Ngày 17-7-2012, BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU về tăng cường công tác quản lý đất đai, trong đó yêu cầu tất cả các huyện, thành phố phải tập trung xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai còn tồn đọng trong các năm qua. Thời gian qua, Sở TN và MT đã hướng dẫn UBND các huyện, thành phố tập trung chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn tiến hành rà soát toàn bộ các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không hợp pháp, phân loại rõ nguồn gốc đất đai, xác định rõ tính chất, mức độ vi phạm, thời điểm vi phạm để đối chiếu với quy định của pháp luật; lập, phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án xử lý dứt điểm nhằm lập lại trật tự kỷ cương trong quản lý, sử dụng đất đai. Căn cứ hướng dẫn của Sở TN và MT, UBND các huyện, thành phố đã chỉ đạo các xã, thị trấn đã thành lập hội đồng xử lý vi phạm đất đai, tiến hành rà soát, phân loại, lập phương án xử lý đối với từng trường hợp cụ thể. Sở TN và MT chú trọng đôn đốc, cập nhật tiến độ phê duyệt phương án xử lý các trường hợp vi phạm đất đai, bảo đảm đúng hướng dẫn của Sở TN và MT, đồng thời tập trung hỗ trợ các địa phương đẩy nhanh tiến độ xử lý các trường hợp vi phạm. Tại các địa phương đã có chuyển biến khá rõ về thái độ kiên quyết trong xử lý vi phạm pháp luật đất đai.
Cán bộ Phòng TN và MT huyện Ý Yên thống nhất phương án đẩy nhanh tiến độ xử lý vi phạm pháp luật đất đai. |
Trong tổng số 226 xã, phường, thị trấn đã triển khai rà soát số hộ sử dụng đất không hợp pháp có 15 xã, phường ở 3 huyện, thành phố không có hộ vi phạm pháp luật đất đai tồn đọng (Giao Thủy có 5 xã, Hải Hậu có 2 xã và Thành phố Nam Định có 8 phường). 211 xã, phường, thị trấn có 46.372 hộ vi phạm với tổng diện tích đất sử dụng không hợp pháp là 1.582,9ha chưa xử lý. Đến hết năm 2014 toàn tỉnh đã lập xong biểu thống kê phân loại sử dụng đất không hợp pháp 41.822 hộ với tổng diện tích sử dụng đất không hợp pháp là 1.542,4ha. Trong đó có 167 xã, phường, thị trấn đã xây dựng phương án xử lý, trình UBND huyện phê duyệt, với 14.283 hộ, tổng diện tích sử dụng không hợp pháp là 412,9ha (đạt 34% số hộ). UBND các huyện, thành phố đã ra quyết định phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án xử lý đối với 5.508 hộ với tổng diện tích 169,5ha ở 69 xã, phường, thị trấn. Đã thu hồi 4,6ha đất của 973 hộ; thu vào ngân sách hơn 15 tỷ đồng. Đặc biệt, các địa phương đã tập trung xử lý trước những trường hợp vi phạm phát sinh sau thời điểm ban hành Nghị quyết số 17. Tại Vụ Bản, 18/18 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã sớm thành lập Hội đồng xử lý vi phạm đất đai. Sau 2 năm tích cực thực hiện, toàn huyện đã rà soát được 2.592 trường hợp sử dụng đất không hợp pháp. Tổ công tác của huyện đã tổ chức thẩm định phương án xử lý 1.572 trường hợp thuộc thẩm quyền của UBND huyện, hoàn thiện phương án về đất, giao cho cơ quan thuế xác định, thông báo thực hiện nghĩa vụ tài chính đến từng hộ gia đình, cá nhân theo quy định của pháp luật. Tại huyện Ý Yên, từ khi thực hiện Nghị quyết số 17, với quan điểm kiên quyết ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm sử dụng đất mới phát sinh, Phòng TN và MT phối hợp với UBND các xã, thị trấn lập biên bản đối với các trường hợp vi phạm. Tại Trực Ninh, các xã, thị trấn đã khẩn trương hoàn tất việc thống kế tổng số hộ tại tất cả các thôn, xóm, tổ dân phố vi phạm pháp luật đất đai phải lập phương án xử lý. Trong đó, xác định chi tiết số hộ sử dụng đất dân cư chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu; số hộ đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong khu dân cư có vi phạm; số hộ tự ý chuyển mục đích đất nông nghiệp ngoài đồng. Đến ngày 1-6-2015, toàn huyện đã đo đạc thực địa và xác minh nguồn gốc 6.803/10.473 hộ của 21 xã, thị trấn, bằng 64,96% số hộ sử dụng đất không hợp pháp. Riêng trong tháng 5-2015, huyện thẩm định phương án của 84 hộ với tổng diện tích 11.477m2, số tiền 657 triệu đồng ở 3 xã Trung Đông 15 hộ, Trực Mỹ 21 hộ, Trực Nội 48 hộ. Dự kiến trong tháng 6-2015, huyện tiếp tục phê duyệt và thực hiện phương án xử lý 153 hộ sử dụng đất không hợp pháp tại 8 đơn vị: Liêm Hải, Phương Định, Việt Hùng, Trực Tuấn, Cát Thành, Trực Đạo, Trực Thanh, Trực Hưng. Song song với việc xử lý vi phạm đối với người sử dụng đất, UBND các huyện, thành phố đã xử lý kỷ luật các cán bộ vi phạm về quản lý đất đai, có trường hợp đã phải xử lý hình sự.
Việc tập trung xử lý vi phạm sử dụng đất theo Nghị quyết số 17 của ngành TN và MT, các xã, thị trấn đã góp phần giải quyết các vi phạm pháp luật đất đai tồn tại từ trước đến nay. Tình trạng vi phạm pháp luật đất đai như giao đất trái thẩm quyền, sử dụng đất sai mục đích, lấn chiếm hành lang ATGT, thủy lợi đã được hạn chế, các sai phạm được phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời; đảm bảo quyền lợi chính đáng của người sử dụng đất, tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh đã dần đi vào nền nếp; việc sử dụng đất được thực hiện hiệu quả theo quy hoạch, kế hoạch; đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Tuy nhiên, trong quá trình xử lý, còn nhiều trường hợp phải kéo dài tiến độ lập và xét duyệt phương án xử lý các trường hợp sử đụng đất không hợp pháp do lãnh đạo một số đơn vị xã, phường, thị trấn chưa tích cực triển khai. Tại một số địa phương còn tình trạng cán bộ được giao chưa hiểu đầy đủ các quy định để vận dụng trong quá trình lập phương án dẫn đến phải làm đi làm lại vẫn không đạt yêu cầu. Từ sau khi có Nghị quyết 17 đến 30-7-2014, vi phạm pháp luật về đất đai cơ bản đã được ngăn chặn, song ở một số xã, phường, thị trấn vẫn còn 427 hộ vi phạm với tổng diện tích là 21,9ha. Để đạt hiệu quả cao trong xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai, hiện nay ngành TN và MT tăng cường phối hợp với các địa phương tập trung xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm phát sinh sau Nghị quyết 17; xác định rõ trách nhiệm của cán bộ, công chức quản lý và người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong việc giao đất không đúng thẩm quyền hoặc để xảy ra vi phạm, không ngăn chặn, xử lý kịp thời; có biện pháp xử lý nghiêm minh cán bộ sai phạm theo Luật Cán bộ, công chức và kỷ luật Đảng. Đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt phương án xử lý các trường hợp sử dụng đất không hợp pháp; phấn đấu hết năm 2015 cơ bản hoàn thành việc lập, phê duyệt phương án xử lý các trường hợp còn tồn đọng chưa xử lý, đồng thời thực hiện phương án xử lý tối thiểu đạt 50% số hộ sử dụng đất không hợp pháp phải xử lý. Năm 2016 cơ bản hoàn thành việc thực hiện phương án xử lý đối với toàn bộ số hộ phải xử lý./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy