Tập trung các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh

Nhiều chỉ tiêu giảm sâu

 

Theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2016 là năm tỉnh ta có số chỉ số thành phần tăng điểm thấp nhất (5 chỉ số) và cũng là năm có nhiều chỉ số thành phần giảm điểm nhất (4 chỉ số). Có 5/9 chỉ số thành phần của PCI đạt và vượt so với năm 2015 như: tính minh bạch; chi phí không chính thức; tính năng động của chính quyền tỉnh; dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, gia nhập thị trường. Các chỉ số thành phần tăng gồm: cạnh tranh bình đẳng đạt 5,13 điểm, đứng thứ 29/63 tỉnh, thành phố, tăng 11 bậc và 0,51 điểm; chi phí không chính thức đạt 5,48 điểm, đứng thứ 24/63, tăng 0,53 điểm và 9 bậc; hỗ trợ doanh nghiệp đạt 5,91 điểm, đứng thứ 17/63, tăng 0,05 điểm và 1 bậc; gia nhập thị trường đạt 8,58 điểm, đứng thứ 29/63, tăng 1 bậc; tính năng động đạt 5,01 điểm (năm đầu tiên trong giai đoạn 2007-2016 đạt mức trên 5 điểm), đứng thứ 25/63, tăng 0,19 điểm và 2 bậc so với năm 2015. Trong năm 2016, chỉ có duy nhất chỉ số thành phần tính minh bạch giữ nguyên điểm, đạt 6,06 điểm, đứng thứ 43/63 nhưng giảm 5 bậc so với năm trước. Có 4 chỉ số giảm điểm và hạ nhiều bậc là: thiết chế pháp lý, tiếp cận đất đai, đào tạo lao động, chi phí thời gian. Trong đó: thiết chế pháp lý đạt 3,86 điểm, giảm 2,14 điểm, hạ tới 39 bậc và đứng thứ 63/63; tiếp cận đất đai đạt 5,75 điểm, xếp thứ 35/63, giảm 0,57 điểm và hạ 18 bậc; đào tạo lao động đạt 5,93 điểm, đứng thứ 32/63, hạ 16 bậc; chi phí thời gian đạt 56,16 điểm, xếp thứ 46/63, giảm 0,31 điểm và hạ 12 bậc... so với năm 2015. Theo đánh giá của VCCI, trong số 10 chỉ số thành phần PCI với 111 chỉ tiêu cơ sở có: 34 chỉ tiêu (bằng 30,6%) đứng ở tốp 20 tỉnh, thành phố dẫn đầu; 54 chỉ tiêu (48,7%) đứng ở nhóm giữa bảng xếp hạng (từ 21-50) và có 23 chỉ tiêu (20,7%) chỉ tiêu đứng cuối bảng xếp hạng. Bên cạnh những yếu tố tích cực, theo khảo sát của VCCI, nguyên nhân chính dẫn tới việc nhiều chỉ số thành phần PCI của tỉnh ta giảm điểm, tụt hạng là do vẫn còn tồn tại nhiều yếu tố chưa được cải thiện, thậm chí yếu kém. Đơn cử như chỉ số tiếp cận đất đai có 8 chỉ tiêu cơ sở thì chỉ có 2 chỉ tiêu (sự thay đổi khung giá đất phù hợp với sự thay đổi của thị trường và doanh nghiệp có mặt bằng kinh doanh) được cải thiện; 1 tiêu chí là diện tích đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giữ hạng so với năm trước. Ở chỉ số chi phí thời gian (để doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính) cũng tồn tại nhiều vấn đề. Từ năm 2012 đến nay, chỉ số này liên tục giảm và đến năm 2016 là năm có mức giảm sâu nhất, có 7/9 chỉ tiêu cơ sở thấp hơn mức trung bình của cả nước (xếp hạng từ 35-45/63; cá biệt có tiêu chí thành phần đánh giá thủ tục giấy tờ đơn giản xếp thứ 62/63). Theo đánh giá của doanh nghiệp, chỉ số này còn tồn tại những vấn đề: chỉ có 35% doanh nghiệp tham gia đánh giá cho rằng thủ tục giấy tờ đơn giản; 37% doanh nghiệp đánh giá cán bộ Nhà nước chưa thân thiện; cán bộ giải quyết công việc không hiệu quả; doanh nghiệp phải đi lại nhiều lần để lấy dấu và chữ ký; số cuộc thanh tra/kiểm tra và số giờ thực hiện trong năm chưa được cải thiện (2 cuộc, 8 giờ/năm). Yếu kém nhất (theo đánh giá của doanh nghiệp) là chỉ số thiết chế pháp lý với 12 tiêu chí cơ sở. Năm 2016, chỉ số này giảm 2,14 điểm; tụt 39 bậc xếp hạng, đứng thứ 63 của cả nước do có đến 9/12 tiêu chí cơ sở thấp hơn mức trung bình của cả nước (đặc biệt có 7/12 tiêu chí rất thấp, xếp hạng từ 56-63/63). Những vấn đề tồn tại của chỉ số này là: tỷ lệ nguyên đơn ngoài quốc doanh giảm từ 100% xuống 0% trên tổng số nguyên đơn tại tòa án; có trên 100 doanh nghiệp ngoài quốc doanh thụ lý tranh chấp tại toà án kinh tế (cấp tỉnh); chỉ có 22% doanh nghiệp ghi nhận hệ thống pháp luật có cơ chế giúp doanh nghiệp tố cáo hành vi tham nhũng của cán bộ... Một chỉ số thành phần quan trọng ảnh hưởng đến chỉ số tổng PCI của tỉnh ta là đào tạo lao động. Trong số 11 tiêu chí cơ sở của chỉ số này có đến 9 tiêu chí giảm sút thứ hạng: tỷ lệ người lao động được đào tạo nghề giảm; chất lượng đào tạo nghề giảm; chi phí của doanh nghiệp tăng cao cho việc tuyển dụng và đào tạo lao động đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh; số doanh nghiệp muốn tiếp tục sử dụng dịch vụ giới thiệu việc làm giảm từ 56% (năm 2015) xuống còn 47% (năm 2016) dẫn tới việc tụt hạng 32 bậc, xếp thứ 54/63 tỉnh, thành phố trong cả nước...

