Thời gian qua, tình trạng một số công trình xây dựng chậm tiến độ, chất lượng thấp, không phát huy được hết công năng sử dụng, gây tốn kém, lãng phí mà nguyên nhân chủ yếu được xác định là do năng lực các nhà thầu không đảm bảo. UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp nghiêm khắc quyết liệt đối với các nhà thầu chậm tiến độ nhưng chưa thể khắc phục hoàn toàn tình trạng trên. Lợi dụng quy định chỉ chọn đơn vị có giá bỏ thầu rẻ nhất, các gói thầu không được vượt giá cho phép, dẫn đến một số nhà thầu cố tình bỏ thầu giá thấp nhằm trúng thầu bằng mọi giá để có tiền ứng hợp đồng xử lý vấn đề tài chính trước mắt cho doanh nghiệp. Do thiếu vốn, năng lực kém nên trong quá trình thi công, nhiều nhà thầu để công trình kéo dài thời gian dẫn đến chậm tiến độ, chất lượng công trình sụt giảm.
 |
| Thi công san nền công trình trụ sở UBND Thị trấn Liễu Đề (Nghĩa Hưng). |
Để chấn chỉnh, khắc phục tình trạng này, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về tăng cường quản lý năng lực hành nghề xây dựng tạo sức cạnh tranh trên thị trường xây dựng, đặc biệt là công tác tư vấn xây dựng, ngày 25-8-2014, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 11/2014/TT-BXD có hiệu lực thi hành từ ngày 10-10-2014 quy định về việc bắt buộc công khai thông tin về năng lực của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng công trình. Sở Xây dựng đã ban hành Công văn số 596 ngày 1-10-2014 gửi UBND các huyện, thành phố; các sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý KCN tỉnh và các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng. Theo đó, tất cả các tổ chức, cá nhân có đăng ký kinh doanh hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh phải công khai thông tin về năng lực hoạt động xây dựng để đăng tải trên Trang thông tin điện tử của Bộ Xây dựng và Sở Xây dựng làm cơ sở để các chủ đầu tư lựa chọn. Nội dung công khai gồm: năng lực lập dự án đầu tư xây dựng công trình; quản lý dự án; thiết kế quy hoạch xây dựng; thẩm tra thiết kế; thí nghiệm chuyên ngành xây dựng; giám sát chất lượng công trình; giám định chất lượng công trình; khảo sát, thiết kế, thi công... Thông tư 11 là một trong những cơ sở pháp lý để hình thành thị trường xây dựng giàu sức cạnh tranh. Đồng thời, khắc phục các tồn tại trong quản lý hoạt động xây dựng, như tình trạng thất thoát, đội giá. Mặt khác, Thông tư cũng tạo thuận lợi cho công tác giám sát của cộng đồng. Cụ thể, Thông tư yêu cầu các tổ chức, cá nhân hoạt động xây dựng công khai thông tin về năng lực. Đối với tổ chức bao gồm các thông tin về địa chỉ doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính; người đại diện theo pháp luật; quyết định thành lập; giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; vốn điều lệ; số lượng cán bộ, nhân viên; hệ thống quản lý chất lượng; một số công trình tiêu biểu đã và đang thực hiện, hình thức tham gia, công việc thực hiện... Đối với cá nhân là các thông tin về họ tên, trình độ chuyên môn, chứng chỉ hành nghề, số năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hoạt động xây dựng, công trình tiêu biểu đã và đang tham gia thực hiện. Ông Đỗ Quang Hòa, Giám đốc Cty CP Tư vấn Xây dựng NN và PTNT Nam Định cho biết: “Cty chủ yếu xây dựng các công trình thủy lợi phục vụ các ngành diêm nghiệp, thủy sản; cầu đường, cống đập, hồ chứa, kênh tưới tiêu, kè sông, kè biển, đê, trạm bơm, trạm thủy điện. Công khai năng lực hoạt động của tổ chức, cá nhân sẽ giúp minh bạch hóa trong hoạt động đấu thầu, tăng sức cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xây dựng. Cty đã xây dựng bộ hồ sơ đầy đủ về năng lực của Cty bao gồm vốn điều lệ Cty, số lượng cán bộ nhân viên, phòng thí nghiệm LAS-XD 402; giới thiệu về các công trình chất lượng cao mà Cty đã và đang thực hiện gửi để đăng công khai trên trang web của Sở Xây dựng”. Sở Xây dựng xem xét, kiểm tra các thông tin về năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức, cá nhân trước khi đăng tải công khai trên trang thông tin điện tử do cơ quan quản lý. Căn cứ vào danh mục các hoạt động xây dựng và tự xếp hạng của các nhà thầu đã đăng tải trên trang thông tin điện tử, Sở sẽ xác định, phân loại được các nhóm doanh nghiệp giúp các chủ đầu tư so sánh và lựa chọn các đơn vị đủ năng lực phù hợp với cấp công trình.
Theo thống kê của Sở KH và ĐT, trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 2.000 doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh tham gia hoạt động trong lĩnh vực xây dựng. Tuy nhiên, đến nay, số lượng doanh nghiệp đăng ký công khai về thông tin năng lực hoạt động xây dựng trên trang thông tin điện tử còn hạn chế. Luật Xây dựng có hiệu lực thi hành từ 1-1-2015, đã quy định rõ các tổ chức tham gia hoạt động xây dựng có trách nhiệm đăng ký thông tin về năng lực hoạt động xây dựng với Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng. Đây sẽ là cơ sở xếp hạng năng lực các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân theo quy định pháp luật. Do đó, thời gian tới, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nhất thiết phải tập trung hoàn thiện năng lực của mình trong lĩnh vực chuyên môn và đăng ký công khai trên trang thông tin điện tử theo quy định để có thể tham gia vào thị trường này. Tuy nhiên, để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, việc kiểm tra, xác minh thông tin do doanh nghiệp và cá nhân cung cấp phải được thực hiện nghiêm túc. Triển khai thực hiện nghiêm các quy định này sẽ là dịp để sàng lọc, chấn chỉnh thị trường xây dựng, loại bỏ những doanh nghiệp “hữu danh vô thực” góp phần bảo đảm chất lượng hoạt động đầu tư xây dựng, vì sự an toàn của công trình./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
