Để đáp ứng yêu cầu sản xuất vụ đông xuân 2013-2014, từ cuối tháng 10-2013, UBND tỉnh đã phát động chiến dịch thuỷ lợi nội đồng trên quy mô toàn tỉnh.
Hưởng ứng chiến dịch, ngay từ đầu tháng 11-2013, trên những kênh lớn, hàng trăm chiếc máy đào đắp của các Cty TNHH một thành viên KTCTTL các huyện trong tỉnh đã hoạt động không kể ngày đêm. Trên các cánh đồng, lực lượng thủy nông, bà con nông dân tích cực tu bổ các công trình xây đúc, sửa chữa máy móc thiết bị, các trạm bơm, nạo vét kênh mương cấp III, các khu vực xây dựng cánh đồng mẫu lớn, diện tích vùng trồng vụ đông. Để đảm bảo đủ nước gieo cấy 100% diện tích lúa xuân 2014, Hội đồng hệ thống thủy nông Nam Ninh đã có kế hoạch nạo vét các kênh cấp I, cấp II, cửa cống, bể hút, trạm bơm và sửa chữa, nâng cấp các cống, đập, kiên cố hóa kênh mương, trạm bơm, kết hợp dồn điền, đổi thửa. Một số HTX đã tập trung nạo vét kênh cấp III bằng máy và chỉnh trang đồng ruộng đạt hiệu quả cao như các HTX: Trực Thuận, Trực Nội, Trực Liêm, Trực Chính, Trực Thanh, Trực Tĩnh (Trực Ninh); Nam Điền, Nam Đồng, Nam Cường, Hồng Tiến, Nam Quang, Nam Hùng, Nam Dương, Nam Thịnh (Nam Trực)… nên đến nay đã đạt trên 150% kế hoạch. Cụ thể, Cty TNHH một thành viên KTCTTL Nam Ninh đã xây đúc 64 công trình và đào đắp 98 công trình với tổng khối lượng 182.992m3, đạt 107% kế hoạch. Các địa phương đã sửa chữa, xây mới 42 cống cấp III, kiên cố hóa 8 kênh với chiều dài 2.100m; đào đắp 2.659 kênh, 237 kênh khoảnh, 419 đường vùng cấp III, 11 bể hút với tổng khối lượng đào đắp 649.246m3, đạt 146%. Theo dự báo, thời tiết vụ xuân năm nay sẽ có những diễn biến phức tạp, độ mặn ở các cửa sông lên cao và xâm nhập vào đồng sâu hơn vụ xuân năm trước. Ngày 2-1-2014, độ mặn tại cống Hạ Miêu I đo được là 3,5 phần nghìn nên công tác tưới tiêu nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân 2013-2014 của hệ thống thủy nông Xuân Thủy sẽ gặp nhiều khó khăn. Cty TNHH một thành viên KTCTTL Xuân Thủy cùng các xã đã tập trung thực hiện tốt công tác làm thủy lợi nội đồng. Đến nay, các công trình đã cơ bản hoàn thành và đi vào hoạt động phục vụ cho việc lấy nước, làm đất. Cty đã nạo vét 2 cửa cống, 3 kênh và bờ vùng cấp I, 55 kênh và bờ vùng cấp II; kết hợp đắp 40 đường giao thông nông thôn với tổng khối lượng là 284.276m3, đạt 127% kế hoạch. Các địa phương đã đào đắp 1.213 kênh cấp III, 507 bờ vùng, 253 đường giao thông NTM với tổng khối lượng đào đắp 332.457m3, đạt 114,3% kế hoạch.
