Xã Điền Xá (Nam Trực) được người sành chơi cây biết đến với nghề trồng hoa, cây cảnh tồn tại trên 800 năm nay. Nghề cây cảnh, vì thế từ lâu đã trở thành thế mạnh kinh tế của xã, giúp nhiều hộ gia đình trở thành triệu phú, tỷ phú, góp phần làm khởi sắc bộ mặt làng quê. Nối nghiệp cha ông, nhiều thanh niên Điền Xá đang gắn bó với nghề trồng, kinh doanh cây cảnh. Hiện Điền Xá có tới trên 90% người trong độ tuổi thanh niên kinh doanh, buôn bán, làm cây cảnh, 70% nghệ nhân của xã ở độ tuổi thanh niên.
Bí thư Đoàn Thanh niên xã Điền Xá Phạm Kim Liên dẫn chúng tôi đi thăm nhà vườn rộng 6.000m
2 của anh Đỗ Công Đạt, xóm 13. Vừa đi anh Đạt vừa hào hứng giới thiệu về những khu cây cảnh, cách chăm sóc, tạo thế cho từng loại cây. Trong nhà vườn, anh phân ra các khu trồng cây riêng như: khu trồng các loại cây cảnh lâu năm truyền thống với tùng (tùng kim, la hán, si, sanh)…; khu trồng các loại cây bon sai; khu trồng các loại cây cảnh trang trí… Ước tính, số lượng cây cảnh nhà anh Đạt có tới gần 1.000 cây, trong đó có từ 3-4 cây tùng kim được định giá nhiều tỷ đồng. Như nhiều thanh niên Điền Xá, anh Đạt đam mê với nghề trồng cây cảnh, được làm quen với kéo, với dao từ những ngày còn bé. “Tuy nhiên tôi xác định, muốn thành công thì phải có những hướng đi khác biệt. Bởi yêu cầu thị trường ngày càng khắt khe hơn, nhất là từ những năm 2012, khi thú chơi cây cảnh có xu hướng chững lại. Theo đó, tôi thực hiện “đa dạng hóa” các sản phẩm cây cảnh, không tập trung vào mặt hàng cây truyền thống như trước đây nữa”. Ngoài ra, để tăng năng suất, chất lượng các loại cây, anh mạnh dạn áp dụng nhiều kỹ thuật mới như cắt tỉa, chiết cành, phòng trừ sâu bệnh… đúng thời điểm giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt. Qua sách vở, đài, báo, anh còn học hỏi thêm được những cách tạo thế, tạo dáng cây mới, hiện đại, đáp ứng yêu cầu chơi cây cảnh của nhiều đối tượng khách hàng… Nhanh nhạy, năng động trong cách làm, kinh doanh, nhà vườn của anh Đạt mỗi năm cho thu nhập hàng tỷ đồng, tạo việc làm thời vụ cho 5-10 lao động, việc làm thường xuyên cho 3 lao động với mức thu nhập từ 200-300 nghìn đồng/người/ngày.
Cũng ở xóm 13, chúng tôi đến thăm mô hình trồng, buôn bán các loại hoa lan của vợ chồng anh chị Đỗ Đình Duẩn, Đinh Thị Hoa. Nối nghiệp cha ông, anh chị kế tục nghề trồng, kinh doanh cây cảnh từ rất sớm. Hiện, vợ chồng anh chị có nhà vườn rộng gần 1.000m
2 chủ yếu trồng các loại cây sanh cảnh lâu năm. Bên cạnh việc trồng cây cảnh, thời gian gần đây, vợ chồng anh chị phát triển thêm nghề trồng, buôn bán phong lan, chọn đó làm hướng phát triển kinh tế chính. Hiện, gia đình anh Duẩn, chị Hoa trồng, kinh doanh các loại lan như tai trâu, vũ nữ, hồ điệp, địa lan… Thu nhập từ hoa lan mang về cho vợ chồng anh chị khoảng 10 triệu đồng/tháng.
