Trong những năm qua, đặc biệt, từ khi có Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực thi hành, công tác quản lý, sử dụng đất trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến tích cực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm pháp luật đất đai mới phát sinh vẫn xảy ra; ở một số nơi diễn biến phức tạp như: lấn chiếm, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp, trên đất hành lang công trình điện, giao thông, thủy lợi; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất từ trồng lúa sang đất nông nghiệp khác; quản lý, sử dụng đất công ích không đúng quy định, kém hiệu quả; quản lý, điều chỉnh hồ sơ địa chính chưa đầy đủ, kịp thời, gia tăng đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân, ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Nhiều địa phương đã rất quyết liệt trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt phương án xử lý các trường hợp vi phạm nhưng tiến độ xử lý vi phạm về đất đai rất chậm. Theo tổng hợp của Sở TN và MT, toàn tỉnh có 50.762 hộ vi phạm đất đai với tổng diện tích đất là 17.725.036,8m
2. Đến ngày 14-10-2016, các địa phương đã lập xong biểu đồ thống kê vi phạm của 41.290 hộ với tổng diện tích vi phạm là 14.577.895,7m
2; lập xong phương án của 21.235 hộ với tổng diện tích 6.924.003m
2; đã phê duyệt phương án xử lý của 17.024 hộ với tổng diện tích đất vi phạm là 5.265.935,36m
2. Toàn tỉnh mới ra quyết định xử lý được 12.280 hộ với tổng diện tích đất vi phạm là 3.828.762,9m
2. Nguyên nhân của tình trạng chậm tiến độ xử lý các trường hợp sử dụng đất không hợp pháp đã được phê duyệt phương án, có quyết định xử lý là do các hộ dân vi phạm khó khăn về kinh phí để thực hiện các phương án xử lý như thuê tháo dỡ, xây sửa lại công trình... Bên cạnh đó, một số vi phạm diễn biến phức tạp như trường hợp người dân đang sử dụng đất được giao trái thẩm quyền lại tiếp tục lấn chiếm đất công, khi phương án xử lý đã lập xong, các hộ dân tiếp tục kiến nghị xin chỉ xử lý phần đất giao trái thẩm quyền trước, tạm hoãn xử lý vi phạm tại phần đất mới lấn chiếm. Đối với phần diện tích chưa lập xong biểu thống kê, lập phương án và xét duyệt phương án xử lý, nguyên nhân chậm trễ do: Theo quy định tại Điều 23 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP; khoản 4 Điều 24 Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 29-5-2014 và khoản 2 Điều 18 Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT ngày 27-1-2015 của Bộ TN và MT thì việc xử lý, cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp được giao đất không đúng thẩm quyền từ ngày 1-7-2004 đến trước ngày1-7-2014 cần xem xét, quyết định đối với từng trường hợp cụ thể và chỉ cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị hoặc quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, quy hoạch xây dựng NTM đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; trường hợp giao đất làm nhà ở thì chỉ cấp giấy chứng nhận đối với hộ gia đình, cá nhân không có đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở được giao không đúng thẩm quyền. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh số lượng hộ được giao đất trái thẩm quyền nhưng chưa làm nhà ở hoặc đã có đất ở trong địa bàn xã khá lớn, những trường hợp này đều đã nộp tiền sử dụng đất cho xã, phường, thị trấn; diện tích đất được giao phù hợp quy hoạch.
