Trong thị trường vận tải khách bằng ô tô, ngoài xe chạy theo tuyến cố định, xe buýt và taxi, còn có xe chạy theo hợp đồng từng chuyến. Để quản lý chất lượng hoạt động của xe hợp đồng vận tải khách, ngành chủ quản đã áp dụng nhiều biện pháp, tuy nhiên trên thực tế hoạt động của loại hình xe hợp đồng vẫn tồn tại nhiều bất cập.
 |
| Lái xe của Cty CP Thương mại và dịch vụ Lan Anh (TP Nam Định) kiểm tra, bảo đảm an toàn kỹ thuật trước khi đưa xe vào phục vụ hành khách. |
Để siết chặt quản lý hoạt động của xe hợp đồng, mới đây Sở GTVT đã tiến hành thanh tra việc chấp hành các quy định về kinh doanh vận tải hành khách bằng xe ô tô hợp đồng tại các doanh nghiệp vận tải. Tại 10 doanh nghiệp vận tải đã tiến hành thanh tra cho thấy, các đơn vị có đầy đủ hồ sơ chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy phép kinh doanh vận tải hành khách bằng ô tô. Người điều hành vận tải đủ điều kiện về văn bằng chuyên môn theo quy định. Các xe chạy hợp đồng đã được trang bị thiết bị giám sát hành trình; có hồ sơ lắp đặt, hợp đồng biên bản nghiệm thu theo quy định. Tuy nhiên qua thanh tra, còn nhiều vi phạm cần chấn chỉnh. Có 5 đơn vị không có hợp đồng tuyển dụng lao động là Cty CP Du lịch và thương mại Sơn Hà, Cty TNHH Thành Đạt (TP Nam Định), HTX GTVT Liên Thanh (Vụ Bản), DNTN Thiên Trường (Nam Trực) và Cty CP Du lịch và thương mại Nam Hoa (TP Nam Định). Cty CP Thương mại và dịch vụ Lan Anh (TP Nam Định) chưa có văn bản xác nhận của cơ quan chuyên môn về phòng cháy, chữa cháy; Cty CP Du lịch và thương mại Nam Hoa không có xác nhận đề án BVMT. Qua kiểm tra về phương án kinh doanh, đăng ký niêm yết giá cước và chất lượng dịch vụ theo quy định cho thấy còn 2 đơn vị là Cty TNHH Thành Đạt, HTX GTVT Liên Thanh không thực hiện niêm yết thông tin trên xe. Việc quản lý phương tiện cơ bản đã được các đơn vị thực hiện theo quy định; phương tiện được giao trực tiếp cho người có vốn đóng góp bằng xe hoặc mua xe tham gia kinh doanh vận tải khách của doanh nghiệp, HTX, do đó nâng cao được trách nhiệm cá nhân trong việc giữ gìn xe sạch, đẹp hoặc đầu tư xe mới để nâng cao tính cạnh tranh. DNTN Thiên Trường thiết bị giám sát hành trình không hoạt động; Cty CP Du lịch và thương mại Nam Hoa còn 2 xe và tại HTX GTVT Liên Thanh còn 8 xe không có tín hiệu máy chủ; Cty CP Du lịch và thương mại Sơn Hà còn 1 xe không trích xuất được dữ liệu; Cty CP Thương mại và dịch vụ Lan Anh không cập nhật khi có thay đổi về thông tin lái, phụ xe. Việc theo dõi tổng hợp các hạng mục và thời gian sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ đảm bảo an toàn kỹ thuật và BVMT của các xe chưa được các đơn vị quan tâm đầy đủ, hầu hết không có sổ sách ghi chép, trừ DNTN Ngô Hồng Tỉnh và Cty CP Vận tải du lịch Minh Châu. Nhiều lái, phụ xe ở các doanh nghiệp không ký hợp đồng lao động (32/52 lái xe; 4/4 phụ xe). Hầu hết lái xe, phụ xe ký hợp đồng lao động thời hạn 3 tháng, có tính thời vụ, thời gian ngắn không tạo động lực gắn bó, đóng góp xây dựng cho sự phát triển bền vững lâu dài