Tập trung hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tại các cụm công nghiệp

Để đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất CN-TTCN nông thôn, tạo điều kiện về mặt bằng cho các nhà đầu tư, cơ sở sản xuất hộ gia đình mở rộng quy mô nhà xưởng, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật mới, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, thu hút thêm nhiều lao động tại khu vực; góp phần giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường khu dân cư, tỉnh ta chủ trương hình thành, xây dựng các cụm công nghiệp (CCN). Trong công tác chỉ đạo đối với việc xây dựng và quản lý hoạt động của các CCN này tỉnh đều đề cao yêu cầu thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường (BVMT); trong đó yêu cầu đến năm 2020, tất cả các CCN đang hoạt động đều phải có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn vốn đầu tư xây dựng hạ tầng CCN nên đa số các CCN đều chưa được đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung.

 

Qua kết quả rà soát, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 19/20 CCN tập trung đang hoạt động nhưng mới có 3/29 CCN đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải với tổng số vốn đã thực hiện là 27,5 tỷ đồng (CCN An Xá 16 tỷ đồng, CCN Xuân Tiến 5 tỷ đồng, CCN Tống Xá 6,5 tỷ đồng). Trong đó, chỉ có 2 CCN được đầu tư hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tập trung, bảo đảm yêu cầu và đã đi vào hoạt động là CCN An Xá và CCN Xuân Tiến; trạm xử lý nước thải của CCN Yên Xá chưa đưa vào hoạt động. Tình trạng hệ thống xử lý nước thải tập trung của CCN Yên Xá bỏ không xuất phát từ nguyên nhân doanh nghiệp không muốn đấu nối hệ thống thoát nước thải vào hệ thống thu gom xử lý nước thải tập trung vì sợ bị kiểm soát lượng nước thải và phải nộp phí. Trong khi đó, công tác chỉ đạo kiểm soát buộc các doanh nghiệp phải đưa nước thải về hệ thống xử lý tập trung lại thiếu kiên quyết, dẫn đến trạm xử lý nước thải thì bỏ không, nước thải của doanh nghiệp không thu gom được xả thẳng ra môi trường. Còn lại 16 CCN đã đi vào hoạt động nhưng chưa có hệ thống xử lý nước thải, gồm các CCN: Thị trấn Thịnh Long, làng nghề Hải Minh, Hải Phương (Hải Hậu); Xuân Bắc, đóng tàu Thị trấn Xuân Trường, huyện lỵ Xuân Trường; Thị trấn Lâm, Yên Ninh (Ý Yên); Nghĩa Sơn (Nghĩa Hưng); Trung Thành, Quang Trung (Vụ Bản); Đồng Côi, Vân Chàng (Nam Trực); Cát Thành, Cổ Lễ, Trực Hùng (Trực Ninh). Tình trạng thiếu hệ thống xử lý nước thải tập trung đã gây nguy cơ ô nhiễm môi trường. Nguyên nhân của tình trạng này do việc phối hợp giữa các đơn vị trong việc tiếp nhận, xem xét hồ sơ đầu tư, triển khai thực hiện dự án của nhà đầu tư vào CCN tại nhiều địa phương còn hạn chế, thậm chí đại khái; chưa xây dựng được một quy trình cụ thể, thống nhất về trình tự, thủ tục, hồ sơ đầu tư vào CCN, làm cơ sở để địa phương hướng dẫn nhà đầu tư cũng như cơ quan phê duyệt đầu tư thẩm định hồ sơ. Mặt khác tình trạng 16 CCN đã đi vào hoạt động còn “quên” hạng mục mà theo Luật BVMT bắt buộc phải có trước khi đưa CCN vào hoạt động là hệ thống xử lý nước thải tập trung thì lỗi trước tiên chính là các chủ đầu tư CCN nôn nóng chỉ quan tâm đến cho thuê đất. Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng công trình xử lý nước thải hiện nay hầu như do các ban quản lý đầu tư và xây dựng địa phương chịu trách nhiệm trong khi việc vận hành, quản lý hệ thống lại thuộc về Ban quản lý CCN, dẫn đến đùn đẩy trách nhiệm. Đặc biệt sự buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát của các sở, ngành liên quan là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến sai phạm kéo dài.