Cần nỗ lực vượt bậc

 

Trước tình hình đó, trong tháng 6-2017, UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị đánh giá, phân tích các chỉ số PCI năm 2016, bàn giải pháp nâng cao chỉ số PCI năm 2017 và các năm tiếp theo. Căn cứ vào kết quả phân tích, đánh giá cụ thể và trách nhiệm của từng sở, ngành theo Kế hoạch số 37/KH-UBND ngày 27-5-2014 của UBND tỉnh, Sở KH và ĐT đã xây dựng 2 phương án cải thiện chỉ số PCI tỉnh ta với các mục tiêu, thời hạn cụ thể. Phương án 1 mục tiêu là từ năm 2017-2019 chỉ số PCI tỉnh ta đứng đầu nhóm khá (với điểm số lần lượt từng năm là: 59,27; 59,61; 59,93); năm 2020 bước vào nhóm tốt với điểm số 60,16. Phương án 2 mục tiêu cụ thể là trong các năm 2017, 2018 chỉ số PCI tỉnh ta ở nhóm đầu hạng khá (với tổng điểm lần lượt là: 59,43 và 59,89); các năm 2019, 2020 ở nhóm tốt với tổng điểm lần lượt là 60,32 và 60,64. 

 

Để thực hiện và hoàn thành mục tiêu cải thiện chỉ số PCI năm 2017 và các năm tiếp theo, UBND tỉnh giao Sở KH và ĐT xây dựng kế hoạch, tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ tỉnh thực hiện đồng bộ 11 nhóm giải pháp quyết liệt chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, đồng hành cùng doanh nghiệp thực hiện tốt nhiệm vụ cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh cho cộng đồng doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn. Trước mắt, để cải thiện và nâng cao chỉ số PCI trong năm 2017 và các năm tiếp theo, UBND tỉnh yêu cầu các ngành, các cấp tiếp tục rà soát, nghiên cứu, quán triệt để cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị hiểu, nắm chắc các nội dung chỉ số thành phần PCI. Trong năm 2017, UBND tỉnh đặt mục tiêu phấn đấu đạt điểm số PCI tương đương với năm 2015 (59,52 điểm); năm 2018 đạt từ 60 điểm trở lên. Để thực hiện và hoàn thành mục tiêu đó, UBND tỉnh yêu cầu các ngành, các cấp: tăng cường tuyên truyền, phổ biến, lắng nghe kiến nghị và giải thích cho doanh nghiệp nắm được các chủ trương, cơ chế, chính sách của Trung ương, của tỉnh; từng ngành, từng cấp cần nghiêm túc rà soát, kiểm tra để xây dựng kế hoạch khắc phục những bất cập, hạn chế, từng bước nỗ lực cải thiện các chỉ số thành phần PCI; tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả công tác cải cách hành chính, công khai các văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chương trình công tác của đơn vị trên các phương tiện thông tin đại chúng để các doanh nghiệp tìm hiểu, cập nhật. UBND tỉnh giao Sở TT và TT phối hợp hướng dẫn các ngành, các cấp xây dựng cơ sở dữ liệu số để hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt thông tin; Sở KH và ĐT chuẩn bị các điều kiện tổ chức hội nghị UBND tỉnh đối thoại với doanh nghiệp trong quý III-2017, mời chuyên gia của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam trao đổi thông tin, tư vấn về các chỉ số thành phần PCI cho cộng đồng doanh nghiệp; yêu cầu các ngành, các cấp bố trí cán bộ có chuyên môn, năng lực đảm nhiệm công tác hỗ trợ, phục vụ doanh nghiệp. Thanh tra tỉnh rà soát kế hoạch thanh tra, kiểm tra của các ngành, các cấp đảm bảo thực hiện đúng chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ không thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp quá 1 lần/năm.

 

Xác định cải thiện PCI đồng nghĩa với việc cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội toàn tỉnh, các sở, ngành, đơn vị, theo chức năng, nhiệm vụ cần triển khai quyết liệt các biện pháp để nâng cao các chỉ số thành phần còn thấp, đáp ứng kỳ vọng của các nhà đầu tư, duy trì và phát huy những chỉ số thành phần có thứ hạng cao. Đây là nhiệm vụ đòi hỏi những nỗ lực, cố gắng, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và từng cá nhân liên quan./.

 

Bài và ảnh: Thành Trung