của doanh nghiệp, HTX vận tải. HTX GTVT Liên Thanh và DNTN Thiên Trường không thực hiện ký hợp đồng lao động. Nội dung hợp đồng còn vi phạm quy định về hợp đồng lao động của Bộ luật Lao động... Về mặt quản lý vận tải, một số xe hợp đồng vẫn lợi dụng chạy hợp đồng để “đón khách công cộng” gây ra sự cạnh tranh không lành mạnh với xe chạy theo tuyến cố định, làm phức tạp thị trường vận tải khách công cộng. Mặt khác, các hợp đồng vận chuyển thường không thể hiện đúng thỏa thuận giữa hai bên về nội dung giá cả gây thất thoát cho ngân sách. Việc Bộ GTVT quy định cấp phù hiệu xe chạy hợp đồng có thời hạn 6 tháng nhưng chủ phương tiện luôn biến động (có nhiều trường hợp 6 tháng phương tiện đã 2 lần đổi chủ) nên việc cấp phù hiệu 6 tháng liền cho phương tiện khiến chủ mới có thể “vô tư” lách luật. Việc chấp hành quy định về thời gian làm việc của lái xe chạy hợp đồng cũng không bảo đảm theo Điều 60 Luật GTĐB.
Để chấn chỉnh những tồn tại kể trên, Sở GTVT đã yêu cầu các doanh nghiệp, HTX vận tải khắc phục ngay những thiếu sót, trong đó, tập trung đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện kinh doanh vận tải khách theo quy định; tăng cường công tác quản lý hoạt động của phương tiện, lái xe, nhân viên phục vụ trên xe thông qua thiết bị giám sát hành trình; ký hợp đồng lao động dài hạn với lái xe, phụ xe, chấm dứt sử dụng lái xe không có tên trong danh sách nhân sự của doanh nghiệp, HTX. Thường xuyên kiểm tra các điều kiện về an toàn kỹ thuật của xe trước khi đưa vào hoạt động. Quản lý các thông tin bắt buộc trên máy chủ thiết bị giám sát hành trình nhằm phát hiện, kịp thời chấn chỉnh lái xe vi phạm tốc độ và lái xe quá thời gian quy định trên hành trình. Cập nhật đầy đủ dữ liệu vào sổ theo dõi ATGT. Phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ giám sát hành trình để kiểm tra, sửa chữa kịp thời các hư hỏng của thiết bị kỹ thuật, đảm bảo cập nhật số liệu liên tục 24/24 giờ, lưu trữ và trích xuất đủ thông tin bắt buộc về xe và người lái xe. Đối với các đơn vị không nghiêm túc khắc phục tồn tại sẽ bị thu hồi giấy phép kinh doanh, thu hồi phù hiệu xe, đình chỉ hoạt động của xe theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, để hạn chế TNGT đối với xe vận tải khách theo hợp đồng, trong quá trình tuần tra, kiểm soát trên đường, lực lượng cảnh sát giao thông phát hiện các xe vận tải khách theo hợp đồng có cự ly vận chuyển lớn, thời gian vận chuyển lâu mà chỉ bố trí 1 lái xe thì phải kiên quyết đình chỉ, yêu cầu chủ xe phải bố trí đủ lái xe mới tiếp tục được lưu hành. Người đại diện cho hành khách đứng ra trực tiếp ký hợp đồng với chủ xe phải yêu cầu chủ xe bố trí đủ 2 lái xe đối với những chuyến đi dài, nhiều ngày liên tục; cần chủ động bàn bạc với chủ xe, lái xe về lịch trình cụ thể của chuyến đi sao cho lái xe có thời gian nghỉ ngơi, hồi phục sức khoẻ; tránh tình trạng đốc thúc buộc lái xe đến địa điểm định sẵn trong khi thời gian chạy xe đã lâu, người lái mệt mỏi... là nguy cơ xảy ra tai nạn./.
Bài và ảnh: Thanh Thuý
