Nhằm phát hiện và tôn vinh các sản phẩm công nghiệp nông thôn (CNNT) có chất lượng và giá trị sử dụng cao để xây dựng kế hoạch hỗ trợ phát triển sản xuất, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, từ năm 2014, tỉnh ta bắt đầu triển khai chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện và cấp tỉnh.
Năm đầu tiên tổ chức chương trình, toàn tỉnh có 8 huyện đăng ký sản phẩm bình chọn cấp huyện (huyện Mỹ Lộc và TP Nam Định không có sản phẩm đăng ký) và có 10 sản phẩm được UBND tỉnh ra quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn sản phẩm CNNT tiêu biểu tỉnh Nam Định năm 2014. Năm 2015, chương trình Bình chọn sản phẩm CNNT cấp quốc gia đầu tiên do Bộ Công thương chủ trì, tỉnh ta đã có 3 sản phẩm được công nhận đạt tiêu chuẩn sản phẩm CNNT tiêu biểu quốc gia. Cả 3 sản phẩm đều của các doanh nghiệp cơ khí huyện Xuân Trường là: máy phát điện (Cty TNHH Chế tạo động cơ AXUZU), máy phay mộng đa năng (Cty TNHH Cơ khí Đình Mộc) và máy tuốt lúa (Doanh nghiệp Tư nhân Tân Việt). Theo quy định của Bộ Công thương, chương trình bình chọn này sẽ thực hiện định kỳ 2 năm 1 lần nên để chuẩn bị cho bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp quốc gia lần 2 ngày 22-4-2016, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 10/2016/QĐ-UBND về việc tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu của tỉnh năm 2016. Để chương trình tạo được sức hút các doanh nghiệp đăng ký nhiều sản phẩm, UBND tỉnh giao Sở Công thương tiếp tục là cơ quan thường trực chịu trách nhiệm tổ chức; đồng thời phải chủ động nâng cao vai trò vận động, hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đăng ký sản phẩm tham gia bình chọn. Tập trung huy động sự chung tay vào cuộc, tích cực phối hợp của địa phương, các ngành liên quan để đưa hoạt động bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu thành chương trình bài bản và có định hướng lộ trình phát triển. Ngành Công thương và chính quyền địa phương tích cực tuyên truyền, vận động để các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất hiểu rõ tầm quan trọng, các giá trị, lợi ích khi tham gia chương trình. Chú trọng tuyên truyền về các lợi ích doanh nghiệp được hưởng nếu có sản phẩm CNNT tiêu biểu: ngoài tiền thưởng theo quy định và các lợi ích phi vật chất như gia tăng giá trị thương hiệu, sức cạnh tranh, hiệu quả quảng bá sản phẩm… còn được ưu tiên hỗ trợ từ nguồn kinh phí khuyến công địa phương (đối với sản phẩm tiêu biểu cấp tỉnh), kinh phí khuyến công quốc gia (đối với sản phẩm tiêu biểu cấp khu vực và quốc gia) và các nguồn kinh phí khác để đầu tư phát triển sản xuất, đổi mới công nghệ, thiết bị, quảng bá sản phẩm, đào tạo lao động, đào tạo về khởi nghiệp và thành lập doanh nghiệp. Được đăng tải thông tin giới thiệu về sản phẩm trên các phương tiện thông tin: Đài
PT-TH tỉnh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh, website của Sở Công thương. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, trong năm 2016, Sở Công thương đã phối hợp với UBND các huyện, thành phố thành lập Hội đồng Bình chọn sản phẩm CNNT cấp huyện; chỉ đạo, hướng dẫn các Phòng Công thương; Phòng Kinh tế và các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn lựa chọn sản phẩm, hoàn thiện hồ sơ, thủ tục tham gia chương trình. Kết quả, trong năm 2016, đã có 7/10 huyện thực hiện và hoàn thành chương trình Bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện (có 3 đơn vị không tham gia là các huyện: Mỹ Lộc; Ý Yên và Thành phố Nam Định) với 25 sản phẩm thuộc 4 nhóm ngành là: sản phẩm thủ công mỹ nghệ (có 3 sản phẩm); sản phẩm bảo quản, chế biến nông - lâm - thủy sản và đồ uống (7 sản phẩm); thiết bị, máy móc, dụng cụ và phụ tùng cơ khí (8 sản phẩm) và 7 sản phẩm thuộc nhóm sản phẩm khác. Huyện có nhiều sản phẩm được công nhận nhất là Xuân Trường với 6 sản phẩm; tiếp đó là huyện Hải Hậu với 4 sản phẩm; các huyện: Trực Ninh, Vụ Bản, Giao Thủy mỗi huyện có 3 sản phẩm; huyện Nghĩa Hưng có 2 sản phẩm. Như vậy, qua 2 lần triển khai bình chọn sản phẩm CNTN tiêu biểu cấp huyện đã có tổng số 45 sản phẩm của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất được UBND các huyện công nhận đạt tiêu chuẩn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp huyện. So với lần bình chọn trước, chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu năm 2016 đã có những ưu điểm khả quan: công tác phối hợp triển khai quyết định của UBND tỉnh giữa Sở Công thương và UBND các huyện đã nhuần nhuyễn, thông suốt; số lượng sản phẩm CNNT tăng (có nhiều hơn 5 sản phẩm so với lần trước); số lượng doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đăng ký tham gia chương trình và cơ cấu các sản phẩm đã có bước phát triển mạnh ở cả 4 nhóm hàng… Tuy nhiên, đáng tiếc là số lượng đầu mối huyện tham gia chương trình giảm (7 so với 8 đơn vị). Đặc biệt huyện Ý Yên sau lần đầu bình chọn được 3 sản phẩm CNNT tiêu biểu thì lần này không tham gia chương trình mặc dù đây là địa phương có nhiều ngành nghề tiểu thủ công nghiệp truyền thống tiêu biểu, nổi tiếng cả trong và ngoài nước. 2 địa phương là huyện Mỹ Lộc và Thành phố Nam Định cả 2 lần bình chọn đều không lựa chọn được sản phẩm đáp ứng các tiêu chí của chương trình; vẫn còn thiếu nhiều sản phẩm của các địa phương, làng nghề truyền thống có lịch sử hình thành và phát triển hàng trăm, thậm chí nghìn năm như: mộc mỹ nghệ La Xuyên; đúc đồng Tống Xá (Ý Yên); khảm trai Bình Minh (Hải Hậu); dệt khăn, dệt vải; tơ tằm (Trực Ninh); rèn nông cụ Quang Trung (Vụ Bản)…
Căn cứ vào kết quả bình chọn của các đơn vị, trong quý II-2017, Sở Công thương sẽ tổng hợp, tham mưu với UBND tỉnh ra quyết định thành lập Hội đồng Bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp tỉnh; hướng dẫn Phòng Công thương các huyện triển khai, hỗ trợ các doanh nghiệp hoàn tất thủ tục, hồ sơ và các điều kiện cần thiết để thuận tiện tham gia chương trình bình chọn sản phẩm CNNT cấp tỉnh đúng quy trình, tiến độ./.
Thành Trung