Phát triển thị trường công nghệ (TTCN) có vai trò quan trọng trong phát triển KT-XH. Trong xu thế phát triển của nền kinh tế cạnh tranh, sản phẩm có hàm lượng chất xám cao ngày càng có lợi thế nên thu hút nhiều đơn vị, doanh nghiệp trong tỉnh tham gia vào TTCN. Đây là kênh quan trọng góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế, đồng thời gắn kết nghiên cứu và phát triển với sản xuất, kinh doanh.
 |
| Sản xuất máy nghiền rác thải tại Cty TNHH Tân Thiên Phú, Xuân Kiên (Xuân Trường). |
TTCN của tỉnh ta bước đầu được hình thành với sự tham gia giới thiệu, trao đổi, mua, bán công nghệ thông qua hội chợ công nghệ chuyên ngành, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, tổ chức KHCN. Trong đó, việc hỗ trợ các tổ chức KHCN chuyển đổi hoạt động từ các đơn vị sự nghiệp KHCN theo cơ chế hành chính bao cấp sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm là một điểm nhấn trong việc phát triển thị trường KHCN theo cơ chế thị trường. Trong năm 2013, hai đơn vị là Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH và CN, Trung tâm Tin học và thông tin KHCN (Sở KH và CN) đã chính thức chuyển đổi thành tổ chức KHCN tự trang trải kinh phí hoạt động theo hướng phân bổ kinh phí theo nhiệm vụ được giao thay vì cấp kinh phí hoạt động theo số lượng biên chế. Trung tâm tập trung thực hiện 3 nhiệm vụ chính là thông tin KHCN; phát triển ứng dụng CNTT trong tỉnh và tổ chức dịch vụ, tư vấn. Trong đó tập trung cung ứng các dịch vụ về CNTT; sản xuất phần mềm; nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm truyền thông đa phương tiện trên nền CNTT và đào tạo nguồn nhân lực CNTT. Ngoài ra, Trung tâm còn thực hiện nhiệm vụ tư vấn về lập dự án đầu tư thuộc các lĩnh vực, KHCN và CNTT. Hiện tại, Trung tâm đã thành công với việc xây dựng phần mềm quản lý hồ sơ công việc ISO online, phần mềm quản lý văn thư, lưu trữ, phần mềm giải phóng mặt bằng và hệ thống cơ sở dữ liệu và khai thác thông tin KHCN và SHTT phục vụ nghiên cứu, triển khai, sản xuất và kinh doanh. Hiện tại, Trung tâm đang triển khai phần mềm quản lý vốn đầu tư cho Sở KH và ĐT các tỉnh Bắc Ninh, Thái Bình, Thái Nguyên, Lai Châu. Cùng với Trung tâm Tin học và thông tin KHCN, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH và CN đang nỗ lực phát triển theo hai mảng lớn gồm nghiên cứu, ứng dụng và tổ chức các hoạt động dịch vụ KHCN. Trong đó, hoạt động dịch vụ KHCN được tập trung vào các nhiệm vụ: Tạo dựng thị trường KHCN, giới thiệu sản phẩm khoa học, tổ chức hoạt động tiếp thị, tạo dựng mối liên doanh, liên kết với các tổ chức KHCN có uy tín trong và ngoài tỉnh nhằm đa dạng hoá sản phẩm KHCN để giới thiệu và kinh doanh; tổ chức tập huấn, tư vấn chuyển giao công nghệ, kỹ thuật, đào tạo tập huấn nghiệp vụ trong các lĩnh vực môi trường, ngành nghề nông nghiệp... Trung tâm đang được Sở KH và CN lựa chọn thực hiện những đề tài cấp bộ mang tính thích ứng cao nhằm giải quyết những vấn đề lớn trong sản xuất ở địa phương như: “Xây dựng mô hình sản xuất và ứng dụng chế phẩm sinh học phục vụ sản xuất rau, quả an toàn”; “Xây dựng mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nhân giống và phát triển hoa lan hồ điệp”; "Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật sản xuất giống khoai tây sạch bệnh tại Nam Định" và "Hoàn thiện công nghệ sản xuất chế phẩm sinh học trừ rầy nâu hại lúa tại Nam Định".