Theo đồng chí Phạm Văn Sơn, Phó Giám đốc Sở TN và MT, bài toán BVMT tại các CCN của tỉnh sẽ còn nan giải vì trên thực tế ngay từ khi đầu tư các CCN, các ngành, các địa phương, chủ đầu tư chưa nghiêm túc thực hiện hết trách nhiệm đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung; ý thức chấp hành các quy định pháp luật về BVMT của các doanh nghiệp cũng rất hạn chế. Đã đến lúc cần tiến hành tổng kiểm tra các CCN, rà soát thực tiễn sản xuất, thống kê cụ thể lượng nước thải phát sinh; từ đó, lên phương án xây dựng khu xử lý nước thải tập trung hoặc có kế hoạch xử lý cụ thể, không để nước thải chưa qua xử lý xả thẳng ra môi trường. Trong trường hợp quá khó khăn về huy động, bố trí vốn đầu tư để vận hành, duy trì hoạt động của hệ thống xử lý nước thải, bắt buộc doanh nghiệp phải xử lý cục bộ trước khi xả ra môi trường. Tỉnh phải quyết liệt chỉ đạo, yêu cầu kiểm soát việc thực hiện trách nhiệm của chủ đầu tư hạ tầng; đồng thời có những động thái quyết liệt hơn nữa với các doanh nghiệp sản xuất tại CCN. Các cơ quan quản lý về môi trường và chính quyền địa phương cần tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác BVMT, xả thải; kiên quyết xử lý những doanh nghiệp cố tình không đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải tập trung. Để thực hiện quy định của Luật BVMT và chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở TN và MT đã có văn bản đề nghị UBND các huyện chỉ đạo Trung tâm phát triển CCN (đơn vị quản lý CCN) phối hợp với các phòng, ban liên quan của huyện tham mưu UBND huyện lập dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải cho các CCN chưa có hệ thống xử lý và xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện. Đề nghị UBND huyện Ý Yên chỉ đạo Trung tâm phát triển CCN huyện triển khai xây dựng hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải tại CCN Yên Xá để đưa vào vận hành, sử dụng. Hiện tại, các địa phương đã bước đầu tập trung đôn đốc, hướng dẫn quy định doanh nghiệp phải đấu nối đầu ra của hệ thống thoát nước thải vào hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung tại các CCN, cũng như chế tài buộc các doanh nghiệp phải thực hiện đối với các CCN đã có hệ thống xử lý tập trung. Riêng tại huyện Ý Yên đã yêu cầu chủ đầu tư, chủ quản lý hạ tầng CCN Yên Xá phải có trách nhiệm rà soát, hoàn thiện và đôn đốc, khẩn trương đấu nối để đưa hệ thống xử lý nước thải đi vào hoạt động. Về lâu dài, Bộ TN và MT đã bước đầu triển khai công tác tập trung rà soát, đánh giá tổng thể các tác động môi trường đối với các dự án thành lập mới hoặc mở rộng các khu, CCN. Bộ TN và MT quy định chỉ cho phép các khu, CCN xây dựng mới đi vào hoạt động sau khi hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật về BVMT, tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về BVMT. Không cho phép thu hút các dự án đầu tư vào khu, CCN hoặc thực hiện thủ tục mở rộng tại các khu, CCN đã đi vào hoạt động nhưng chưa hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật BVMT. Yêu cầu các khu, CCN đang hoạt động phải hoàn thành việc xây dựng, vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, thực hiện nghiêm các quy định về BVMT các khu, CCN, khu chế xuất, khu công nghệ cao và các quy định pháp luật khác có liên quan. Đặc biệt, yêu cầu các địa phương cần thiết phải xây dựng được cơ chế tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào công tác giám sát hoạt động BVMT tại các khu, CCN./.

 

Bài và ảnh: Thanh Thúy