 |
| Cán bộ Phòng TN và MT huyện Ý Yên thống nhất phương án xử lý các trường hợp sử dụng đất không hợp pháp. |
Để sớm xử lý dứt điểm đối với các trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền đã nộp tiền sử dụng đất cho xã, phường, thị trấn và diện tích đất được giao đó phù hợp quy hoạch, Sở TN và MT đề xuất với UBND tỉnh hướng xử lý: Lập phương án xử lý giao đất ở cho các hộ đó, định giá theo giá đất cụ thể do UBND tỉnh quyết định làm cơ sở để UBND huyện, thành phố xem xét chỉ đạo các xã, phường, thị trấn thực hiện; mức giao tối đa không quá hạn mức đất ở mới quy định tại Quyết định số 27/2014/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Diện tích vượt hạn mức phải lập phương án thu hồi lại. Việc áp dụng giá đất cụ thể thực hiện theo quy định tại Điều 9 Thông tư 76/2014/TT-BTC ngày 16-4-2014 của Bộ Tài chính. Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đất đai, đẩy nhanh tiến độ xử lý nghiêm những hành vi vi phạm chính sách, lợi dụng sơ hở của pháp luật trong quản lý và sử dụng đất, lập lại trật tự, kỷ cương, đưa công tác quản lý đất đai vào nề nếp, UBND tỉnh đã chỉ đạo các huyện, thành phố kiện toàn Ban chỉ đạo, tổ công tác; chỉ đạo UBND xã kiện toàn hội đồng xét duyệt và tổ giúp việc cấp xã, đồng thời phân công nhiệm vụ và địa bàn cụ thể cho từng thành viên để chủ động chỉ đạo, đôn đốc thực hiện; đưa nội dung kiểm điểm tiến độ thực hiện vào giao ban hằng tuần của UBND huyện, có biện pháp phê bình, xử lý đối với địa phương, đơn vị chậm tiến độ thực hiện các nhiệm vụ lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện phương án xử lý đối với những trường hợp sử dụng đất không hợp pháp.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, đến thời điểm hiện nay, UBND các huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn, thủ trưởng các cơ quan chuyên môn của huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật gồm: Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Giao thông đường bộ, Luật Đê điều và các nghị định hướng dẫn thi hành của Chính phủ nhằm làm chuyển biến nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, nhân dân. Tuyên truyền làm rõ việc xử lý các vi phạm theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, đẩy mạnh thực hiện việc rà soát, thống kê mọi trường hợp vi phạm trong sử dụng đất, xác định mức độ vi phạm, có biện pháp xử lý kiên quyết, triệt để báo cáo UBND huyện; tăng cường công tác quản lý, sử dụng quỹ đất công ích theo quy định. Tiêu biểu như huyện Nam Trực, mới đây, Ban Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện đã tăng cường công tác chỉ đạo, rà soát, thống kê, xác định phương án xử lý cho từng xã, thị trấn. Qua đó, đã xác định trên địa bàn huyện vẫn có 6 xã để phát sinh vi phạm mới nhưng đã chủ động, tích cực giải quyết gồm: Hồng Quang, Nghĩa An, Nam Cường, Nam Hùng, Bình Minh, Nam Thái.
Đặc biệt, một số xã để xảy ra vi phạm mới nhưng thiếu chủ động, tích cực trong xử lý vi phạm, cá biệt có nơi còn để gia tăng vi phạm như: Nam Mỹ, Nam Giang, Điền Xá. Để giải quyết tình hình vi phạm pháp luật đất đai trên địa bàn, Ban Thường vụ Huyện ủy đã yêu cầu UBND huyện chủ động chỉ đạo UBND xã, thị trấn, các cơ quan chuyên môn thực hiện quyết liệt các biện pháp, không để phát sinh tiếp vi phạm về đất đai. Tổ chức xử lý kiên quyết các trường hợp vi phạm theo đúng quy định của pháp luật trên cơ sở đảm bảo ổn định tình hình và phù hợp với thực tế. UBND huyện thực hiện thanh tra trách nhiệm của UBND xã, thị trấn và trách nhiệm công vụ của các cán bộ, công chức có liên quan trong công tác phát hiện, xử lý các vi phạm pháp luật về đất đai tại xã, thị trấn sau khi có Nghị quyết 17-NQ/TU của Tỉnh ủy. Chỉ đạo nâng cao trách nhiệm, hiệu quả công tác của cơ quan quản lý Nhà nước, UBND cấp xã, công chức trong việc phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật đất đai, quy định chế độ báo cáo hằng tháng của Chủ tịch UBND cấp xã về UBND huyện về tình hình vi phạm pháp luật đất đai của xã, thị trấn. Đối với các xã, phường, thị trấn đã xét duyệt phương án xử lý nhưng chưa được phê duyệt, Tổ công tác của huyện, thành phố khẩn trương hoàn thành thủ tục để tham mưu cho UBND huyện, thành phố ra quyết định xử lý. Đối với các xã, phường, thị trấn đã hoàn thành việc rà soát các trường hợp sử dụng đất không hợp pháp hiện đang khẩn trương lập phương án xử lý để Tổ công tác cấp trên tổ chức thẩm định, phê duyệt phương án xử lý.
Với tinh thần nỗ lực, quyết tâm tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ, toàn tỉnh phấn đấu đến hết năm 2016 sẽ cơ bản hoàn thành việc xử lý tất cả các hộ có vi phạm./.
Bài và ảnh:
Thanh Thuý
