Cứ đến dịp nghỉ hè, những cửa hàng sách cũ lại tấp nập khách vào ra hơn mọi ngày. Các tuyến phố Trần Huy Liệu, Lê Hồng Phong, Văn Cao (TP Nam Định) là nơi tập trung nhiều cửa hàng mua bán, trao đổi sách cũ. Nằm trên phố Lê Hồng Phong, cửa hàng sách cũ Mạnh Thủy chỉ rộng chừng hơn chục mét vuông nhưng lúc nào cũng đông khách. Với đủ loại sách từ sách giáo khoa, sách tham khảo đến sách văn học, ngoại ngữ, nghiên cứu, lịch sử, từ điển, tiểu thuyết, báo, tạp chí..., trong đó, nhiều cuốn sách xuất bản cách đây vài chục năm, giấy đã chuyển sang màu nâu xỉn, gáy rách sờn nhưng vẫn được chủ cửa hàng bảo quản cẩn thận để không bị mối mọt. Tất cả đầu sách đều được chủ hàng đóng bọc gáy, sắp xếp ngay ngắn theo chủ đề, khách hàng chỉ cần hỏi loại sách là chủ hàng có thể trả lời ngay có hay không và chỉ đúng vị trí cất giữ để khách không mất thời gian tìm kiếm. Ngoài việc bán hàng theo yêu cầu của khách, chủ hàng còn tư vấn, giới thiệu những cuốn sách quý, phù hợp với sở thích, nhu cầu của từng đối tượng khách hàng. Giá những cuốn sách ở đây chỉ rẻ bằng một nửa hoặc một phần ba giá bìa tùy từng loại hoặc độ cũ, mới của sách nên cửa hàng lúc nào cũng đông khách với đủ mọi thành phần từ học sinh, sinh viên, các thầy, cô giáo… sách tham khảo. Tại cửa hàng, cô Trần Thúy Hồng, giáo viên nghỉ hưu đang mải mê chọn mấy cuốn truyện cổ tích Việt Nam cho biết: “Truyện cổ tích Việt Nam bày bán rất nhiều trên thị trường nhưng tôi vẫn thích đến đây để mua được cuốn truyện do chính tác giả Nguyễn Đổng Chi biên soạn, Nhà xuất bản Giáo dục phát hành, bởi ngoài chất lượng biên soạn tốt, văn phong ngữ nghĩa mềm mại, không bị cắt xén nội dung, thay đổi ngôn từ quá nhiều như những cuốn truyện mới xuất bản”. Trong một góc khác của cửa hàng, chợt nghe tiếng reo của một bạn trẻ yêu thích văn hóa ẩm thực vui sướng khi tìm được cuốn “Ngon từ bếp ngon ra” của Nhà xuất bản Đà Nẵng phát hành đã nhiều năm. Trong điều kiện công nghệ thông tin toàn cầu, có thể tìm mọi thông tin về các lĩnh vực đời sống xã hội, thì cuốn sách đó chắc hẳn phải rất đặc biệt với cô. Mỗi người đến với sách cũ bằng một tâm trạng riêng và coi đó như một thú vui tao nhã khiến cho những gian hàng sách cũ tồn tại mãi với thời gian.
 |
| Cửa hàng sách cũ Mạnh Thủy trên phố Lê Hồng Phong (TP Nam Định). |
Mặc dù thị trường sách ngày càng phong phú, sách in giấy đẹp, màu sắc, cách trình bày sinh động, hấp dẫn; những tác phẩm nổi tiếng từ xưa được tái bản nhiều lần nhưng các cửa hàng sách cũ vẫn luôn tấp nập. Với ưu điểm có giá thấp hơn khoảng 40-50% so với giá niêm yết của những bộ sách giáo khoa mới tùy vào chất lượng còn lại, sách giáo khoa cũ đã trở thành lựa chọn của không ít phụ huynh trong điều kiện phải thắt chặt chi tiêu. Do đó, sách giáo khoa cũ có mặt ở hầu hết các quầy sách nhưng tập trung nhiều nhất vẫn là tuyến phố Trần Huy Liệu với những địa chỉ quen thuộc như nhà sách Minh Thu, Minh Hùng, Anh Khoa... Chị Minh Hòa, chủ cửa hiệu sách Anh Khoa trên đường Trần Huy Liệu cho biết: Từ hai năm nay, sách giáo khoa cũ được người dân lựa chọn nhiều bởi chương trình không thay đổi, chất lượng sách tốt lại được gia công bọc dán đẹp nên trừ những quyển phần bài tập yêu cầu phải viết trực tiếp vào sách, những cuốn còn lại hầu hết đều còn mới đến 70-80% nên khả năng tái sử dụng cao. Nhiều phụ huynh mang sách cũ của con em mình dùng trong năm học trước đổi lấy sách giáo khoa dùng cho năm học mới, vừa đỡ một khoản chi tiêu lại không lãng phí. Do đó, trung bình một ngày, cửa hàng thu mua, trao đổi từ 30-50 bộ sách giáo khoa cũ, mới từ lớp 6 đến lớp 12 với giá 70-120 nghìn đồng/bộ tùy từng loại. Nhiều bộ sách đã trở đi trở lại cửa hàng sau mỗi năm học đến vài ba lần. Chị Lê Thị Hằng, phường Văn Miếu (TP Nam Định) cho biết: Nhiều năm nay, tôi chọn mua sách giáo khoa cũ cho hai con cũng tiết kiệm được khoảng 200 nghìn đồng mỗi khi vào năm học mới. Xu hướng tiêu dùng sách cũ ở thị trường nông thôn sôi động hơn hẳn. Riêng Thị trấn Lâm (Ý Yên) có gần chục cửa hàng phục vụ sách, đồ dùng học tập. Chị Mai Thanh, chủ cửa hàng sách Thanh Mai cho biết: "Nhu cầu sách giáo khoa cũ năm nay cao hơn mọi năm. Cửa hàng đã nhập sách về bán và trưng biển thu mua sách cũ, hàng nhập đến đâu bán hết đến đó". Vừa trò chuyện, chị vừa nhanh tay luân chuyển, hướng dẫn một tốp học sinh tìm chọn những bộ sách giáo khoa, sách tham khảo phù hợp với nhu cầu chuẩn bị cho năm học mới.
Việc ổn định chương trình, nội dung sách giáo khoa của Bộ GD và ĐT đã có ý nghĩa tích cực, giảm gánh nặng chi tiêu cho người dân, giáo dục được tính tiết kiệm, giữ gìn, bảo quản sách vở cho trẻ em, giúp thị trường sách cũ luôn thu hút được người mua và trở thành một thói quen đẹp của nhiều người./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
