Những năm qua, thực hiện mục tiêu hoàn thiện hệ thống thủy lợi theo quy hoạch đã được duyệt, huyện Hải Hậu đã không ngừng quan tâm, chú trọng đầu tư nâng cấp hệ thống các tuyến kênh thủy lợi trọng yếu của huyện như kênh Rộc, kênh Múc, kênh Đối, kênh Ninh Mỹ… Chỉ trong vòng 2 năm (2014, 2015) huyện đã hoàn thành 2 gói thầu lớn nâng cấp hai tuyến kênh Đối và kênh Ninh Mỹ thuộc dự án “Nâng cấp hạ tầng thủy lợi huyện Hải Hậu” từ nguồn vốn vay nước ngoài góp phần phát triển kết cấu hạ tầng thủy lợi theo hướng hiện đại hóa, phục vụ đa mục tiêu, tăng hiệu quả cấp nước cho sản xuất, chủ động phòng, chống và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai.
Tuyến kênh Ninh Mỹ nằm phía nam huyện Hải Hậu, chạy từ đông sang tây qua các xã Hải Cường, Thị trấn Cồn, Hải Sơn, Hải Phú, Hải Phong, Hải Ninh, Hải Giang, giữ vai trò trọng yếu trong hệ thống tưới cho khu vực phía nam huyện và tiêu úng đến sông Ninh Cơ qua cống Ninh Mỹ. Kênh được thiết kế để tưới cho 1.650ha đất canh tác và tiêu nước cho diện tích 6.250ha của các xã Hải Sơn, Hải Long, Hải Đường, Hải Cường, Hải Phú, Hải Giang, Hải Ninh, Hải Phong, Hải Tân, Hải Minh, Hải Anh. Hiện tại, tổng chiều dài toàn tuyến kênh là 9,137km với chiều rộng đáy từ 10-20m, cao độ đáy sâu 2,5m và cao độ bờ kênh là 2m. Vì kênh đã được sử dụng từ năm 1940 nên đã bị bồi lắng và thu hẹp do các hoạt động lấn chiếm trái phép của khu dân cư hai bên bờ cũng như sạt lở mái kênh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tưới, tiêu. Tuyến kênh Đối chạy từ bắc sang nam với điểm đầu tại cống Đối trên sông Ninh Cơ, qua các xã Hải Minh, Hải Anh, Hải Đường, Hải Phú và nối với kênh Ninh Mỹ. Tổng chiều dài toàn tuyến là 14,215km với chiều rộng đáy là 10m, cao độ đáy sâu 1,5m, cao độ bờ kênh là 1,5m. Kênh này có chức năng dẫn nước từ sông Ninh Cơ tưới cho 2.538ha đất trồng và tiêu nước cho 1.500ha vùng đất trũng của huyện. Thêm vào đó, đây còn là tuyến giao thông đường thủy nội địa khu vực. Kênh này cũng đã bị bồi lắng và sạt lở mái kênh làm suy giảm năng lực tưới, tiêu. Bên cạnh đó, do cao trình mặt đất tự nhiên của huyện ven biển nhiều nơi thấp hơn mực nước biển nên chịu ảnh hưởng nặng của biến đổi khí hậu, mặn xâm nhập sâu vào nội đồng.
 |
| Tuyến kênh Đối qua xã Hải Minh được kè đá, góp phần phát triển kết cấu hạ tầng thuỷ lợi. |
Xuất phát từ nhu cầu thực tế, với mục tiêu đồng bộ hóa hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn, nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua phát triển bền vững nền sản xuất nông nghiệp, giảm thiểu tác động của nhiễm mặn, ô nhiễm nguồn nước, cải thiện môi trường; tăng cường năng lực khai thác giao thông đường thủy nội địa, huyện tranh thủ sự ủng hộ của các cấp, ngành triển khai các dự án lớn về cải tạo hạ tầng thủy lợi từ nguồn vốn nước ngoài triển khai dự án “Nâng cấp hạ tầng thuỷ lợi huyện Hải Hậu”. Dự án bao gồm: nạo vét, kiên cố hóa kênh Đối với tổng chiều dài kênh là 14,251km; xây mới đập Thượng Trại, cầu vào xã Hải Minh, cống Đối 2A, cống Đối 4 và cống Đối 6; nạo vét, kiên cố hóa kênh Ninh Mỹ với tổng chiều dài 9,135km; xây dựng mới cống Đối 24A và cống Đối 35. