Trong thư gửi điền chủ nông gia Việt Nam ngày 11-4-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh khái quát về HTX: “HTX là hợp vốn, hợp sức với nhau. Vốn nhiều, sức mạnh thì khó nhọc ít mà ích lợi nhiều…”. Tư tưởng Hồ Chí Minh về HTX là nền tảng cho quá trình hình thành và phát triển HTX ở nước ta trong 70 năm qua. Và ngày 11-4 hằng năm được Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy là ngày truyền thống của HTX. Trong suốt tiến trình lãnh đạo, xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, Đảng và Nhà nước ta luôn đánh giá cao và coi trọng vai trò của khu vực kinh tế HTX.
Cùng với sự phát triển của phong trào HTX cả nước, Nam Định là một trong những địa phương xuất hiện các tổ chức kinh tế hợp tác, HTX sớm nhất. Những năm 1948-1949 đã hình thành một số HTX sản xuất thủ công ở các làng nghề như: làng nghề đúc Tống Xá, nghề thuộc da ở Yên Dương thuộc huyện Ý Yên; dệt đũi, ươm tơ ở huyện Xuân Trường, Nam Trực, Trực Ninh... Thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, các HTX được thành lập và phát triển ở hầu hết trong các ngành, lĩnh vực kinh tế của tỉnh. Trong thời gian từ năm 1975 đến năm 1989, trong khu vực nông nghiệp nông thôn có gần 100% các hộ nông dân tham gia HTX, riêng lĩnh vực công nghiệp đã có gần 500 HTX, tạo ra giá trị sản xuất chiếm khoảng 70% giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh. Các HTX mua bán, HTX tín dụng được hình thành ở hầu hết các xã trong tỉnh. Thời kỳ từ năm 1997 đến nay, các HTX được chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX, quá trình đổi mới, phát triển HTX theo luật ở tỉnh ta được đánh giá là thành công và ổn định. Đến nay, toàn tỉnh có hàng nghìn tổ hợp tác, trong đó có 473 HTX trong các ngành, các lĩnh vực kinh tế, gồm: 312 HTX DVNN; 1 HTX chăn nuôi; 14 HTX thủy sản; 17 HTX sản xuất muối; 40 HTX giao thông vận tải; 48 HTX CN-TTCN và thương mại và 41 quỹ TDND cơ sở... Sau gần 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương Đảng (khóa IX) về “Đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh tế tập thể”, kinh tế tập thể của tỉnh ta được đánh giá ổn định, đổi mới và phát triển năm sau đạt kết quả hơn năm trước và từng bước đã khẳng định vai trò, vị trí trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Số lượng tổ hợp tác tăng, đa dạng về loại hình, rộng khắp ở các ngành và các lĩnh vực kinh tế. Về cơ bản các HTX đã thực hiện chuyển đổi theo quy định của Luật HTX. Hoạt động của các HTX ngày càng đi vào ổn định và có bước phát triển; xuất hiện ngày càng nhiều HTX tiêu biểu, mô hình HTX mới ở các lĩnh vực như: nước sạch, vệ sinh môi trường... Trong khu vực nông nghiệp nông thôn, HTX giữ vai trò chủ đạo trong tổ chức sản xuất thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, tập hợp xã viên tổ chức xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng nông thôn, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, giữ gìn an ninh chính trị, đảm bảo ổn định xã hội và xây dựng NTM. Về tổ chức quản lý, tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh dịch vụ phát triển theo hướng đa dạng các hình thức sở hữu, các loại hình dịch vụ, hình thành các mô hình quản lý, tổ chức sản xuất, kinh doanh dịch vụ mới. Hoạt động kinh doanh, dịch vụ trong các HTX đang được đổi mới theo hướng đa dạng, phù hợp với kinh tế thị trường và nhu cầu của xã viên, thành viên. Hiệu quả các hoạt động dịch vụ đang từng bước được nâng lên. Các hình thức liên doanh, liên kết giữa các HTX với nhau, giữa HTX với các thành phần kinh tế khác đã mang lại kết quả, tạo động lực cho HTX phát triển đi lên.
 |
| Nông dân xã Nghĩa Châu (Nghĩa Hưng) chăm sóc rau màu. |
Những năm gần đây kinh tế hợp tác, HTX của tỉnh tiếp tục được củng cố, đổi mới, có những bước tiến đáng kể cả về số lượng và hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Các HTX đã huy động được các nguồn lực vốn, tư liệu sản xuất từ xã viên và Ban quản trị HTX xây dựng các đề án, mô hình sản xuất, mở rộng ngành nghề kinh doanh, có nhiều mô hình tổ hợp tác, HTX mới hoạt động hiệu quả thiết thực, số HTX khá, giỏi tăng, nhiều HTX thuộc diện yếu kém đã vươn lên thoát khỏi tình trạng khó khăn; nhiều HTX nông nghiệp đã tích lũy được vốn cùng với việc huy động đóng góp của xã viên tham gia kiến thiết giao thông nông thôn, kiên cố hóa thủy lợi và giao thông nội đồng. Hoạt động của các HTX trong những năm qua đã thể hiện được vai trò tích cực của mình trong việc bảo đảm an sinh xã hội, góp phần ổn định chính trị, giữ gìn trật tự an ninh, tham gia củng cố hệ thống chính trị cơ sở, vai trò của HTX ngày càng được khẳng định là tổ chức kinh tế quan trọng, là chỗ dựa tin cậy cho xã viên và là “bà đỡ” cho kinh tế hộ phát triển, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng CNH-HĐH, là hạt nhân quan trọng trong xây dựng NTM, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Để hoàn thành tốt những mục tiêu, nhiệm vụ tiếp tục đổi mới phát triển kinh tế tập thể bền vững và chung sức xây dựng NTM, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với các cấp, các ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, các chính sách ưu tiên hỗ trợ khuyến khích phát triển HTX. Tập trung vận động xã viên/thành viên, người lao động trong các HTX tích cực hưởng ứng phong trào xây dựng NTM, thể hiện đầy đủ trách nhiệm và quyền lợi của mình chung sức cùng cả hệ thống chính trị xây dựng NTM theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, tiên phong trong huy động đóng góp tinh thần, lao động, vật chất xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn theo Chương trình xây dựng NTM. Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động hỗ trợ, đào tạo, bồi dưỡng, dạy nghề cho xã viên/thành viên, xúc tiến thương mại, hướng dẫn các HTX phát triển mới các dịch vụ phục vụ sản xuất và đời sống sinh hoạt của cộng đồng dân cư nông thôn, mở rộng quy mô sản xuất hàng hoá nông sản, tăng dịch vụ ngành nghề, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho xã viên/thành viên HTX. Phát huy tối đa lợi thế của sức mạnh hợp tác, xây dựng mối quan hệ liên doanh, liên kết hợp tác trong sản xuất kinh doanh. Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, UBND các địa phương trong tỉnh để triển khai các hoạt động, chương trình, dự án của Liên minh HTX tỉnh tiếp tục đổi mới và phát triển kinh tế tập thể tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của địa phương./.
Bài và ảnh:
Hoàng Tuấn
