trạng này. Huyện Trực Ninh đã chỉ rõ tình trạng các phương tiện lợi dụng việc đóng, mở các cống lấy nước nội đồng để đưa phương tiện ra khai thác cát trái phép trên sông Ninh Cơ và sông Hồng, đặc biệt là ở địa phận các xã: Phương Định, Liêm Hải, Việt Hùng, Trực Thanh, Trực Thuận, Thị trấn Cát Thành... UBND huyện đã ban hành văn bản chỉ đạo các xã, thị trấn chấn chỉnh tình trạng trên. Trong đó, huyện chỉ đạo các phòng chức năng, các địa phương và đơn vị liên quan tập trung rà soát, lập danh sách các phương tiện khai thác cát trên địa bàn, đặc biệt là các phương tiện loại nhỏ. Tuyên truyền và yêu cầu các chủ phương tiện ký cam kết không khai thác cát trái phép trên các tuyến sông Hồng và sông Ninh Cơ. Huyện còn yêu cầu Phòng Công thương, NN và PTNT, TN và MT, Công an huyện và các cơ quan, đơn vị liên quan theo chức năng, nhiệm vụ hướng dẫn UBND các xã, thị trấn tuyên truyền và phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định, thường xuyên báo cáo kết quả gửi về UBND huyện. Bên cạnh đó, các ngành chức năng đã phối hợp với Công an các huyện, các xã ven sông tăng cường tuyên truyền, kiểm tra xử lý nhưng đến nay tình trạng này vẫn chưa được xử lý triệt để. Theo đồng chí Phạm Vũ Tuấn, Phó Phòng Cảnh sát đường thủy (Công an tỉnh) cho biết: Công tác kiểm tra, xử lý loại vi phạm này có nhiều khó khăn đặc thù. Do sử dụng tàu nhỏ, thời gian hút cát rất ngắn (chỉ khoảng nửa tiếng) đã đủ sức chứa của phương tiện nên đối tượng vi phạm có thể nhanh chóng đưa tàu vào các tuyến sông nội đồng tẩu tán. Nhiều trường hợp lực lượng chức năng phát hiện hoặc được mật báo có vi phạm nhưng cũng không kịp tiếp cận, bắt giữ đối tượng, phương tiện vi phạm. Các đối tượng này thường lợi dụng thời điểm mưa gió, tối đêm, khi phát hiện có dấu hiệu xuất hiện của lực lượng chức năng, các chủ phương tiện nhanh chóng bỏ lại phương tiện, lẩn trốn, né tránh. Có không ít đối tượng vi phạm ngoan cố, trong điều kiện đêm tối và công suất tàu nhỏ nhưng vẫn cố điều khiển phương tiện bỏ trốn, nếu lực lượng chức năng kiên quyết truy đuổi dễ dẫn đến nguy cơ bị đắm tàu, thậm chí có thể xảy ra tai nạn, gây thiệt hại về tài sản, tính mạng con người. Đặc biệt, qua công tác phối hợp xử lý vi phạm khai thác cát trái phép của các đối tượng sử dụng tàu loại nhỏ cho thấy các cấp chính quyền địa phương mới quyết liệt trên văn bản, kết quả xử lý thực tế còn nhiều hạn chế.
Để giải quyết triệt để, tận gốc sai phạm trong sử dụng phương tiện loại nhỏ khai thác cát trái phép, Phòng Cảnh sát đường thủy đã tham mưu với Ban giám đốc Công an tỉnh có văn bản đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, các địa phương tăng cường công tác phối hợp, tập trung thực hiện đồng bộ các biện pháp, đảm bảo giải quyết cả phần ngọn và phần gốc của sai phạm. Sở NN và PTNT và các địa phương cần quyết liệt chỉ đạo các Cty TNHH một thành viên KTCTTL Xuân Thủy, Nam Ninh nghiêm túc triển khai biện pháp hạn chế chiều cao khi mở cống để ngăn chặn các phương tiện khai thác cát trái phép lưu thông được. Ngoài ra, các địa phương thường xuyên tuyên truyền đến các chủ phương tiện, kiểm tra, phát hiện xử lý nghiêm các trường hợp khai thác cát trái phép trên địa bàn. Kiên quyết xử lý trách nhiệm liên đới của Chủ tịch UBND cấp xã và lãnh đạo UBND huyện phụ trách nếu để xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép phức tạp gây bức xúc trong dư luận. Sở GTVT quan tâm chỉ đạo các phòng, ban chức năng tăng cường phối hợp, trao đổi tình hình liên quan đến công tác đăng ký, đăng kiểm phương tiện thủy. Chủ động thông báo những trường hợp phương tiện hết hạn đăng kiểm để tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định. Sở TN và MT chỉ đạo các phòng chuyên môn tăng cường phối hợp với lực lượng Công an trong thanh tra, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, tiêu thụ trái phép cát, sỏi lòng sông trên địa bàn./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
