Xã Phương Định (Trực Ninh) có sông Ninh Cơ chạy qua với chiều dài trên 1km. Do đặc điểm của địa hình cộng với việc khai thác cát, sỏi ở lòng sông làm cho nhiều đoạn sông bị sạt lở nghiêm trọng mỗi khi mùa mưa bão về đe dọa đến tính mạng, đời sống và sản xuất của một bộ phận dân cư ở 3 thôn Đại Thắng 3, 4, 5. Việc sạt lở bờ sông cũng đã gây cản trở quá trình thoát lũ và ảnh hưởng trực tiếp đến 410 hộ dân với 1.569 nhân khẩu sống gần bờ sông. Trước thực trạng trên, ngày 23-9-2009, UBND tỉnh đã có Quyết định số 2052/QĐ-UBND về phê duyệt dự án di dân khẩn cấp vùng sạt lở bãi sông Ninh Cơ xã Phương Định. Mục tiêu chủ yếu của dự án là giúp các hộ chịu ảnh hưởng trực tiếp của tình trạng bãi sông sạt lở đến khu tái định cư (TĐC) mới trong đê chính, đầu tư đồng bộ mạng lưới hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật theo hướng xây dựng NTM, phù hợp với điều kiện tự nhiên. Giúp người dân ổn định sản xuất, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương, làm giảm thiểu những tổn hại do thiên tai gây ra. Theo phê duyệt, dự án được triển khai từ năm 2009 với tổng số vốn đầu tư là 78 tỷ 346 triệu đồng; trong đó mỗi hộ dân được bố trí một lô đất TĐC diện tích 150m2. Tuy nhiên, đến nay qua gần 6 năm triển khai, dự án vẫn chưa thể hoàn thành tiến độ di dân theo kế hoạch, gây khó khăn và trở ngại trong phát triển kinh tế của các hộ dân sinh sống nơi đây.
 |
| Kiểm tra chất lượng thi công trạm biến áp tại khu TĐC thuộc xã Phương Định. |
Ông Vũ Quang Khải, trưởng thôn Đại Thắng 4 chia sẻ với chúng tôi: “Nhiều năm nay, người dân sống ở đây vẫn nơm nớp lo sợ mỗi khi lũ bão về. Từ năm 1971 đến nay, gia đình tôi đã 4 lần phải sơ tán vào nhà họ hàng trong đê chính mỗi khi bão to, hoặc nước sông dâng cao”. Cùng chung nỗi lo với ông Khải, anh Nguyễn Văn Dực cho biết: “Hiện tại, bình quân mỗi năm gia đình chúng tôi thu về hơn 150 triệu đồng từ chăn nuôi lợn ngoại, gà chọi và sản xuất chó giống ngoại. Nhưng vì địa bàn thuộc vùng lũ, sạt lở nguy hiểm nên muốn mở rộng sản xuất, phát triển trang trại cũng gặp nhiều khó khăn”. Không chỉ gặp trở ngại về sản xuất, người dân cũng khó đảm bảo về sinh hoạt khi nguồn nước nơi đây bị nhiễm asen nặng. Mọi sinh hoạt thiết yếu như ăn, uống của các gia đình đều phải phụ thuộc vào bể nước mưa tiết kiệm. Hiện tại, theo chính quyền xã, mỗi năm, vùng sông Ninh Cơ trên địa bàn vẫn thường xuyên sạt lở từng đoạn từ 10-15m, có chỗ cách chân đê chỉ khoảng vài chục mét nên nhu cầu di dân vào khu TĐC ngày càng cấp thiết. Đồng chí Phạm Văn Kho, Phó Ban quản lý dự án cho biết: Nguyên nhân khiến tiến độ thực hiện dự án chậm trễ do nguồn vốn đầu tư hạn hẹp, hiện mới chỉ được cấp 42/78 tỷ đồng; trong đó năm 2014, ngân sách không bổ sung vốn nên dự án không thể đảm bảo đúng tiến độ. Mặt bằng