Qua đợt kiểm tra mới đây của Bộ TN và MT về công tác bảo vệ môi trường (BVMT) làng nghề trên địa bàn tỉnh ta đã chỉ ra một số tồn tại như cấp uỷ Đảng, chính quyền một số địa phương có làng nghề chưa thực sự quan tâm quản lý công tác BVMT. Tại nhiều làng nghề, còn tồn tại nhiều vi phạm về BVMT mức độ khác nhau, gây khó khăn, tốn kém cho công tác khắc phục, xử lý ô nhiễm môi trường; ảnh hưởng nghiêm trọng và lâu dài đến sức khoẻ người dân sinh sống tại làng nghề và các vùng lân cận.
 |
| Sản xuất các sản phẩm miến dong, miến gạo tại làng nghề chế biến thực phẩm xã Nghĩa Lâm (Nghĩa Hưng). |
Trước tình trạng trên, Bộ TN và MT đã chỉ đạo tỉnh tập trung thực hiện các biện pháp tăng cường BVMT làng nghề. Thực hiện chỉ đạo của Bộ TN và MT, UBND tỉnh đã yêu cầu các địa phương chủ động thực hiện nhằm mục tiêu đạt hiệu quả và tạo bước tiến mới trong công tác quản lý và triển khai các nhiệm vụ về BVMT làng nghề. Theo đó, toàn tỉnh phấn đấu đến năm 2015 tập trung xử lý triệt để 4 làng nghề gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng của huyện Nam Trực theo Chương trình mục tiêu quốc gia khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường giai đoạn 2012-2015, gồm: làng nghề cơ khí đúc Bình Yên (xã Nam Thanh), làng nghề tái chế nhựa Vô Hoạn (xã Nam Mỹ), làng nghề cơ khí Vân Chàng (Thị trấn Nam Giang), làng nghề chế biến miến dong làng Phượng (xã Nam Dương). Đến năm 2020, cơ bản kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường làng nghề, không phát sinh thêm các làng nghề gây ô nhiễm nghiêm trọng mới. Phấn đấu xử lý 100% các làng nghề bị ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo danh mục của Bộ TN và MT xác định. Di dời toàn bộ các cơ sở sản xuất thuộc nhóm tái chế giấy, kim loại, nhựa, nhuộm và các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoạt động trong khu dân cư vào CCN làng nghề. 100% CCN làng nghề tuân thủ đầy đủ các quy định về BVMT. Thường xuyên giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm đối với các cơ sở sản xuất tại các làng nghề chưa được công nhận. Hiện nay, UBND các huyện, thành phố tiếp tục chỉ đạo UBND các xã, thị trấn xây dựng, trình phê duyệt và tổ chức thực hiện kế hoạch BVMT làng nghề trên địa bàn. Kiên quyết không cấp giấy phép kinh doanh cho các hộ, cơ sở sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường bắt đầu hoạt động trong khu dân cư nông thôn kể từ ngày 1-3-2012; thông báo cho UBND xã để tham gia theo dõi, giám sát các hộ, cơ sở sản xuất trong khu dân cư nông thôn sau khi cấp đăng ký kinh doanh. Hoàn thành việc điều tra, thống kê, lập danh mục loại hình hoạt động của các cơ sở trong làng nghề trên địa bàn trước ngày 30-6-2014. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định về BVMT làng nghề đối với các hộ, cơ sở sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao. Chỉ đạo Phòng TN và MT triển khai việc thu phí BVMT nước thải của các hộ, cơ sở sản xuất trong các làng nghề; quyết liệt lập và thực hiện phương án di dời các hộ, cơ sở sản xuất trong khu dân cư vào CCN tập trung đối với các địa phương đã có quy hoạch làng nghề hoặc CCN. UBND các xã, thị trấn có làng nghề tập trung rà soát danh sách, tình hình hoạt động và tổ chức kiểm tra đối với các hộ, cơ sở sản xuất trong làng nghề; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền không cấp phép thành lập mới các cơ sở, hộ sản xuất thuộc nhóm ngành nghề có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư; kiến nghị thu hồi giấy phép kinh doanh đối với các hộ, cơ sở không chấp hành các quy định về BVMT. Thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo về BVMT theo quy định, đề nghị cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xử lý kịp thời hộ, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường.
Sở TN và MT tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BVMT nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về BVMT của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Phối hợp, hỗ trợ các huyện, thành phố tăng cường quản lý công tác BVMT làng nghề theo quy định; theo dõi, giám sát và có biện pháp xử lý kịp thời đối với các hộ, cơ sở sản xuất hình thành mới trong khu dân cư từ ngày 1-3-2012. Thời gian tới, Sở sẽ tổ chức điều tra, đánh giá tình hình ô nhiễm môi trường các làng nghề, trước mắt ưu tiên điều tra tại những làng nghề đã được UBND tỉnh công nhận nghề, làng nghề, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh. Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành: Công thương, NN và PTNT, Công an, Điện lực, Ngân hàng xây dựng Quy chế phối hợp liên ngành về BVMT. Sớm tổ chức thực hiện các dự án xử lý, khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường làng nghề, trước mắt khẩn trương hoàn chỉnh thủ tục triển khai dự án xử lý, khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường làng nghề Bình Yên, xã Nam Thanh (Nam Trực). Phối hợp với Sở KH và CN nghiên cứu, đánh giá, lựa chọn các công nghệ lò đốt chất thải rắn phù hợp, xây dựng quy chế vận hành lò đốt và thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ nhằm ngăn ngừa và hạn chế các tác nhân gây ô nhiễm môi trường. Ưu tiên lựa chọn các hộ, các cơ sở sản xuất trong làng nghề cũng như các làng nghề truyền thống, làng nghề được công nhận khi trình xem xét, lựa chọn triển khai các dự án thí điểm về xử lý khắc phục và đảm bảo môi trường. Bảo đảm hằng năm phân bổ kinh phí cho công tác BVMT làng nghề không thấp hơn 10% tổng kinh phí sự nghiệp môi trường. Trong đó, ưu tiên chi cho các hoạt động như: giám sát việc ngăn chặn thành lập mới các cơ sở sản xuất thuộc nhóm có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư nông thôn; hoàn thành việc phân loại các cơ sở làng nghề, đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường làng nghề, đặc biệt tập trung vào nhóm các làng nghề có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao. Sở NN và PTNT đang tập trung hoàn thiện Quy hoạch làng nghề nông thôn đến năm 2020 và định hướng 2030, trong đó chuyển đổi, thu hẹp, tiến tới loại bỏ các nhóm nghề có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao để trình UBND tỉnh phê duyệt. Hoàn thiện và thực hiện chính sách ưu đãi, hỗ trợ các làng nghề truyền thống và ngành nghề thủ công truyền thống, bảo tồn bản sắc văn hóa và gắn với hoạt động du lịch để phát triển bền vững làng nghề. Sở Công thương tăng cường quản lý các cơ sở kinh doanh, các cơ sở sản xuất tại các làng nghề có sử dụng hóa chất không đúng quy định, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân và môi trường. Quản lý và sử dụng có hiệu quả kinh phí khuyến công của tỉnh, ưu tiên hỗ trợ các cơ sở gây ô nhiễm môi trường để di dời vào cụm, điểm công nghiệp hoặc chuyển đổi sản xuất theo hướng thân thiện với môi trường. Ngành Công an tăng cường trinh sát, nắm tình hình, phát hiện và xử lý nghiêm các hộ, cơ sở sản xuất trong các làng nghề vi phạm pháp luật về BVMT, đặc biệt là các làng nghề tái chế nhựa, tái chế kim loại./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
