Năm 2015, ngành NN và PTNT xác định là năm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) trong lĩnh vực nông nghiệp với chủ đề “Sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ rau, thịt, thủy sản an toàn”. Nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng trong công tác đảm bảo VSATTP nông, lâm, thủy sản, ngành NN và PTNT đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về chất lượng ATTP nông, lâm, thủy sản; đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ATTP theo trọng tâm là sản phẩm rau, thịt và thủy sản. Kiểm soát hiệu quả điều kiện vệ sinh, tồn dư các chất độc hại trong sản phẩm, không để các sản phẩm kém chất lượng, sản phẩm không an toàn lưu thông trên thị trường.
Sơ chế ngao sau thu hoạch tại vùng nuôi Cồn Xanh, xã Nam Điền (Nghĩa Hưng). |
Từ đầu năm đến nay, Sở NN và PTNT chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị trong ngành triển khai tích cực, đồng bộ, thống nhất, chặt chẽ với các đơn vị liên quan trong công tác đảm bảo VSATTP trong lĩnh vực nông nghiệp. Chi cục BVTV đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người sản xuất, kinh doanh rau, củ, quả về sử dụng thuốc BVTV, hóa chất bảo quản, thực hiện các biện pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM, ý thức trách nhiệm, đạo đức kinh doanh của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh rau, củ, quả và các sản phẩm chế biến có nguồn gốc thực vật đối với cộng đồng; phổ biến hướng dẫn về thực hành sản xuất thực phẩm an toàn trong lĩnh vực trồng trọt, hướng dẫn người tiêu dùng lựa chọn rau, củ, quả an toàn. Chi cục Thú y chủ động phối hợp với các đơn vị trong ngành thường xuyên tổ chức các đoàn kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y đối với các cơ sở chăn nuôi, giết mổ, vận chuyển gia súc, gia cầm; giám sát tồn dư các chất độc hại, chất cấm trong chăn nuôi, thịt và các sản phẩm chế biến từ thịt. Bên cạnh đó, Chi cục Thú y còn tăng cường giám sát và phát hiện sớm dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm để có những biện pháp phòng, chống và xử lý kịp thời. Thanh tra Sở NN và PTNT phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành thanh tra chuyên ngành về chất lượng vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông, lâm, thủy sản để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm quy định của Nhà nước đối với chất lượng vật tư nông nghiệp, sản phẩm nông, lâm, thủy sản thuộc phạm vi quản lý của ngành Nông nghiệp. Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (QLCLNLTS) phối hợp chặt chẽ với một số đơn vị trong ngành NN và PTNT tăng cường hoạt động thông tin, tuyên truyền về công tác quản lý chất lượng, đảm bảo VSATTP cho các chủ thể tham gia chuỗi sản xuất như: nông dân, ngư dân, chủ trang trại, cơ sở chế biến, cán bộ quản lý… Xây dựng, in ấn và trực tiếp phát tờ rơi, băng rôn, pa nô, áp phích và nhiều tài liệu phổ biến về VSATTP và công tác quản lý chất lượng ATTP. Ngoài ra, Chi cục còn phối hợp với một số cơ quan chức năng của tỉnh như: Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Sở KH và CN), Phòng Cảnh sát môi trường (Công an tỉnh), Chi cục ATVSTP (Sở Y tế), Hội Phụ nữ tỉnh phát động hưởng ứng Tháng hành động VSATTP, tổ chức các lớp tập huấn về đảm bảo VSATTP trong sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản. Nội dung các hoạt động tuyên truyền phong phú, đa dạng, dễ hiểu, dễ nhớ nhờ đó, các kiến thức, luật pháp về VSATTP nông, lâm, thủy sản đã được triển khai nhanh và có những chuyển biến tích cực đến các cấp, các ngành, người sản xuất và người tiêu dùng. Thực hiện các chương trình giám sát chất lượng VSATTP nông sản, thực phẩm, Chi cục QLCLNLTS đã lấy 2 mẫu rau cải bắp của 2 cơ sở kinh doanh tại Thành phố Nam Định; 1 mẫu rau ngót của 1 cơ sở sản xuất tại xã Mỹ Tân (Mỹ Lộc); 1 mẫu đậu phụ của 1 cơ sở sản xuất tại Thành phố Nam Định; 1 mẫu nấm muối của Cty CP Khoái Lạc Phúc để kiểm soát dư lượng thuốc BVTV, vi sinh, kim loại nặng, dư lượng nitrat; đồng thời thường xuyên kiểm tra nhanh tại các vùng trồng rau và các chợ. Kết quả các mẫu kiểm tra, phân tích đều có chỉ tiêu không vượt quá giới hạn cho phép. Trong chương trình kiểm soát vùng thu hoạch nhuyễn thể 2 mảnh vỏ tại 2 vùng nuôi Giao Thủy và Nghĩa Hưng, Chi cục