Quản lý môi trường nuôi thủy sản thời điểm giao mùa

Ngoài một số yếu tố như chất lượng con giống, nguồn thức ăn, các loại thuốc phòng trị bệnh… thì yếu tố môi trường nuôi cũng là một trong những yếu tố đóng góp vai trò quyết định hiệu quả của vụ nuôi thủy sản. Việc quản lý tốt môi trường nuôi, đặc biệt trong các điều kiện thời tiết phức tạp như mùa mưa bão, thời điểm giao mùa, có ý nghĩa quan trọng.

Cơn bão số 1 trực tiếp đổ bộ vào tỉnh ta vào cuối tháng 7 vừa qua và những cơn mưa kéo dài do ảnh hưởng của cơn bão số 3 đã làm thay đổi các yếu tố môi trường ao nuôi, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của các đối tượng thủy sản. Bên cạnh đó, hiện nay là thời điểm chuyển giao từ mùa hè sang thu đông, thời tiết thay đổi đột ngột, sau những ngày nắng nóng lại là những đợt mưa, tạo điều kiện cho dịch bệnh, các yếu tố xấu như tảo độc, các vi sinh vật có hại phát triển làm cho chất lượng nước trong ao nuôi cũng bị biến động, diễn biến phức tạp, khó kiểm soát, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của các đối tượng nuôi. Trước thực trạng đó, công tác quản lý môi trường nuôi thủy sản đã và đang được các cấp, các ngành cũng như những người nuôi thủy sản chú trọng. Sở NN và PTNT đã yêu cầu Chi cục Thủy sản, Phòng NN và PTNT các huyện và Thành phố Nam Định chỉ đạo các cơ sở nuôi, hộ nuôi chủ động theo dõi, kiểm tra môi trường nuôi thủy sản. Chi cục Thủy sản phối hợp cùng Chi cục Thú y, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản cùng các địa phương đã tiến hành kiểm tra, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, bảo vệ môi trường, tránh ô nhiễm môi trường cho các cơ sở, các hộ nuôi thủy sản; tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật cho người nuôi thủy sản về công tác xử lý sự cố, cải tạo nguồn nước trong các ao nuôi. Từ nay đến tháng 11 Chi cục Thú y tiếp tục chủ động giám sát định kỳ lấy mẫu nước, mẫu bùn 2 lần/tháng tại các vùng nuôi; quan trắc môi trường để cảnh báo sớm những bất thường, thay đổi về các yếu tố thủy lý, thủy hóa như nhiệt độ, độ mặn, độ kiềm, ô-xy hòa tan, độ pH, NO ₂, NO ₃, NH ₃; phân công cán bộ bám sát cơ sở khi phát hiện hoặc nhận được thông tin từ cơ sở báo cáo về hiện tượng khác thường, không thể xử lý được của môi trường nuôi cũng như khi phát hiện đối tượng nuôi ốm, chết. Hướng dẫn người nuôi thủy sản thực hiện tốt công tác vệ sinh cải tạo ao đầm, xử lý tốt nguồn nước trong suốt quá trình nuôi, đặc biệt là thời điểm giao mùa hiện nay; xử lý tốt các chất thải gây ô nhiễm môi trường. Yêu cầu những hộ nuôi có đối tượng bị dịch bệnh không được xả thải trực tiếp nước trong ao nuôi chưa qua xử lý ra môi trường; Chủ các cơ sở nuôi phải chấp hành nghiêm túc, đầy đủ các quy định về phòng chống dịch bệnh cũng như môi trường nuôi thủy sản; tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật và mùa vụ nuôi theo hướng dẫn của Sở NN và PTNT; hợp tác với các cơ quan chức năng trong việc lấy mẫu kiểm tra các chỉ tiêu môi trường, dịch bệnh. Khi phát hiện các yếu tố môi trường diễn biến bất thường, người nuôi cần thông tin nhanh cho các cơ quan chức năng để có giải pháp ứng phó, xử lý phù