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2014-2018 với tổng mức đầu tư trên 404 tỷ đồng. Đồng chí Mai Văn Quyết, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện phấn khởi cho biết: “Đến nay, dự án đã cơ bản hoàn thành, vượt tiến độ kế hoạch đề ra hơn 1 năm. Qua 2 năm triển khai xây dựng, huyện đã hoàn thành gói thầu cải tạo và nâng cấp kênh Đối, kênh Ninh Mỹ và đã đưa công trình vào phục vụ sản xuất và phát huy hiệu quả rõ rệt từ vụ xuân năm 2016”. Có được kết quả trên Ban quản lý dự án đã phân công trách nhiệm cho từng cán bộ; tích cực kiểm tra, đôn đốc nhà thầu thi công tổ chức thi công đúng tiến độ thường xuyên hằng tháng. Có giải pháp tích cực đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo tuyệt đối an toàn; thi công đảm bảo chất lượng, đúng thiết kế kỹ thuật, mỹ thuật công trình. Đặc biệt trong năm 2015, mưa bão nhiều, kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ. Do đó, để vừa đảm bảo tiến độ thi công vừa thực hiện tốt nhiệm vụ tưới tiêu phục vụ sản xuất, Ban quản lý dự án đã chỉ đạo cán bộ bám sát công trường, trực tiếp tìm biện pháp khắc phục khó khăn do thời tiết mưa bão gây ra để triển khai dự án. Các đơn vị thi công phải chọn thời điểm thích hợp để ngăn dòng và dùng bê tông tươi để thi công, nhằm đảm bảo yêu cầu về thời gian. Ngoài ra, khu vực xung quanh mố cầu có hàng chục công trình dân sinh được xây dựng kiên cố nên khi triển khai xây dựng đơn vị phải tiến hành kè bờ, tránh nguy cơ sụt lún trong quá trình thi công. Đồng thời, có biện pháp thi công hợp lý để tránh ách tắc dòng chảy kênh mương. Nhờ vậy, mọi công trình đều đảm bảo tiến độ thi công vượt thời gian và không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Đồng chí Trần Thanh Phong, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Minh cho biết:
Dự án cải tạo và nâng cấp kênh Đối trên địa bàn xã dài 1,5km chạy dọc suốt xóm 8, kết nối kênh Đối với sông Đối Con 1 và 2, sông Múc 2 của huyện. Dự án được khởi công vào đầu tháng 10-2015 gồm 2 hạng mục chính là kè kênh Đối và mở rộng cầu Hải Minh. Thực hiện chỉ đạo của UBND huyện, một tháng trước khi khởi công, xã đã tuyên truyền, vận động người dân xóm 8 sống dọc tuyến kênh chủ động giải tỏa mặt bằng, chặt cây cối, hoa màu lấn chiếm trước đây tạo mặt bằng sạch cho đơn vị thi công. Đồng thời, xã chủ động phối hợp với đơn vị thi công xây dựng kế hoạch tưới tiêu phù hợp, đảm bảo mùa vụ. Vì thế, tiến độ thi công dự án hết sức thuận lợi. Đến tháng 4-2016, hạng mục kè 1,5km phía tây kênh Đối và mở rộng cầu Hải Minh (từ 2,7m lên 6m; hoàn thành trước 2-9-2016) do Cty CP Tổng hợp Xây dựng Quảng Trị thi công đã hoàn thành. Đến nay, năng lực tưới, tiêu thoát nước phục vụ nông nghiệp của xã đã được nâng cao đáng kể thông qua sông Đối và sông Trệ. Đặc biệt, cầu Hải Minh được mở rộng tăng khả năng lưu thông của phương tiện đã đáp ứng tốt nhu cầu phát triển ngành nghề của địa phương là mộc mỹ nghệ, giao lưu thương mại dịch vụ được mở rộng và sôi động hơn, cảnh quan môi trường nông thôn dọc tuyến kênh được cải thiện đáng kể. Ước tính, dự án hoàn thành đã đem lại lợi ích về phát triển kinh tế nông nghiệp cho toàn huyện và hơn 105 nghìn người ở các xã quanh 2 tuyến kênh quan trọng này.
Xây dựng nâng cấp hạ tầng thủy lợi sẽ góp phần giúp huyện Hải Hậu nâng cao đáng kể năng lực phòng chống, giảm nhẹ thiên tai tuyến biển, từng bước xoá các trọng điểm phòng chống lụt bão xung yếu, phục vụ kịp thời, hiệu quả cho sản xuất nông nghiệp; đồng thời cải tạo giao thông nông thôn, tạo điều kiện cho công tác ứng cứu đê điều trong mưa bão. Ngoài ra, dự án còn giúp cải tạo môi trường sinh thái, cảnh quan du lịch, góp phần xoá đói giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, hướng tới mục tiêu xây dựng NTM bền vững và phát triển của huyện trong giai đoạn 2016-2020./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