 |
| Với diện tích nhà vườn rộng 6.000m2, gần 1.000 cây cảnh các loại, anh Đỗ Công Đạt, xóm 13, xã Điền Xá thu về hàng tỷ đồng mỗi năm. |
Mô hình trồng hoa, cây cảnh của gia đình anh Đạt, vợ chồng chị Hoa là 2 trong số hàng trăm mô hình nhà vườn do thanh niên làm chủ đang mang lại hiệu quả kinh tế cao tại Điền Xá. Với 1.200 ĐVTN, sinh hoạt tại 38 chi đoàn, hầu hết thanh niên Điền Xá đều chọn nghề trồng cây cảnh để phát triển kinh tế gia đình. Theo đó, lực lượng thanh niên chủ yếu tập trung vào trồng, kinh doanh cây cảnh hoặc nhận thiết kế các công trình trang trí cây cảnh. Đối với việc trồng cây, thanh niên Điền Xá chú trọng khai thác giá trị kinh tế của các mặt hàng bon sai, cây cảnh truyền thống và cây bóng mát... Các mặt hàng bon sai mà những chủ nhà vườn trẻ thường đầu tư trồng, chăm sóc là tùng la hán, si… Đối với mảng cây cảnh truyền thống, phát huy thế mạnh của địa phương, những ông chủ nhà vườn trẻ tiếp tục nâng cao tay nghề qua việc tạo dáng, giữ thế cho cây. Các loại cây bóng mát, cây trang trí cũng đang là hướng đi mới của nhiều nhà vườn Điền Xá trong vài năm trở lại đây. Đặc biệt, thời gian qua, để phục vụ nhu cầu chơi cây cảnh ngày càng đa dạng của người dân các tỉnh, thành phố, nhiều nghệ nhân trẻ Điền Xá đã mạnh dạn đảm nhận thiết kế những công trình trang trí, chăm sóc cây cảnh cho các cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân trong cả nước… Thợ cây trẻ Điền Xá được đánh giá cao khi thiết kế những khuôn viên gia đình, khách sạn, nhà hàng, cơ quan, doanh nghiệp… hợp lý, đẹp mắt, đảm bảo các yếu tố mỹ thuật. Không chỉ tập trung vào việc chăm sóc, uốn tỉa cây cảnh, nhiều thanh niên Điền Xá còn khai thác những thế mạnh, nghề phụ liên quan đến cây cảnh như: chế tác hòn non bộ, sản xuất, buôn bán các loại đôn, chậu dùng cho cây cảnh… Từ những cách làm hiệu quả trên, Điền Xá hiện có khoảng trên 100 mô hình nhà vườn của thanh niên cho thu nhập từ trên 200 triệu đồng/năm, trong đó có khoảng 50 mô hình cây cảnh của thanh niên cho thu nhập từ 1 tỷ đồng/năm trở lên. Có thể kể đến một số mô hình tiêu biểu như: mô hình nhà vườn rộng trên 800m
2 với số lượng xấp xỉ 600 cây của anh Vũ Văn Tưởng, xóm 2, Vị Khê mỗi năm cho thu nhập trên 500 triệu đồng; nhà vườn của anh Đỗ Đình Bảo, thôn Thượng có gần 1.000 cây cảnh các loại, hằng năm cho thu nhập từ 300-500 triệu đồng/năm. Hay như nhà vườn của các anh Nguyễn Văn Đức, xóm 4, Vị Khê rộng khoảng 1.000m
2, số lượng cây trên 1.500; nhà vườn của anh Đỗ Văn Ngọc, thôn Phú Hào, hằng năm cho thu nhập từ vài trăm triệu đồng trở lên, tạo việc làm cho 3-5 lao động thời vụ địa phương… Đáng nói hơn, từ những mô hình nhà vườn đơn lẻ, người trồng cây cảnh Điền Xá đã liên kết lại với nhau để hình thành những trung tâm trưng bày, buôn bán cây cảnh lớn. Hiện, trong xã có 3 trung tâm trưng bày buôn bán cây cảnh là: Đường số 6, khu Tân Phú và Vị Khê. Hoạt động này một mặt giúp tăng cường đầu ra, nâng mức tiêu thụ cho sản phẩm, mặt khác tạo ra cơ hội cho thanh niên có thể học hỏi, giao lưu kỹ thuật, kinh nghiệm lẫn nhau. Thời gian tới, để tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích thanh niên phát triển kinh tế từ nghề cây cảnh truyền thống, các cấp ủy Đảng, chính quyền Điền Xá đã có nhiều chính sách hỗ trợ thanh niên. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Đỗ Duy Thủy, Phó bí thư thường trực Đảng ủy xã Điền Xá cho biết: “Chính quyền, tổ chức Đoàn sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho thanh niên tiếp cận các nguồn vốn vay. Bên cạnh đó, thời gian qua UBND xã, Đoàn xã thường xuyên có những chương trình phối hợp với Hội Sinh vật cảnh của huyện, tỉnh mở các lớp tập huấn, học nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật mới cho thanh niên, từ đó giúp các chủ nhà vườn trẻ nâng cao tay nghề, kỹ năng, tiếp cận các xu hướng mới của thị trường…”.
Tiếp nối nghề truyền thống, nhiều thanh niên Điền Xá hiện nay biết biến cây thành “vàng”, xây dựng cuộc sống ấm no trên mảnh đất quê hương. Điều đó khẳng định hiệu quả của một số nghề truyền thống trong xã hội hiện nay nói chung, nỗ lực của thanh niên nói riêng trong việc tiếp thu, “giữ lửa” cho các làng nghề phát triển./.
Bài và ảnh:
Hoa Xuân
