Sau gần 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phong trào sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được triển khai rộng khắp trong cộng đồng doanh nghiệp, góp phần giúp toàn tỉnh tiết kiệm được gần 30 triệu kWh, chiếm tỷ lệ trên 2,3% sản lượng điện thương phẩm trong năm 2014. Trong đó, các doanh nghiệp cơ khí được đánh giá là một trong những nhóm doanh nghiệp tiêu biểu của phong trào sử dụng năng lượng tiết kiệm.
 |
| Sản xuất các sản phẩm cơ khí đúc tại Cty TNHH Đúc thép Thắng Lợi, CCN An Xá (TP Nam Định). |
Là doanh nghiệp hàng đầu trong ngành cơ khí, nhiều năm qua, Cty CP Dây lưới thép Nam Định (TP Nam Định) đã nỗ lực triển khai nhiều biện pháp tiết kiệm năng lượng hiệu quả như: đầu tư 320 triệu đồng cải tiến các thiết bị làm sạch sản phẩm công suất 9.000 tấn/năm. Nhờ đó, Cty đã giảm được gần 40% sản phẩm chất lượng kém, giảm 47% sản phẩm phải xử lý lại, tiết kiệm được 4,6% tổng lượng điện năng tiêu thụ và 13,3% lượng than; giảm được 3% lượng nước thải và 70% phát tán khí. Đầu năm 2014, Cty vừa nhập gần chục máy đan lưới thép, máy hàn lưới i-nox công nghệ hiện đại nhất của Nhật Bản. Các máy này đều được thiết lập quy trình sản xuất bằng hệ thống điều khiển tự động bằng máy tính không chỉ giúp sản xuất các sản phẩm lưới thép khổ rộng đều, đẹp mà còn góp phần giảm tiêu hao năng lượng. Để tăng cường khả năng chủ động tiết kiệm năng lượng trong năm 2014, Cty đã ký hợp đồng kiểm toán năng lượng với một doanh nghiệp kiểm toán năng lượng uy tín tại Hà Nội. Qua kiểm toán, một số biện pháp tiết kiệm năng lượng đã được Cty triển khai ngay là: tăng cường bảo trì bảo dưỡng, vệ sinh các thiết bị sử dụng năng lượng một cách thường xuyên; quản lý nội vi các thiết bị năng lượng (tắt điện, tắt quạt khi không sử dụng); cải tạo hệ thống chiếu sáng, lắp các thiết bị điều khiển, biến tần; cách nhiệt các ống dẫn khí, nước; giảm rò rỉ khí nén… Là doanh nghiệp lớn trong ngành cơ khí, chuyên sản xuất các mặt hàng thép chịu nhiệt, thép hợp kim, thép chế tạo… năm 2014, Cty TNHH Đúc thép Thắng Lợi (CCN An Xá) đạt tổng doanh thu trên 180 tỷ đồng, cao hơn năm 2013 trên 55 tỷ đồng. Để có được kết quả sản xuất kinh doanh khả quan trên, từ nhiều năm qua, Cty đã triệt để thực hiện các biện pháp đồng bộ để sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả như: áp dụng các phương thức quản lý tiên tiến theo tiêu chuẩn quốc tế như: ISO 9001:2000, 5S… Nhờ đó, năng suất lao động của Cty đã được nâng lên từ 20-30%, tổng sản lượng được nâng lên gấp đôi từ 1.200 tấn/xưởng lên 2.500 tấn/xưởng; tỷ lệ sản phẩm lỗi hằng năm giảm từ 5% xuống còn dưới 1,5%. Cty đã nghiên cứu và ứng dụng thành công công nghệ đúc khuôn tự hủy từ vật liệu xốp giúp tăng năng suất gấp 2-3 lần so với các công nghệ đúc truyền thống, chất lượng sản phẩm cao hơn, có thể đúc được các sản phẩm có chi tiết phức tạp, độ chính xác cao, giảm tiêu hao vật liệu làm khuôn, chất lượng bề mặt sản phẩm đạt độ bóng cao, tạo sự đồng đều và ổn định của sản phẩm. Nhờ đó, mỗi năm Cty tiết kiệm được từ 3,5-5 tỷ đồng bổ sung vào quỹ phúc lợi và lợi nhuận của Cty. Không chỉ các doanh nghiệp lớn ở Thành phố Nam Định, phong trào sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được nhân rộng ở nhiều địa phương trong tỉnh có thế mạnh về sản xuất cơ khí. Tại huyện Ý Yên, gần 50 doanh nghiệp trong Hiệp hội Cơ khí đúc Ý Yên đã liên kết, hỗ trợ nhau chuyển giao công nghệ lò đúc sử dụng điện thay thế lò đúc dùng nguyên liệu than truyền thống. Mô hình sử dụng công nghệ đúc bằng lò sử dụng điện có thể luyện được các mẻ nguyên liệu riêng lẻ với khối lượng ít. Trong khi đó, tiền điện cho một mẻ đúc bằng lò điện chỉ bằng 1/3 tiền