hợp và nhanh chóng. Huyện Giao Thủy là một trong những huyện ven biển của tỉnh phát triển mạnh về nuôi trồng thủy sản. Đặc biệt, Giao Thủy cũng là huyện chịu nhiều tác động về môi trường nuôi cũng như thất thoát về sản lượng thủy sản nuôi do ảnh hưởng từ cơn bão số 1. Bởi vậy nên người dân nơi đây hơn ai hết đã nhận thức được vai trò quan trọng của chất lượng môi trường nuôi đối với sức khỏe của các đối tượng thủy sản. Trong thời điểm giao mùa này, ngay sau khi có sự chỉ đạo của Sở NN và PTNT, Phòng NN và PTNT huyện đã yêu cầu các cơ sở nuôi thủy sản phải chú trọng bảo đảm môi trường nuôi, hướng dẫn các hộ thường xuyên kiểm tra các yếu tố môi trường, đặc biệt là độ pH, độ mặn… để có những biện pháp xử lý kịp thời; trang bị kiến thức cho người dân bảo đảm luôn luôn chủ động những biện pháp phòng trị bệnh cho tôm, cá… Nhiều hộ nuôi thủy sản trong tỉnh đã nâng cao nhận thức về môi trường nuôi nên tích cực áp dụng những biện pháp kỹ thuật nuôi an toàn, chủ động theo dõi và xử lý nguồn nước. Ông Trần Văn Huy, xóm Kim, xã Mỹ Thắng (Mỹ Lộc) là một trong những hộ chuyên nuôi cá trắm đen ở xã. Bằng kinh nghiệm thực tế của mình, ông cho biết, thời điểm tháng 9, tháng 10 thời tiết bắt đầu thay đổi, trời ít nắng hơn, tảo trong ao nuôi phát triển khiến nước ao chuyển sang màu xanh đậm hoặc màu xanh đen, làm ô nhiễm nguồn nước, gây thiếu ô-xy cho cá. Chính vì vậy ông phải liên tục bơm nước từ sông vào ao xử lý, chờ nước lắng, ổn định thì ông sử dụng các chế phẩm sinh học, vôi bột để khử trùng, sau đó dẫn nước sang ao nuôi và tăng cường quạt nước tạo ô-xy cho cá. Sự chủ động cải tạo, xử lý nguồn nước trong lúc thời tiết nhạy cảm này đã giúp đàn cá của ông luôn khỏe mạnh và phát triển đều. Hộ anh Trần Kim Giáp, xóm Văn Lý, xã Hải Lý (Hải Hậu) nuôi tôm thẻ chân trắng cũng tích cực bổ sung vitamin C, các loại men tiêu hóa và các khoáng chất cần thiết giúp tôm tăng cường sức đề kháng; theo dõi sát diễn biến môi trường nuôi, để kịp thời xử lý nguồn nước, sục khí tạo ô-xy cho tôm phát triển khỏe mạnh. Anh tiến hành bón vôi vào nước ao và xung quanh bờ ao trước khi trời mưa, nếu trời mưa lớn và kéo dài thì cho xả bớt lượng nước tầng mặt và bón thêm vôi, kết hợp sử dụng một số chế phẩm sinh học. Tuy nhiên anh không lạm dụng việc diệt khuẩn môi trường ao nuôi bừa bãi, chỉ xử lý nước và đáy ao bằng các chế phẩm sinh học nằm trong danh mục được phép lưu hành và sử dụng của Bộ NN và PTNT, sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất; thường xuyên quan sát phản ứng, màu sắc của tôm khi ao nuôi có diễn biến xấu để kiểm tra sức khỏe tôm để có những biện pháp xử lý kịp thời. 

 

Quản lý tốt các yếu tố môi trường trong ao nuôi thủy sản vào thời điểm giao mùa sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả cho vụ nuôi, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Do vậy Sở NN và PTNT đang đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động người nuôi thủy sản thực hiện tốt kế hoạch quản lý môi trường nuôi thủy sản thời điểm giao mùa; sẵn sàng các phương án, nguồn nhân lực, vật tư, hóa chất để chủ động xử lý khi phát sinh dịch bệnh./.

 

Bài và ảnh: Thanh Hoa