Cùng với các tổ chức KHCN, các doanh nghiệp cũng chủ động tham gia TTCN thông qua việc nỗ lực nghiên cứu, chế tạo ra các sản phẩm có hàm lượng chất xám cao thuộc các lĩnh vực cơ khí chế tạo máy, chế biến nông, lâm, thủy sản, hàng thủ công mỹ nghệ, chế phẩm sinh học… Qua đó, tiềm lực KHCN của các doanh nghiệp này được đánh giá bởi quá trình tham gia sâu rộng và tạo được ấn tượng tốt tại các hội chợ công nghệ (Techmart) do Bộ KH và CN tổ chức. Tham gia Chợ công nghệ và thiết bị quốc tế năm 2013, tỉnh ta có 8 doanh nghiệp gồm Cty TNHH Tân Thiên Phú (Xuân Trường), Cty TNHH Minh Tăng (Trực Ninh), Cty Lâm sản Đại Việt, Cty Đúc Đại Dương, Doanh nghiệp tư nhân Anh Quyển (Ý Yên), Cty TNHH Hà Anh, Cty TNHH Quang Hà (TP Nam Định) và HTX chế biến Giao Châu (Giao Thủy). Các Cty đã giới thiệu hàng chục sản phẩm công nghệ chất lượng cao như dây chuyền chế biến rác thải bằng công nghệ tổng hợp, máy đóng bịch nấm; các loại máy chế biến nông, lâm, thủy sản; hàng thủ công mỹ nghệ; chế phẩm sinh học… Đặc biệt, trong số các sản phẩm của doanh nghiệp Nam Định được giới thiệu tại hội chợ nhiều mặt hàng là sản phẩm từ các dự án KHCN do Sở KH và CN quản lý. Là doanh nghiệp đã 3 lần tham dự hội chợ công nghệ, tại Techmart 2013, Cty TNHH Tân Thiên Phú xã Xuân Tiến (Xuân Trường) đã giới thiệu máy phân loại, nghiền rác thải tự động. Với ưu điểm về kích thước gọn, thuận tiện di chuyển trong khu dân cư, phương pháp vận hành khép kín, đơn giản khắc phục được điểm yếu mà các loại máy nghiền rác nhập ngoại không làm được như: dùng băng chuyền đưa rác thải vào khu xử lý, thiết kế dao cắt có móc bằng thép hợp kim chịu mài mòn và va đập cao chế tạo và lắp đặt quay ngược chiều nhau như cắt kéo để xé lôi rác; sau khi nghiền xong sẽ tự động đẩy rác ra ngoài. Trong quá trình nghiền, hệ thống sàng sẽ lọc, phân loại rác để tái chế, sau đó rác được nghiền nhỏ, sấy khô để trộn với chế phẩm sinh học thành phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, các chi tiết máy có thể thay thế sửa chữa khi có hỏng hóc. Ngay sau hội chợ, Cty đã đón nhiều đoàn khách là các vụ, viện nghiên cứu; các Sở KH và CN, NN và PTNT các tỉnh, thành phố trong cả nước tìm đến tham quan, ký hợp đồng và đặt hàng. Hiện nay, Cty đã ký hợp đồng với Cty CP Nông nghiệp sạch Việt Nam (Hà Nội) phân phối độc quyền các sản phẩm máy nông nghiệp như dây chuyền phân loại rác thải, máy đóng bịch nấm; máy băm rơm rạ, thân ngô, cỏ voi; máy chế biến thức ăn chăn nuôi đa năng; máy ép viên thức ăn chăn nuôi; máy ép sinh khối; máy trộn và máy sấy đa năng ở thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, Cty cũng nhận được sự hỗ trợ kinh phí đầu tư cho sản xuất, nghiên cứu và chế tạo sản phẩm mới… Cùng với Sở KH và CN, Trung tâm Phát triển cộng đồng tỉnh Nam Định (Liên hiệp các Hội KHKT tỉnh) tổ chức rà soát đánh giá hiện trạng sử dụng năng lượng và tiết kiệm năng lượng. Đồng thời tổ chức triển lãm “Mô hình năng lượng bền vững cấp cộng đồng” nhằm cung cấp thông tin về năng lượng cũng như hướng dẫn nhân dân áp dụng công nghệ sinh học vào sản xuất nông nghiệp và xử lý môi trường nuôi thuỷ hải sản, góp phần giúp người dân ở các xã vùng ven biển nâng cao kiến thức về các sản phẩm sử dụng năng lượng bền vững, góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng và chi phí tiêu dùng.
Để các doanh nghiệp, các tổ chức KHCN tham gia sâu rộng vào TTCN, Sở KH và CN tiếp tục định hướng, tạo điều kiện về cơ sở vật chất cũng như cơ chế, hành lang pháp lý, tạo cơ hội để các doanh nghiệp học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, quảng bá sản phẩm, khẳng định vị thế của Nam Định trên TTCN của cả nước./.
Bài và ảnh: Hương Tú