than của lò đúc truyền thống. Từ thành công của các doanh nghiệp cơ khí đúc huyện Ý Yên, nhiều doanh nghiệp cơ khí tại các CCN: Vân Chàng, Đồng Côi (Thị trấn Nam Giang), làng nghề Bình Yên (xã Nam Thanh) cũng đã sử dụng lò đúc điện để sản xuất. Doanh nghiệp tư nhân Quang Báo (Thị trấn Nam Giang) đã đầu tư trên 3 tỷ đồng mua máy đúc áp lực thay thế phương pháp đúc thủ công để đúc các chi tiết linh kiện xe máy, bảo đảm bền đẹp, mỗi năm tiết kiệm được từ 30-50% nguyên, nhiên liệu năng lượng. Cty TNHH một thành viên Nam Trực (CCN Vân Chàng) đầu tư hệ thống lò đúc điện trung tần trị giá gần 2 tỷ đồng để sản xuất các loại trục thép, bánh răng, bánh xe goòng, puly máy nổ... dùng trong chế tạo máy phục vụ cho ngành Nông nghiệp, khai thác than... có hình thức đẹp và độ chính xác cao hơn từ 3-5 lần so với công nghệ đúc truyền thống, năng suất lao động tăng gấp 2 lần, giảm đáng kể hao hụt nguyên liệu và chi phí sản xuất. Tại huyện Xuân Trường, hơn 50 doanh nghiệp cơ khí tại các CCN: Xuân Tiến, Thị trấn Xuân Trường, điểm công nghiệp xã Xuân Kiên, Xuân Tiến… đã thực hiện đồng bộ các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả như: lắp đặt biến tần để tiết kiệm điện năng tiêu thụ; áp dụng các biện pháp liên kết sản xuất theo chuỗi, phân chia các công đoạn sản xuất hợp lý để tiết kiệm nguyên liệu, nâng cao năng suất lao động; đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại, đồng bộ để nâng cao hiệu quả sản xuất. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp như các Cty: TNHH Cơ khí Đình Mộc, TNHH Cơ khí Thành Bằng, TNHH Tân Việt… mỗi năm tiết kiệm được từ 300 triệu đồng đến hàng tỷ đồng chi phí sử dụng năng lượng (điện, nguyên liệu…). Bên cạnh sự chủ động từ phía doanh nghiệp, thời gian qua, ngành chức năng cũng tích cực thực hiện nhiều biện pháp hỗ trợ, giúp các doanh nghiệp đẩy mạnh tiết kiệm năng lượng. Sở Công thương đã phối hợp với UBND các huyện, Thành phố Nam Định tổ chức hàng chục hội nghị, lớp tập huấn phổ biến Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho cán bộ quản lý các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong các lĩnh vực: cơ khí, dệt may, chế biến thực phẩm, hóa chất và sản xuất vật liệu xây dựng. Tổ chức các lớp đào tạo cán bộ kỹ thuật chuyên môn về tiết kiệm năng lượng cho các doanh nghiệp trên địa bàn; trong đó chú trọng đào tạo kỹ năng thực hiện kiểm toán năng lượng, lập báo cáo chi tiết kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong các khâu quản lý nhân công, thiết bị và kỹ thuật công nghệ cho các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Sở Công thương đã hỗ trợ một số doanh nghiệp tiến hành kiểm đếm chi tiết định mức tiêu thụ năng lượng làm cơ sở để đề xuất giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhất.
Bên cạnh các doanh nghiệp đã triển khai các biện pháp tiết kiệm năng lượng, trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa có nhận thức đúng đắn, hoặc không có tiềm lực tài chính để thực hiện kiểm toán năng lượng, triển khai các biện pháp đồng bộ để thực hiện tiết kiệm năng lượng hiệu quả. Để tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao nhận thức, triển khai có hiệu quả các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, trong năm 2015, Sở Công thương sẽ thực hiện chương trình hỗ trợ 20 doanh nghiệp trọng điểm thực hiện kiểm toán năng lượng (mức hỗ trợ tối đa khoảng 20 triệu đồng/doanh nghiệp). Đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng công nghệ tiên tiến, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất; điều chỉnh các định mức kinh tế, kỹ thuật về tiêu hao nguyên, nhiên liệu sát với thực tế sản xuất./.
Bài và ảnh: Thành Trung