Làm thủy lợi nội đồng tại xã Nghĩa Phúc (Nghĩa Hưng). |
Theo Chi cục Thủy lợi (Sở NN và PTNT), trong chiến dịch thủy lợi nội đồng vụ đông xuân 2013-2014, toàn tỉnh đã xây mới 3 cống và sửa chữa 11 cống dưới đê (cấp I); xây mới 54 cống, sửa chữa 103 cống điều tiết và cống cấp II; xây mới 1.387, sửa chữa 909 cống, đập cấp III; kiên cố 99 kênh các cấp với tổng chiều dài 54.899m; nạo vét 44 cửa cống, 56 bể hút, 18 kênh cấp I, 308 kênh cấp II, 10.340 kênh cấp III, 5.448 kênh khoảnh và bờ vùng... Tổng khối lượng đào đắp 3.870.971m3, vượt 122,61% so với kế hoạch; xây 13.287m3 gạch đá; đúc 8.767m3 bê tông; sửa chữa, mua sắm thêm 84 máy bơm các loại, 48 máy đóng mở và thiết bị khác... với tổng kinh phí 180 tỷ 254 triệu đồng. Hầu hết các Cty TNHH một thành viên KTCTTL đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra, nhiều Cty vượt cao như Mỹ Thành vượt 70%, Nghĩa Hưng 37%... Nhiều huyện làm thuỷ lợi nội đồng đạt cao so với kế hoạch như Mỹ Lộc đạt 247%, các huyện Xuân Trường, Nam Trực đều đạt 157%, Vụ Bản 133%... Trong chiến dịch thuỷ lợi nội đồng năm nay, các địa phương tiếp tục thực hiện làm thủy lợi nội đồng kết hợp với chỉnh trang, kiến thiết đồng ruộng và đắp nền đường giao thông nội đồng theo quy hoạch được duyệt và tiêu chí NTM để từng bước cơ giới hoá nông nghiệp. Cùng với làm thuỷ lợi nội đồng, toàn tỉnh đã đắp được 1.679 tuyến đường giao thông nông thôn và đường nội đồng với tổng chiều dài 796.873m. Riêng khối lượng đắp đường giao thông trong chiến dịch làm thuỷ lợi nội đồng đợt này là 1.615.267m3; trong đó có 6 tuyến đường với mặt đường rộng 7m trở lên, dài 8.300m; 65 tuyến đường, mặt đường rộng 5-7m, dài 64.566m; 1.608 tuyến đường, mặt đường rộng 3-5m, tổng chiều dài hơn 724km... từng bước cứng hoá mặt đường giao thông nông thôn, giao thông đồng ruộng để thuận lợi cho cơ giới hoá nông nghiệp.
Chiến dịch làm thủy lợi nội đồng năm nay đạt kết quả cao là do cùng với sự chỉ đạo cụ thể quyết liệt của cấp uỷ, chính quyền các cấp, có sự đồng thuận của nhân dân, sự vào cuộc chủ động, tích cực của các tổ chức, đoàn thể. Ngay sau khi chiến dịch làm thủy lợi nội đồng được phát động, các đơn vị, các huyện, thành phố; xã, thị trấn, HTX; thôn, xóm, đội và các hộ đã coi đó là trách nhiệm và tích cực hưởng ứng, đồng bộ ra quân thực hiện. Các địa phương đã xây dựng kế hoạch sửa chữa, xây dựng mới, tu bổ, nâng cấp các công trình thuỷ nông; củng cố, nạo vét kênh tưới, tiêu, cửa cống, đắp bờ vùng, bờ thửa, khoanh vùng dầm, ải, điều tiết chống lãng phí nước; giải toả các vật cản như: đăng, đó, vó, bè, bèo, mảng… để khơi thông dòng chảy, chống ách tắc, chú trọng vùng chuyên sản xuất giống, vùng chuyển đổi cơ cấu, vùng cánh đồng mẫu lớn và những vùng đặc biệt khó khăn thường phải chống hạn, úng cục bộ.
Bằng nguồn vốn cấp bù thủy lợi phí hằng năm, các Cty TNHH một thành viên KTCTTL đã tích cực thi công các công trình kịp thời phục vụ sản xuất và tập trung kinh phí kiên cố hóa một số tuyến kênh mương đảm bảo điều hành nước, tạo cảnh quan môi trường và chống vi phạm lấn chiếm. Hầu hết các công trình thuỷ lợi nội đồng của các đơn vị, địa phương đều được xây dựng phù hợp với quy hoạch của các hệ thống, đảm bảo gieo cấy vụ xuân đúng thời vụ, chống úng vụ mùa hiệu quả. Các công trình thi công đúng theo quy trình, bảo đảm chất lượng. Tuy nhiên, một số địa phương và người dân vẫn còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa thực hiện tốt kế hoạch làm thủy lợi nội đồng từ kênh cấp III đến mặt ruộng cũng như chưa giải tỏa tốt lòng kênh để bảo đảm tưới tiêu nước phục vụ sản xuất; còn vi phạm bảo vệ các công trình thủy lợi như: làm nhà trên mái kênh, lòng kênh; xả nước, rác thải ra lòng kênh gây ô nhiễm môi trường, ách tắc dòng chảy, ảnh hưởng đến điều hành nước tưới, tiêu trước mắt cũng như lâu dài. Mặc dù vẫn còn một số tồn tại nhưng với sự nỗ lực của các đơn vị, địa phương trong chiến dịch làm thủy lợi nội đồng vụ đông xuân 2013-2014, toàn tỉnh đã thực hiện vượt chỉ tiêu, kế hoạch đề ra, góp phần đảm bảo nước tưới phục vụ tốt nhất kế hoạch sản xuất vụ xuân 2014./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh