Bảo đảm chất lượng gạch không nung

Qua khảo sát của các cơ quan chức năng, hiện tại trên địa bàn tỉnh ta có 12 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất gạch không nung quy mô lớn đang hoạt động với công suất trung bình từ 5 đến 20 triệu viên gạch quy chuẩn/năm. Có 5 cơ sở đang trong quá trình hoàn thiện đầu tư nhà xưởng bao gồm các đơn vị: Cty CP Đóng tàu Phú Hưng, xã Yên Bằng (Ý Yên), Cty CP Sông Giang, xã Hải Giang, Cty CP Xây lắp Hải Hậu, xã Hải Quang (Hải Hậu), Cty CP Công nghiệp thương mại Giao Thủy, xã Hồng Thuận (Giao Thủy), Cty CP Phát triển hạ tầng Thăng Long, xã Trực Chính (Trực Ninh). Ngoài ra, còn có 98 cơ sở hộ gia đình tham gia sản xuất loại vật liệu này với quy mô nhỏ, sản lượng chỉ từ 10 nghìn đến 2 triệu viên/năm, chủ yếu để phục vụ nhu cầu tại chỗ, xây bờ kè tường quây, nhà cấp 4. Với lượng lớn cơ sở sản xuất ngay tại địa phương, lại là sản phẩm có ưu điểm như bền, rẻ, tận dụng chất thải rắn công nghiệp, không phát thải khí CO ₂ nhưng hiện tại, việc tiêu thụ gạch không nung vẫn còn ì ạch. 

 

Theo lý giải của Phòng Kinh tế và vật liệu xây dựng (Sở Xây dựng): “Do tập quán từ xưa người dân vùng nông thôn đã tự sản xuất và sử dụng gạch không nung dưới hình thức gạch ba-banh, gạch bi (cũng là một loại gạch xi măng cốt liệu chất lượng thấp). Chính vì thế, nhiều người dân vẫn cho rằng chất lượng gạch không nung hiện nay cũng chỉ tương tự như gạch bi, gạch ba banh trước đây mà không biết quy trình sản xuất áp dụng công nghệ mới cho sản phẩm đạt chất lượng cao. Một nguyên nhân khác là do một số nhà sản xuất thiếu kinh nghiệm, nguồn vốn hạn chế nên nhập dây chuyền công nghệ bán cơ giới, thiếu đồng bộ dẫn đến chất lượng sản phẩm chưa cao. Tại nhiều công trường, gạch không nung bị phàn nàn là nặng và hút nước dẫn đến khó thi công trong điều kiện thời tiết mưa, ẩm ướt của mùa đông, làm ảnh hưởng đến tiến độ công trình. Việc không đảm bảo đồng đều về chất lượng, còn đưa ra thị trường các sản phẩm chưa đạt chuẩn chất lượng của doanh nghiệp sản xuất khiến cho người tiêu dùng hiểu sai và “đánh đồng” chất lượng loại gạch này với loại gạch ba banh thủ công xưa. 

 

Để người tiêu dùng hiểu rõ chất lượng, cách thức sử dụng và các lợi ích khi sử dụng gạch không nung, các doanh nghiệp sản xuất, cung ứng sản phẩm và ngành Xây dựng đã tăng cường công tác tuyên truyền giới thiệu sản phẩm. Hiện tại, gạch không nung trên thị trường tỉnh ta chủ yếu sản xuất bằng 2 công nghệ chính là ép rung và ép rung thủy lực song động. Trong đó, Cty CP Vật liệu không nung 567 là đơn vị đầu tiên mạnh dạn đầu tư công nghệ ép rung thủy lực song động với nhiều ưu điểm vượt trội hơn hẳn so với công nghệ ép rung ở các cơ sở khác. Theo ông Nguyễn Xuân Tuyển, Giám đốc Cty cho biết, thời gian qua Cty đã chủ động tuyên truyền giúp người tiêu dùng hiểu gạch không nung sản xuất bằng công nghệ rung ép thủy lực song động có kích thước đồng đều, bề mặt nhẵn, đặc biệt đã khắc phục được nhược điểm hút nước làm tăng khối lượng viên gạch, tạo thuận lợi cho công tác hoàn thiện khi thi công sơn, trát tường. Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Nam Định (Sở KH và CN) cũng khẳng định, công nghệ ép rung phổ biến chỉ đạt tiêu chuẩn cho phép ở cường độ nén, độ hút nước, độ rỗng. Riêng đối với loại gạch không nung sản xuất bằng công nghệ ép rung thủy lực song động đều đạt cả 9 tiêu chuẩn, trong đó độ thấm nước đạt 312 ml/m2h, vượt mức tiêu chuẩn 350 ml/m2h. Bên cạnh đó, loại gạch này cũng nhẹ hơn so với gạch ép rung khoảng 15-20%. Chính vì thế, các ngành chức năng đã khuyến cáo các đơn vị thi công, chủ đầu tư, nhà thầu thi công chỉ nên dùng gạch không nung ép rung trong các hạng mục công trình như móng, tường rào hoặc xây dựng cống, rãnh thoát nước. Còn nên sử dụng gạch không nung ép rung thủy lực trong xây dựng các công trình nhà ở, nhà xưởng, nhà cao tầng. Hiện tại, Cty CP Vật liệu không nung 567 đang xây dựng hệ thống quản lý chất lượng sản phẩm gạch của Cty theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 nhằm cung cấp ra thị trường sản phẩm chất lượng cao, bảo đảm uy tín; đồng thời tìm các biện pháp giảm chi phí vận chuyển nguyên liệu đầu vào nhằm hạ giá thành, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm. 

 

Trước tình trạng lộn xộn chất lượng sản phẩm gạch không nung trên thị trường khiến loại vật liệu này không được người tiêu dùng lựa chọn, ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển vật liệu thân thiện với môi trường, Sở Xây dựng đã có Công văn số 817/SXD-KT&VLXD gửi các sở: GTVT, NN và PTNT, KH và CN, Công thương, UBND các huyện, chủ đầu tư, nhà thầu thi công, các đơn vị kinh doanh, sản xuất, nhập khẩu vật liệu xây dựng đề nghị khẩn trương triển khai thực hiện Chứng nhận hợp quy 10 loại sản phẩm vật liệu xây dựng, trong đó có vật liệu xây (gạch đất sét nung, gạch không nung…) sản xuất, nhập khẩu theo QCVN 16:2014/BXD. Đối với các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát thực hiện nghiêm túc việc yêu cầu các nhà thầu thi công xây dựng xuất trình chứng nhận hợp quy đối với các chủng loại vật liệu, đặc biệt là gạch không nung trước khi đưa vật liệu vào thi công; từ chối nghiệm thu đối với loại vật liệu chưa được chứng nhận hợp quy. Đồng thời, hướng dẫn phân biệt và sử dụng các loại gạch không nung tùy theo công nghệ sản xuất với từng hạng mục công trình. Các sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các phòng chuyên môn, đơn vị trực thuộc thực hiện quy định về quản lý tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng. Trường hợp phát hiện sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng không đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn kỹ thuật đã công bố thì kiên quyết không cho phép sử dụng để thi công./.

 

Bài và ảnh: Đức Toàn