đã tiến hành lấy 10 mẫu ngao và 10 mẫu nước phân tích kiểm soát tảo độc, độc tố sinh học biển. Kết quả phân tích đều không phát hiện hoặc phát hiện dưới mức cho phép là cơ sở để Chi cục cấp giấy chứng nhận xuất xứ cho sản phẩm tiêu thụ nội địa và xuất cho các nhà máy chế biến xuất khẩu sản phẩm vào châu Âu. Trước đó, vào tháng 10-2014, Thanh tra EU vào thanh tra điều kiện đảm bảo chất lượng VSATTP các vùng thu hoạch nhuyễn thể 2 mảnh vỏ tại miền Bắc Việt Nam, 2 vùng thu hoạch nhuyễn thể của tỉnh được thanh tra đánh giá xếp hạng cao, sản phẩm được phép tiêu thụ tại thị trường châu Âu. Ngoài các hoạt động thường xuyên đảm bảo ATTP, trong các dịp cao điểm như: Tết Nguyên đán, các ngày lễ hội, Tháng hành động năm 2015, các đơn vị trực thuộc Sở NN và PTNT đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động và triển khai chiến dịch truyền thông sâu rộng để các tổ chức, cá nhân biết và tuân thủ pháp luật về ATTP. Vận động, hướng dẫn cho các tổ chức, cá nhân áp dụng các quy phạm thực hành sản xuất tốt và sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Hướng dẫn sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu dùng thực phẩm rau, thịt, thủy sản an toàn, nâng cao vai trò, trách nhiệm, tầm quan trọng của việc thực hiện tốt các quy định đảm bảo an toàn sản xuất rau, thịt, thủy sản. Đồng thời tổ chức các đoàn thanh tra chuyên ngành kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp và VSATTP các cơ sở sản xuất ban đầu, cơ sở kinh doanh, chế biến thực phẩm. Phối hợp với các sở, ngành trong tỉnh thành lập đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra các địa phương về thực hiện công tác đảm bảo VSATTP. Trong “Tháng hành động vì ATTP” năm 2015, đoàn thanh tra liên ngành do Sở NN và PTNT chủ trì, tiến hành thanh tra, kiểm tra tại huyện Hải Hậu và huyện Trực Ninh trong 2 ngày 4 và 5-5-2015. Đoàn thanh tra đã làm việc với Ban chỉ đạo (BCĐ) các huyện Hải Hậu, Trực Ninh kiểm tra công tác triển khai của huyện trong tháng hành động. Kết quả kiểm tra cho thấy các huyện đã kiện toàn BCĐ, xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể trong tháng hành động. Bên cạnh đó, BCĐ các huyện cũng đã đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra các cơ sở trên địa bàn trong tháng hành động. Cũng trong đợt thanh tra, đoàn đã phối hợp với BCĐ VSATTP các huyện thanh tra, kiểm tra một số cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ăn uống trên địa bàn các huyện. Kết quả kiểm tra cho thấy hầu hết các cơ sở đã có ý thức chấp hành các quy định của pháp luật. Bên cạnh đó còn một cơ sở chưa thực sự tuân thủ nghiêm túc các quy định như: chưa thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho chủ cơ sở và công nhân, thiếu trang thiết bị bảo hộ lao động, còn bị ảnh hưởng bởi nguồn ô nhiễm từ bên ngoài… Đoàn đã phạt cảnh cáo và nhắc nhở các cơ sở chấn chỉnh những lỗi vi phạm trên. Đồng thời, trong quá trình kiểm tra đoàn kết hợp với công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho các đối tượng hiểu đúng, thực hiện đúng Luật ATTP và các văn bản quy phạm pháp luật khác của Nhà nước về VSATTP.
Để đảm bảo VSATTP trong lĩnh vực nông nghiệp, hiện nay, Sở NN và PTNT đang khảo sát lựa chọn các vùng sản xuất, các doanh nghiệp, các cơ sở cung ứng dịch vụ đầu vào, cơ sở thu mua tiêu thụ sản phẩm cơ bản đáp ứng điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hình thức tổ chức sản xuất, nguồn lực… để tổ chức triển khai thí điểm mô hình sản xuất, kinh doanh theo liên kết chuỗi giá trị đảm bảo thực phẩm đối với sản phẩm rau, thủy sản nuôi. Hiện Sở đã xây dựng 1 mô hình quản lý chất lượng, VSATTP theo chuỗi đối với sản phẩm cá bống bớp tại Nghĩa Hưng, thực hiện mối liên kết giữa các cơ sở nuôi trồng - thu gom - tiêu thụ cá bống bớp. Trong thời gian tới, các đơn vị trong ngành sẽ tổ chức kiểm tra, xếp loại các cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông, lâm, thủy sản theo Thông tư số 45/2014/TT-BNNPTNT. Phối hợp với các cơ quan kiểm tra các huyện, thành phố; phổ biến, hướng dẫn về thực hành sản xuất thực phẩm an toàn, tổ chức cho các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ ký cam kết sản xuất thực phẩm an toàn theo quy định tại Thông tư số 51/2014/TT-BNNPTNT./.
Bài và ảnh: Trần Ngọc Ánh