san lấp giai đoạn 1 hiện nay còn chưa được bàn giao san lấp do 3 hộ là ông Nguyễn Văn Vương, ông Lã Văn Dũng, bà Lã Thị Phối với diện tích 1.204,5m2 chưa được đền bù theo phương án giai đoạn 1. Bên cạnh đó, dự án thực hiện bổ sung một số hạng mục công trình nên mục tiêu dự án là năm 2011 nhưng UBND tỉnh đã điều chỉnh thời gian thực hiện dự án hoàn thành đến năm 2015 theo Thông báo số 47/TB-UBND ngày 3-4-2013. Ngoài ra, nguồn vốn bố trí di dân nội tỉnh (20 triệu đồng/hộ) vẫn chưa được bổ sung khiến cho huyện chưa thể bố trí bốc thăm chọn lựa các hộ ưu tiên vào khu TĐC đợt 1. Thấu hiểu khó khăn của người dân, UBND huyện đã tích cực đốc thúc tiến độ thi công khu TĐC, tiến hành họp kiểm điểm và chỉ đạo các đơn vị nghiêm chỉnh khắc phục các thiếu sót. Đến nay, các hạng mục thiết yếu của khu TĐC đã hoàn thiện, đảm bảo nhu cầu ổn định nhà ở của 180 hộ. Hiện tại, đơn vị thi công là Cty CP Đại Cát Thành đã hoàn tất san nền khu TĐC giai đoạn 1 với tổng diện tích là 27.000/67.653m2. Hoàn thiện 3 tuyến đường ngoài của khu TĐC bao gồm đường từ cầu chợ Tối đến khu TĐC, đường từ trạm bơm thôn Văn Cảnh đến cầu chợ Sồng, đường từ khu TĐC đến trường cấp 1 Lộ Xuyên và kè 1km mái kênh sát dọc khu dân cư. Hệ thống đường trong khu TĐC đã hoàn thiện 1 trục chính với chiều dài 426m và 3 tuyến đường phụ dài 819m kết hợp với xây dựng các rãnh thoát nước theo các trục đường. Hệ thống điện giai đoạn 1 phục vụ sinh hoạt của 176 hộ dân đã được lắp đặt xong. Các tuyến đường cấp nước đến từng hộ trong khu TĐC cũng đã được Cty thi công xong. Hiện tại, huyện đã có Văn bản số 85/VB-UBND ngày 30-3-2015 về đăng ký kế hoạch di dân gửi các cấp, các ngành để đề nghị bố trí cấp kinh phí. Đồng thời, huyện họp và công bố phương án chia lô, chỉ đạo xã thành lập Ban di dân và tổ công tác quản lý tạm thời khu TĐC, sắp tiến hành cho 176 hộ bốc thăm chia lô và đánh số trên bản đồ thực địa ngay khi được cấp vốn.
Thời gian tới, Ban quản lý dự án tiếp tục đôn đốc nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thi công đường giao thông và rãnh thoát nước dọc từ cầu UBND xã đến cầu chợ Tối, san lấp mặt bằng 1.204,5m2 ao và xây rãnh thu nước khu TĐC giai đoạn 1, hoàn thiện vỉa hè, cây xanh khu TĐC. Để phục vụ di dân giai đoạn 1, huyện đang tập trung đề nghị Sở NN và PTNT, Chi cục PTNT tỉnh hướng dẫn trình tự, thủ tục di dân nội tỉnh, thủ tục thu hồi đất nơi ở cũ, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong khu TĐC và nhanh chóng bố trí vốn di dân nội tỉnh trong năm 2015. Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh bổ sung vốn cho dự án (hiện dự án còn thiếu 36 tỷ 346 triệu đồng) để phục vụ xây dựng hạ tầng giai đoạn 2, đáp ứng nhu cầu di dân vào khu TĐC của 234 hộ dân còn lại./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
