Toàn huyện Trực Ninh có 8 nhà máy nước nhưng một số công trình cấp nước tập trung như nhà máy nước Trung Đông, Trung Lao, Đông Thượng khai thác 20 năm nên đã xuống cấp. Trong đó hai nhà máy Trung Đông, Trung Lao chỉ lấy nước tại kênh cấp 1 Cổ Lễ, Bà Nữ, vì vậy chất lượng nguồn nước cấp đến người dân không đồng đều về mức độ đạt chuẩn. Theo kết quả xét nghiệm của Trung tâm Nước sạch vệ sinh môi trường nông thôn (Sở NN và PTNT) chất lượng nước ở một số nhà máy nước trên địa bàn huyện có tháng không đạt chuẩn tất cả các thông số an toàn, thừa độ clo và độ lọc không tốt, nước đục. Đến thời điểm hiện nay, tỷ lệ người dân trên địa bàn huyện Trực Ninh được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn mới đạt khoảng 22%, số dân còn lại sử dụng nước ngầm hoặc nước mưa trong khi các nguồn nước này không đảm bảo vệ sinh do chịu nhiều tác động tổng hợp từ các hoạt động như: trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất công nghiệp, làng nghề. Ô nhiễm nguồn nước sẽ gây nhiều hệ lụy đến phát triển kinh tế - xã hội và sức khỏe người dân vì vậy giải quyết vấn đề nước sạch cho người dân là việc làm cấp bách của huyện Trực Ninh hiện nay.
Hướng tới mục tiêu đến năm 2020 có 100% dân số được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó 70% dân số được sử dụng nước sạch do các nhà máy nước cung cấp, huyện Trực Ninh đã hoàn tất và bắt đầu triển khai quy hoạch, xây dựng và nâng cấp các nhà máy cung cấp nước sạch đạt chuẩn theo quy mô vùng và kiên quyết không xây dựng thêm nhà máy nước nhỏ lẻ. Cụ thể, tại 6 nhà máy đã đạt chuẩn sẽ tiến hành nâng cấp, mở rộng phạm vi cấp nước, gồm: Nhà máy Nước Cổ Lễ cung cấp trên địa bàn Thị trấn Cổ Lễ, xã Phương Định và các vùng lân cận. Nhà máy nước Trực Chính cung cấp trên địa bàn xã Trực Chính và vùng lân cận. Nhà máy Nước Trung Đông cung cấp trên địa bàn các xã Trung Đông, Trực Tuấn và vùng lân cận. Nhà máy Nước Liêm Hải cung cấp trên địa bàn các xã Liêm Hải, Việt Hùng và vùng lân cận. Nhà máy Nước Cát Thành cung cấp trên địa bàn Thị trấn Cát Thành, xã Trực Đạo và các vùng lân cận. Nhà máy Nước Trực Nội cung cấp trên địa bàn các xã Trực Nội, Trực Thanh, Trực Hưng và vùng lân cận. Nhà máy Nước Trực Mỹ cung cấp trên địa bàn các xã Trực Mỹ, Trực Khang, Trực Thuận và các vùng lân cận. Nhà máy Nước Trực Phú và trạm chung chuyển xã Trực Thái cung cấp trên địa bàn các xã Trực Phú, Trực Hùng, Trực Cường, Trực Thái, Trực Thắng, Trực Đại và các vùng lân cận. Tái cơ cấu Nhà máy Nước xã Trực Chính, Liêm Hải theo hướng xã hội hóa, chuyển giao cho nhà đầu tư có đủ năng lực tài chính, quản lý chuyên nghiệp, nâng cao công suất, mở rộng mạng lưới cung cấp đáp ứng nhu cầu của nhân dân trên địa bàn các xã Trực Chính, Liêm Hải và các vùng lân cận. Đối với 3 nhà máy nước đã xuống cấp thuộc HTX kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Trực Đông, Đông Thượng, Trung Lao tại xã Trung Đông, tập trung đôn đốc, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp triển khai xây dựng nhà máy nước tập trung tại xã Trung Đông, tiến tới xóa bỏ các nhà máy nước riêng lẻ.
