Khẩn trương có phương án quản lý, sử dụng các thửa đất không đủ điều kiện cấp phép xây dựng

Trong tiến trình đô thị hóa một thành phố cổ, Thành phố Nam Định phải phát triển mở rộng không gian đô thị ra các vùng ngoại thành. Do vậy bên cạnh những tiến bộ đáng ghi nhận, quá trình đô thị hóa phát sinh một số bất cập như: khu giáp ranh giữa khu cũ và khu mới chưa có sự kết nối về hạ tầng kỹ thuật cũng như không gian kiến trúc, cảnh quan; đặc biệt các tuyến đường mới mở sau khi giải phóng mặt bằng chưa có biện pháp quản lý phù hợp đã phát sinh những thửa đất nhỏ, hình thái méo mó không đủ điều kiện để đảm bảo kỹ, mỹ thuật khi xây dựng cũng như diện tích để cấp giấy phép xây dựng (có diện tích dưới 15m ²). Số lượng các thửa đất loại này liên tục biến động theo chiều hướng gia tăng do thành phố vẫn đang tiếp tục mở rộng, cải tạo, nâng cấp các khu đô thị, tuyến đường mới. Nếu không kịp thời quản lý các thửa đất này sẽ dẫn đến tình trạng cố tình xây dựng, sử dụng bừa bãi gây mất mỹ quan và trật tự đô thị. 

Để xử lý các trường hợp đất nhỏ, chéo, méo, không đủ điều kiện để xây dựng, UBND Thành phố Nam Định đã có nhiều văn bản chỉ đạo cụ thể, thường xuyên đôn đốc các phòng, ban liên quan và các địa phương kiểm điểm tình hình thực hiện, trực tiếp nghe ý kiến phản ánh những vướng mắc khó khăn để có biện pháp tháo gỡ, khắc phục hoặc báo cáo đề xuất sửa đổi, bổ sung chính sách nhằm đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, việc xử lý các trường hợp đất nhỏ, chéo, méo, không đủ điều kiện để xây dựng trên địa bàn thành phố vẫn còn nhiều hạn chế. Sự bất cập trên dẫn đến tình trạng lộn xộn trong quản lý trật tự xây dựng do các hộ dân không nghiêm túc chấp hành quy định pháp luật về xây dựng. Bên cạnh đó, những hộ dân có ý thức chấp hành các quy định về xây dựng rất băn khoăn, bức xúc vì không thể khai thác, sử dụng phần đất hợp pháp của mình. Đặc biệt, sự tồn tại của những thửa đất mang dáng hình “dị biệt”, thậm chí có thửa chỉ còn chơ lơ những bức tường nham nhở, ố màu ở các tuyến đường, tuyến phố mới như đường Giải Phóng, đường Võ Nguyên Giáp, đường Trần Thánh Tông… gây mất mỹ quan chung của toàn đô thị. Theo đồng chí Phạm Duy Hùng, quyền Trưởng Phòng Quản lý đô thị (TP Nam Định), nguyên nhân của việc gia tăng về số lượng những thửa đất nhỏ, chéo, méo, không đủ diện tích để cấp giấy phép xây dựng là do ngay từ khâu lập dự án, lập phương án giải phóng mặt bằng chưa tính đến việc thu hồi trọn thửa và phương án xử lý đối với phần diện tích còn lại của thửa đất không đủ điều kiện cấp phép. Trong trường hợp muốn thu hồi phần diện tích còn lại không đủ điều kiện cấp phép xây dựng nằm ngoài chỉ giới giải phóng mặt bằng theo quy định của Luật Đất đai phải được sự đồng ý của người dân có đất bị thu hồi. Nguyên nhân khiến việc quản lý xây dựng các thửa đất chéo, méo, không đủ diện tích để cấp giấy phép xây dựng còn nhiều khó khăn là do văn bản pháp lý trong quản lý quy hoạch kiến trúc và xây dựng như thiết kế đô thị, quy chế quản lý còn chưa đầy đủ. Bên cạnh đó, theo tìm hiểu thực tế của phóng viên cho thấy việc hiểu rõ, áp dụng quy định của pháp luật có liên quan để xử lý các trường hợp nhà, đất không đủ điều kiện để xây dựng của một số địa phương chưa tốt; khi xử lý chưa thực sự quyết liệt, nghiêm túc; còn có biểu hiện né tránh, ngại va chạm. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và các địa phương trong việc đôn đốc, hướng dẫn, giải thích, áp dụng đồng bộ quy định của pháp luật và vận dụng cơ chế, chính sách để xử lý các trường hợp nhà, đất không đủ điều kiện để xây dựng còn yếu, thiếu sâu sát.

 

Trước tình hình trên, UBND thành phố đã yêu cầu các đơn vị chức năng, các địa phương và chủ đầu tư xây dựng các tuyến đường phải chấn chỉnh lại công tác xử lý những thửa đất nhỏ, chéo, méo, không đủ diện tích để cấp giấy phép xây dựng. Trong đó, UBND thành phố chỉ đạo phải tập trung rà soát, xác định phương án giải quyết các thửa đất không đủ diện tích để cấp phép xây dựng còn tồn đọng và không để phát sinh các trường hợp mới. Thực hiện chỉ đạo của thành phố, Phòng Quản lý đô thị đã xây dựng phương án xử lý cụ thể. Trong đó, giải pháp dự phòng lâu dài để những tuyến đường của thành phố trong tương lai không phát sinh các trường hợp đất nhỏ, chéo, méo, không đủ diện tích để cấp giấy phép xây dựng cần chú trọng hoàn thiện khung pháp lý trong công tác quản lý đô thị như xây dựng quy chế quy hoạch kiến trúc các khu chức năng, lập thiết kế đô thị cho các tuyến phố chính… Đối với những dự án đã và đang thực hiện còn tồn tại những thửa đất nhỏ lẻ, không đủ điều kiện cấp phép xây dựng như đường Võ Nguyên Giáp, đường Giải Phóng, đường Trần Thánh Tông…, Phòng Quản lý đô thị đề xuất được lập thiết kế đô thị thí điểm một số tuyến phố chính, sau khi có chủ trương, Phòng sẽ khảo sát cụ thể để đề xuất phương án xử lý cho phù hợp với kiến trúc, cảnh quan cho toàn tuyến, đặc biệt là phối hợp với các phường, xã để lập phương án xử lý những thửa đất nhỏ lẻ sau giải phóng mặt bằng. Khuyến khích các chủ sử dụng đất thực hiện việc hợp thửa, xây dựng hợp khối mặt đứng với công trình liền kề để tạo sự hòa nhập với kiến trúc cảnh quan trên toàn tuyến. UBND thành phố và Phòng Quản lý đô thị thông báo thời hạn, hướng dẫn các chủ sử dụng thực hiện công tác hợp thửa, hợp khối công trình, tạo sự thống nhất về kiến trúc, cảnh quan trên toàn bộ tuyến. Đối với những dự án mới, kiến nghị UBND tỉnh, các sở, ban, ngành ban hành các văn bản hướng dẫn chung trong việc xử lý các thửa đất nhỏ lẻ, không đủ điều kiện ngay từ khâu lập dự án. Trong đó, đề xuất ưu tiên xử lý theo hướng quy định rõ, với các thửa đất không đủ điều kiện về mặt bằng xây dựng và nằm ngoài chỉ giới đường đỏ, Nhà nước sẽ giải phóng mặt bằng, thu hồi luôn trong quá trình giải phóng mặt bằng, thu hồi đất của dự án xây tuyến đường./.

 

Bài và ảnh: Thanh Thúy