Tại tỉnh ta, thời gian qua mặc dù chưa có tình trạng ngộ độc rượu xảy ra nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ do công tác quản lý sản xuất, kinh doanh mặt hàng rượu, đặc biệt là mặt hàng rượu thủ công trên chưa được sự quan tâm đúng mức.
Theo số liệu của Chi cục ATVSTP tỉnh, toàn tỉnh mới chỉ có gần hai chục cơ sở đăng ký sản xuất, kinh doanh mặt hàng rượu thủ công. Như vậy, với hàng nghìn cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu thủ công trên địa bàn toàn tỉnh thì số lượng cơ sở đăng ký như trên và việc đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong sản xuất, kinh doanh mặt hàng rượu còn nhiều vấn đề đáng lo ngại. Nghị định 94/NĐ-CP ngày 12-11-2012 của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh rượu nêu rõ: Các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh rượu phải đáp ứng những điều kiện như: có giấy phép sản xuất, kinh doanh; sản xuất rượu phải có đăng ký chất lượng sản phẩm; giấy chứng nhận ATTP; các sản phẩm rượu phải có tem, nhãn trên bao bì; các hộ kinh doanh rượu phải có hợp đồng buôn bán, tiêu thụ rượu... Tuy nhiên, khi được hỏi về các điều kiện sản xuất, kinh doanh rượu thì không mấy người sản xuất, kinh doanh biết (!). Mặt khác, Phòng Công thương các huyện, thành phố gặp nhiều khó khăn trong việc thống kê, quản lý các cơ sở sản xuất rượu. Nguyên nhân do phần lớn số hộ nấu rượu theo hình thức thủ công nằm rải rác trong các khu dân cư, nên việc quản lý, nắm bắt đối tượng, kiểm tra định kỳ, hướng dẫn các cơ sở thực hiện các quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh rượu khó thực hiện. Việc kiểm soát chất lượng và các tiêu chuẩn hàm lượng Methanol, việc giám sát, kiểm tra quá trình sản xuất theo đăng ký, chất lượng sản phẩm của các cơ sở sản xuất thủ công cũng không dễ dàng do khó khăn về nhân lực, phương tiện kỹ thuật... Trong đợt thanh tra, kiểm tra liên ngành về ATTP vào các dịp Tết Nguyên đán, Tháng hành động vì ATTP, Tết Trung thu hằng năm, qua kiểm tra, bên cạnh phần lớn rượu sản xuất trong nước đều có tem nhãn và đầy đủ các thông tin về sản phẩm, vẫn còn tình trạng nhiều cơ sở kinh doanh rượu ngoại không có tem rượu nhập khẩu. Nhiều cơ sở kinh doanh, nhà hàng ăn uống sử dụng rượu thủ công để ngâm các vị thuốc và động vật, đa phần là rượu chưa được kiểm tra chất lượng sản phẩm.
Trước thực trạng sản xuất và kinh doanh rượu trên địa bàn tỉnh và các vụ ngộ độc rượu liên tiếp xảy ra trên địa bàn cả nước thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 36/UBND-VP7 ngày 15-3-2017 chỉ đạo tăng cường công tác quản lý an toàn thực phẩm đối với sản phẩm rượu trên địa bàn tỉnh. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Y tế đã tăng cường các biện pháp đảm bảo ATTP, phòng chống ngộ độc thực phẩm do rượu. Trong đó chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, Phòng Y tế các huyện, thành phố tích cực triển khai công tác giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ ngộ độc do sử dụng rượu có hàm lượng Methanol cao, cấp cứu, điều trị kịp thời để tránh diễn biến xấu đối với sức khỏe bệnh nhân. Các đơn vị cũng phối hợp với các cơ quan chức năng của Sở Công thương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ATTP đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh rượu, các nhà hàng ăn uống, chú trọng các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu nhỏ lẻ, đặc biệt là các cơ sở nấu rượu thủ công để ngăn chặn kịp thời các loại rượu sản xuất pha chế không đảm bảo an toàn, rượu không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác đưa ra lưu thông trên thị trường, đồng thời tăng cường thông tin tuyên truyền để người dân tuyệt đối không uống rượu không rõ nguồn gốc, xuất xứ bán trôi nổi trên thị trường. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở Y tế, từ ngày 14-3-2017 đến nay, Chi cục ATVSTP tỉnh đã phối hợp với Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công thương) kiểm tra một số cơ sở sản xuất rượu tại 3 huyện: Hải Hậu, Ý Yên, Trực Ninh và các nhà hàng, dịch vụ ăn uống có kinh doanh rượu trên địa bàn Thành phố Nam Định. Quá trình kiểm tra, đoàn kiểm tra đã niêm phong 371 chai rượu không nhãn mác tại một cơ sở sản xuất rượu ở huyện Trực Ninh và 300 lít rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ tại một số nhà hàng trên địa bàn Thành phố Nam Định. Tại các nhà hàng, dịch vụ ăn uống có kinh doanh rượu ở các huyện và Thành phố Nam Định, đoàn kiểm tra đã lấy 10 mẫu rượu gửi Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh xét nghiệm để lấy căn cứ xem xét xử lý theo quy định. Tại các nhà hàng dịch vụ ăn uống, đoàn kiểm tra đã test nhanh các mẫu rượu và phát hiện 2 mẫu rượu dương tính với Methanol. Cùng với công tác kiểm tra, các ngành chức năng đã tích cực tuyên truyền, phát “thông điệp” phòng ngừa ngộ độc rượu, bảo đảm sức khỏe cộng đồng liên tục trong 10 ngày, bắt đầu từ ngày 22-3-2017. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các chủ đề: “Các cơ sở sản xuất, kinh doanh tuyệt đối không sản xuất, kinh doanh loại rượu pha chế từ nguyên liệu, cồn không bảo đảm chất lượng, không nhãn mác, chưa công bố tiêu chuẩn”; “Người tiêu dùng tuyệt đối không mua và sử dụng rượu trôi nổi, không nhãn mác, chưa công bố tiêu chuẩn”; “Các cơ quan chức năng, đặc biệt tuyến xã, phường tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu, xử lý nghiêm, công khai các cơ sở vi phạm”. Ngoài ra, các địa phương cũng tăng cường tuyên truyền nội dung văn bản chỉ đạo của tỉnh về tăng cường công tác quản lý ATTP về rượu trên hệ thống loa đài của địa phương.
Theo ghi nhận của các ngành chức năng, phần lớn các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu trên địa bàn tỉnh là mặt hàng rượu thủ công, trong khi thực tế sản xuất rượu thủ công còn nhiều bất cập: Công nghệ sản xuất còn đơn giản, thô sơ, tiềm ẩn nguy cơ cao gây mất ATTP...; nhiều cơ sở sản xuất nhưng không đăng ký; không có cam kết bảo vệ môi trường; người sản xuất trực tiếp chưa tham gia các lớp tập huấn kiến thức về ATTP; hầu hết các cơ sở chưa có giấy phép sản xuất rượu…
Để quản lý tốt công tác ATTP đối với sản phẩm rượu, cùng với các ngành chức năng, các cấp chính quyền địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các kiến thức về bảo đảm ATTP. Tăng cường thanh tra, kiểm tra mặt hàng rượu nhằm phát hiện sai phạm và hướng dẫn người dân sản xuất, kinh doanh rượu theo đúng quy định của pháp luật, góp phần nâng cao trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh cũng như hướng dẫn người tiêu dùng biết cách lựa chọn, sử dụng sản phẩm rượu an toàn cho sức khỏe./.
Minh Thuận