 |
| Công nhân Nhà máy Nước Liêm Hải vận hành hệ thống thiết bị cung cấp nước sạch. |
Tuy nhiên, một khó khăn để thực hiện chủ trương và quy hoạch của huyện là đa số người dân vẫn còn thói quen dùng nguồn nước sẵn có của gia đình như giếng khoan, giếng đào, nhận thức về việc sử dụng nước sạch trong sinh hoạt của người dân chưa đồng đều. Thêm nữa là công tác giải phóng mặt bằng qua các công trình phúc lợi như đường giao thông, cầu cống, qua nhà dân và huy động đóng góp kinh phí xây dựng công trình của các hộ dân. Để đẩy nhanh tiến độ và thực hiện hiệu quả quy hoạch, huyện đã gắn nhiệm vụ tái cơ cấu và xây dựng các nhà máy cung cấp nước sạch sinh hoạt với chương trình xây dựng NTM; huy động tối đa các nguồn vốn hỗ trợ đầu tư từ ngân sách Nhà nước, chủ động kêu gọi các doanh nghiệp tư nhân kết hợp với nguồn vốn nhân dân đóng góp đầu tư vào xây dựng các công trình cấp nước sạch ở địa bàn; đồng thời thay đổi phương thức quản lý theo hướng chuyên nghiệp, đảm bảo nguyên tắc bền vững. Huyện xác định nhiệm vụ đầu tiên trong giải quyết vấn đề nước sạch nông thôn là sớm thay đổi thói quen sử dụng nước, nâng cao chất lượng nguồn nước và vệ sinh nông thôn của người dân. Theo đó, huyện tập trung đẩy mạnh công tác truyền thông, vận động xã hội, nâng cao nhận thức và trách nhiệm cộng đồng dân cư nông thôn trong việc sử dụng, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường để người dân hiểu tầm quan trọng, lợi ích thiết thực của việc dùng nguồn nước sạch, các quy định của Nhà nước về vệ sinh môi trường, chiến lược bảo vệ môi trường. Nguyên tắc kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư xây dựng mới nhà máy nước là doanh nghiệp tự bỏ vốn đầu tư hạ tầng nhà máy, hệ thống đường trục đến đầu nhà dân; người sử dụng nước bỏ kinh phí đối ứng mua cụm đồng hồ và đường dẫn từ trục ống chính vào nơi sử dụng của gia đình. Với hình thức trên, các dự án triển khai xây dựng nhà máy nước đang triển khai đều đạt được sự đồng tình ủng hộ cao của địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, giảm được chi phí đầu tư ban đầu, người dân tự giác đóng góp tiền đối ứng, đồng thời chủ động giám sát quá trình xây dựng, góp phần nâng cao chất lượng công trình cấp nước sạch. Nhờ đó, tại nhiều địa phương như thôn Phượng Tường 1, Phượng Tường 2 xã Việt Hùng, xã Trực Tuấn, thôn Đại Thắng xã Phương Định… người dân còn chủ động đề nghị nhà máy cung cấp nước.
Với nỗ lực từ phía chính quyền, sự tích cực, đồng thuận của doanh nghiệp và nhân dân, đến nay huyện đã hoàn tất công tác xúc tiến đầu tư và từ nay đến cuối năm 2016 sẽ khởi công xây dựng mới 3 nhà máy nước tại các xã Trung Đông, Trực Phú và Trực Mỹ. Đồng thời phủ kín đường ống cung cấp nước sạch tới các tổ dân phố, thôn, xóm tại Thị trấn Cát Thành và xã Trực Nội. Năm 2017, hoàn thành xây dựng nhà máy nước tại các xã Trực Phú, Trực Mỹ; mở rộng hệ thống cung cấp nước sạch từ Nhà máy Nước Thị trấn Cát Thành tới xã Trực Đạo; mở rộng hệ thống cung cấp nước sạch từ Nhà máy Nước Trực Nội tới xã Trực Thanh và xã Trực Hưng; mở rộng hệ thống cung cấp nước sạch từ Nhà máy Nước Liêm Hải tới xã Việt Hùng. Năm 2018-2019, hoàn thành xây dựng Nhà máy Nước sạch tại xã Trung Đông cung cấp nước sạch trên địa bàn các xã: Trung Đông, Trực Tuấn. Năm 2019-2020, hoàn thành xây dựng Nhà máy Nước sạch tại xã Trực Mỹ và trạm chung chuyển xã Trực Thái; cung cấp nước sạch trên địa bàn các xã: Trực Mỹ, Trực Khang, Trực Thuận, Trực Thái, Trực Đại và Trực Thắng./.
Bài và ảnh:
Thanh Thúy
